ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวานกลุ่มเสี่ยง อำเภอเบญจลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ

Main Article Content

ทิพย์วดี ธรรมคง
วาริณี เอี่ยมสวัสดิกุล
ชื่นจิตร โพธิศัพท์สุข

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุ ประสงค์เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวาน และระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มทดลอง ก่อนและหลังได้รับโปรแกรม และระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบหลังได้รับโปรแกรม กลุ่มตัว อย่างเป็นกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน เลือกแบบเจาะจง สุ่มอย่างง่ายเลือกโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านท่าคล้อเป็นกลุ่มทดลอง และโรงพยา บาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านเพ็ก เป็นกลุ่มเปรียบเทียบ กลุ่มละ 30 คน เครื่องมือทดลอง ได้แก่ 1) โปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวานของกลุ่มเสี่ยง ตามแนวคิดแบบจำลองพรีสีด-โพรสีด 2) แอปพลิเคชันไลน์ 3) แบบบันทึกข้อมูลสุขภาพและพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวาน เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1)  แบบสอบถามผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวาน 3 ส่วน ได้แก่  (1)  ข้อมูลทั่วไป  (2) ข้อมูลสุขภาพ และ (3) แบบสอบถามพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวานด้านรับประทานอาหารและออกกำลังกาย มีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหา  0.97 และ 0.95 และมีค่าค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าครอนบาค 0.94 และ 0.77 ตามลำดับ และ 2) เครื่องตรวจระดับน้ำตาลในเลือด วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา การทดสอบที และการวิเคราะห์ความแปรปรวนร่วม  ผลการวิจัยพบว่า  หลังได้รับโปร แกรม กลุ่มทดลองมีพฤติกรรมรับประทานอาหารและออกกำลังกาย สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมและกลุ่มเปรียบเทียบ มีระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่าก่อนได้รับโปรแกรมและกลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ธรรมคง ท. . ., เอี่ยมสวัสดิกุล ว. ., & โพธิศัพท์สุข ช. . (2025). ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวานกลุ่มเสี่ยง อำเภอเบญจลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารพยาบาล, 74(3), 1–10. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/TJN/article/view/272503
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงสาธารณสุข กรมควบคุมโรค. (2565). สถานการณ์โรคเบาหวานทั่วโลก. https://ddc.moph.go.th/brc/news.php ?news=29611&deptcode=brc

จำปานาฏ มงคลเคหา, วาริณี เอี่ยมสวัสดิกุล, และชื่นจิตร โพธิศัพท์สุข. (2563). ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมป้องกันภาวะแทรกซ้อนของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อำเภอนากลาง จังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 13(2), 145-153.

ดารณี ทองสัมฤทธิ์, กนกวรรณ บริสุทธิ์, และเยาวลักษณ์ มีบุญมาก. (2560) ผลของการใช้โปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพต่อความสามารถในการดูแลตนเองของกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานในตำบลวัดเพลง อำเภอวัดเพลง จังหวัดราชบุรี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 28(1), 26-37.

เพชรรัตน์ ศิริสุวรรณ. (2561). ผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพเพื่อป้องกันการเกิดโรคเบาหวานรายใหม่ตำบลสิงห์โคก อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด. ราชาวดีสารวิทยาลัยบรมราชชนนี สุรินทร์, 8(1), 45-58.

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านท่าคล้อ. (2565). ผลการปฏิบัติงานประจำปี. ศรีสะเกษ: โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านท่าคล้อ.

วันทนา มณีศรีวงศ์กูล. (2561). การนำโมเดลพรีซีด-โพรซีดมาใช้ในการพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน หน่วยที่ 12 . ใน ประมวลสาระชุดวิชา นโยบายและระบบสุขภาพ ภาวะผู้นำ แนวคิดทฤษฎีทางการพยาบาลและบทบาทของพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน (พิมพ์ครั้งที่ 4, น.12-51 – /12-63). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

สถิติข้อมูลระบบรายงานข้อมูล จังหวัดศรีสะเกษ, (2565). ข้อมูลเพื่อตอบสนอง Service Plan สาขาโรคไม่ติดต่อ (NCD DM, HT, CVD). https://hdc.moph.go.th/ssk/public/main

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย, กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2566). แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ. 2566. ศรีเมืองการพิมพ์.

สุรินธร กลัมพากร. (2561). การประยุกต์ใช้แนวคิดและทฤษฎีในการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในชุมชน. ใน อาภาพร เผ่าวัฒนา, สุรินธร กลัมพากร, สุนีย์ ละกำปั่น และทัศนีย์ รวิวรกุล. (บก.). การสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในชุมชน: การประยุกต์แนวคิดและทฤษฎีในการปฏิบัติ (ฉบับปรับปรุง) (พิมพ์ครั้งที่ 1, น. 47-69). เอ็มเอ็น คอมพิวออฟเซท.

ศักดิ์สิทธิ์ คำเกาะ. (2563). ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพโดยการประยุกต์ความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในกลุ่มเสี่ยงที่อยู่ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตำบลบ้านปานเจริญ อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 13(3), 56-68.

Arambewela, M. H., Jayawardena, M. A. C. A., & Liyanage, C. (2018). Prevalence of chronic complications, their risk factors, and the cardiovascular risk factors among patients with type 2 diabetes attending the diabetic clinic at a tertiary care hospital in Sri Lanka. Journal of Diabetes Research, Article 4504287, https://doi.org/10.1155/2018/4504287

Green, L. W., & Kreuter, M. W. (2005). Health program planning: An educational an ecological approach (4th ed.). McGraw-Hill.

International Diabetes Federation. (2015). IDF diabetes atlas (7th ed.). https://diabetesatlas.org/resources/previous-editions/

World Health Organization [WHO], 2018 Diabetes mellitus fact sheet N°138. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs138/en/