การพัฒนาวิธีวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์กาโนฟอสฟอรัสและกลุ่มสารสังเคราะห์ไพรีทรอยด์ตกค้างพร้อมกันในอาหารบางชนิด โดยเทคนิคแก๊สโครมาโทกราฟี

ผู้แต่ง

  • วีรวุฒิ วิทยานันท์ สำนักคุณภาพและความปลอดภัยอาหาร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • ธรณิศวร์ ไชยมงคล สำนักคุณภาพและความปลอดภัยอาหาร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

คำสำคัญ:

GC - FPD/GC - ECD, multiclass pesticides, AOAC 2007.01, fatty food

บทคัดย่อ

       การแยกสารกำจัดศัตรูพืชหลายชนิดออกจากอาหารอย่างมีประสิทธิภาพก่อนการตรวจวิเคราะห์ชนิดและปริมาณ เพื่อให้ได้ผลวิเคราะห์ที่ถูกต้องเป็นขั้นตอนที่ยากและเป็นอุปสรรคสำคัญในงานวิเคราะห์ จึงได้ทำการศึกษาเพื่อพัฒนาวิธีวิเคราะห์สารที่มีคุณสมบัติทางเคมีหลากหลายพร้อมกันอย่างง่าย โดยปรับปรุงจากหลักการเตรียมตัวอย่าง AOAC 2007.01 เพื่อตรวจวิเคราะห์สารกลุ่มออร์กาโนฟอสฟอรัส 21 ชนิด และกลุ่มสารสังเคราะห์ไพรีทรอยด์ 8 ชนิดในอาหารบางชนิด ได้แก่ นมโค นมผง น้ำนมถั่วเหลือง และไข่ไก่ ด้วยเครื่องแก๊สโครมาโทกราฟชนิดเอฟพีดี (GC - FPD) และชนิดอีซีดี (GC - ECD) พร้อมกัน ผลการทดสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์พบว่ากราฟมาตรฐานและช่วงของการวัดของสารทุกชนิดมีความเป็นเส้นตรงในช่วง 20 - 300 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร และ 10 - 150 ไมโครกรัมต่อกิโลกรัมตามลำดับ โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (r) ระหว่าง 0.995 และ 0.999 มีความแม่นในอาหารชนิดต่างๆ แสดงด้วยร้อยละของการกลับคืน (% recovery) ที่ระดับ 10, 30 และ 100 ไมโครกรัมต่อกิโลกรัม ในช่วงร้อยละ 25.5 ถึง 173.8 และมีความเที่ยงแสดงด้วยค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานสัมพันธ์ในช่วงร้อยละ 1.1 ถึง 30.4 และมีสารบางชนิดไม่สามารถตรวจวัดได้ ขีดจำกัดของการตรวจพบและขีดจำกัดของการวัดเชิงปริมาณเท่ากับ 5 และ 10 ไมโครกรัมต่อกิโลกรัมตามลำาดับ เปรียบเทียบคุณลักษณะเฉพาะของวิธีที่พัฒนาขึ้นกับวิธีที่ใช้อยู่เดิมในห้องปฏิบัติการ (Onley method) พบว่าวิธีใหม่เป็นวิธีทางเลือกหนึ่งที่มีประสิทธิภาพ รวดเร็ว ประหยัด และสามารถวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืชหลายชนิดได้พร้อมกัน การวิเคราะห์นี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับสารกลุ่มอื่นในอาหารชนิดอื่นๆ และยังนำไปใช้วิเคราะห์ตัวอย่างจำนวนมากของการวิเคราะห์งานประจำเพื่อลดระยะเวลาในการวิเคราะห์ได้อีกด้วย

References

พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เลขที่ 387 (พ.ศ. 2560) เรื่องอาหารที่มีสารพิษตกค้าง. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 134 ตอนพิเศษ 228 ง (วันที่ 18 กันยายน 2560).

ยุวดี เลิศเรืองเดช, อรวรรณ พัฒนกิจจารักษ์. วิธีวิเคราะห์สารเคมีกำจัดแมลงกลุ่มสารประกอบคลอรีนในนมโดยแก๊สโครมาโทกราฟ ชนิดไมโครอีซีดี. ว กรมวิทย พ 2551; 50(3): 185-96.

พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 350 (พ.ศ. 2556) เรื่องนมโค. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 130 ตอนพิเศษ 87 ง (วันที่ 24 กรกฎาคม 2556).

Holstege DM, Scharberg DL, Tor ER, Hart LC, Galey FD. A rapid multiresidue screen for organophosphorus, organochlorine, and N-methyl carbamate insecticides in plant and animal tissues. J AOAC Int 1994; 77(5): 1263-74.

Bennett DA, Chung AC, Lee SM. Multiresidue method for analysis of pesticides in liquid whole milk. J AOAC Int 1997; 80(5): 1065-77.

Sheridan RS, Meola JR. Analysis of pesticide residues in fruits, vegetables, and milk by gas chromatography/tandem mass spectrometry. J AOAC Int 1999; 82(4): 982-90.

Lehotay SJ, Lightfield AR, Harman-Fetcho JA, Donoghue DJ. Analysis of pesticide residues in eggs by direct sample introduction/gas chromatography/tandem mass spectrometry. J Agric Food Chem 2001; 49(10): 4589-96.

Schenck FJ, Wagner R. Screening procedure for organochlorine and organophosphorus pesticide residues in milk using matrix solid phase dispersion (MSPD) extraction and gas chromatographic determination. Food Addit Contam 1995; 12(4): 535-41.

Di Muccio A, Pelosi P, Camoni I, Attard Barbini D, Dommarco R, Generali T, et al. Selective, solid-matrix dispersion extraction of organophosphate pesticide residues from milk. J Chromatogr A 1996; 754(1-2): 497-506.

Anastassiades M, Lehotay SJ, Štajnbaher D, Schenck FJ. Fast and easy multiresidue method employing acetonitrile extraction/partitioning and “dispersive solid-phase extraction” for the determination of pesticide residues in produce. J AOAC Int 2003; 86(2): 412-31.

Lehotay SJ, de Kok A, Hiemstra M, Van Bodegraven P. Validation of a fast and easy method for the determination of residues from 229 pesticides in fruits and vegetables using gas and liquid chromatography and mass spectrometric detection. J AOAC Int 2005; 88(2): 595-614.

Koesukwiwat U, Lehotay SJ, Mastovska K, Dorweiler KJ, Leepipatpiboon N. Extension of the QuEChERS method for pesticide residues in cereals to flaxseeds, peanuts, and doughs. J Agric. Food Chem 2010; 58(10): 5950-8.

Onley JH. Rapid method for chlorinated pesticide residues in fluid milk. J AOAC 1964; 47(2): 317-21.

Ellison SLR Rosslein M, Williams A, editors. EURACHEM/CITAC guide quantifying uncertainty in analytical measurement. 2nd ed. United Kingdom: EURACHEM; 2000.

AOAC guidelines for single laboratory validation of chemical methods for dietary supplements and botanicals. [Online]. 2002 [cited 2016 Nov 12]; [38 screens]. Available from: URL: https://www.aoac.org/aoac_prod_imis/AOAC_Docs/StandardsDevelopment/SLV_Guidelines_Dietary_Supplements.pdf.

Guidance document on analytical quality control and method validation procedures for pesticides residues analysis in food and feed. SANTE/11945/2015. [Online]. 2015 [cited 2017 Nov 13]; [46 screens]. Available from: https://www.accredia.it/app/uploads/2015/12/6215_plant_pesticides_mrl_guidelines_wrkdoc_11945_en.pdf.

กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. กรดไขมันและคอเลสเตอรอลในอาหารไทย. [ออนไลน์]. 2556 [สืบค้น 12 พย. 2556]; [170 หน้า]. เข้าถึงได้ที่ : URL: https://nutrition2.anamai.moph.go.th/images/design2016/กรดไขมันและคอเลสเตอรอลในอาหารไทย.pdf.

Sangster J. Octanol-water partition coefficients of simple organic compounds. J Phys Chem Ref Data 1989; 18(3): 1111-227.

U.S. Department of Agriculture/Agricultural Marketing Service. Acceptability Criteria of Process Control and Fortification Recoveries, PDP-QC-04. [Online]. 2002 [cited 2016 Nov 12]. Available from: URL: https://www.ams.usda.gov/science/pdp/Qc04.pdf.

Lehotay SJ, Lee CH. Evaluation of a fibrous cellulose drying agent in supercritical fluid extraction and pressurized liquid extraction of diverse pesticides. J Chromatogr A 1997; 785: 313-27.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

30-03-2018

ฉบับ

บท

นิพนธ์ต้นฉบับ (Original Articles)