ปริมาณสารแคนนาบินอยด์ในระยะการเจริญเติบโตที่แตกต่างกันของใบกัญชาพันธุ์ไทย
คำสำคัญ:
กัญชา, พันธุ์, สารแคนนาบินอยด์บทคัดย่อ
กัญชามีสารหลักเป็นกลุ่มแคนนาบินอยด์ โดยสารที่มีฤทธิ์ต่อจิตประสาท คือ THC และสารที่ไม่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท ได้แก่ CBN และ CBD ซึ่งกลุ่มสารแคนนาบินอยด์มักพบในช่อดอกของกัญชาและยังสามารถพบได้ในส่วนของใบอีกด้วย การนำใบกัญชาไปใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ยังไม่มีข้อมูลสัดส่วนของสารสำคัญที่ชัดเจนโดยเฉพาะกัญชาพันธุ์ไทย ดังนั้นในการศึกษานี้ได้ทำการตรวจปริมาณสารแคนนาบินอยด์ด้วยวิธี Ultra High Performance Liquid Chromatography (UHPLC) ในระยะการเจริญเติบโตของใบที่แตกต่างกัน ได้แก่ ในระยะใบอ่อน ใบเพสลาด และใบแก่ ของกัญชาไทย 4 พันธ์ุ ได้แก่ หางกระรอกภูพานเอสที1 (ST1) หางเสือสกลนครทีที1 (TT1) ตะนาวศรีก้านขาวดับเบิลยูเอ1 (WA1) และตะนาวศรีก้านแดงอาร์ดี1 (RD1) พบว่าใบเพสลาดของกัญชาอายุ 2 เดือน พันธ์ุ ST1 และ RD1 มีน้ำหนักต่อใบทั้งใบสดและใบแห้งสูงกว่าพันธุ์อื่น และพบว่าพันธุ์ RD1 มีความยาวก้านใบในช่วงใบเพสลาดและใบแก่มากกว่าพันธุ์อื่นส่วนความยาวและความกว้างของใบมีค่าไม่แตกต่างกัน นอกจากนี้พบสาร THC มีปริมาณสูงสุดในระยะใบอ่อนของใบกัญชาอายุ 2 เดือน ส่วนปริมาณสาร CBD พบสูงสุดในใบอ่อนของพันธ์ุ RD1 ถึงร้อยละ 3.83 โดยน้ำหนัก ที่อายุ 1 เดือน ส่วนปริมาณสาร CBN พบในใบค่อนข้างน้อย ข้อมูลนี้ช่วยให้การนำใบกัญชาพันธ์ุไทยไปใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ได้อย่างเหมาะสม รวมทั้งการพัฒนาพันธ์ุกัญชาเพื่อเพิ่มมูลค่าของใบกัญชาทางเศรษฐกิจ
References
Mechoulam R, Hanus LO, Pertwee R, Howlett AC. Early phytocannabinoid chemistry to endocannabinoids and beyond. Nat Rev Neurosci 2014; 15(11) : 757-64.
Velasco G, Sánchez C, Guzmán M. Towards the use of cannabinoids as antitumour agents. Nat Rev Cancer 2012; 12(6) : 436-44.
พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 424 (พ.ศ. 2564). ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 138 ตอนพิเศษ 45 ง (วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2564). หน้า 32.
สำนักงานจัดการกัญชาและกระท่อมทางการแพทย์แผนไทย. Infographic 16 ตำรับยาแผนไทยที่มีกัญชาปรุงผสมอยู่. [ออนไลน์]. 2564; [สืบค้น 2 ก.ค. 2564]; [1 หน้า]. เข้าถึงได้ที่ : URL : https://ockt.dtam.moph.go.th/index.php/cannabis-formula/200-infographic-16.
สุรพล อุปดิสสกุล. สถิติการวางแผนการทดลองเบื้องต้น. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์; 2528.
Duncan DB. Multiple range and multiple F tests. Biometrics 1995; 11 : 1-42.
Rudd J. UHPLC enables rapid quantitation of native cannabinoids. [online]. 2018; [cited 2021 Aug 30]; [2 screens]. Available from : URL : https://www.analyticalcannabis.com/articles/uhplc-enables-rapid-quantitation-of-native-cannabinoids-298930.
Romano LL, Hazekamp A. Cannabis oil : chemical evaluation of an upcoming cannabis-based medicine. Cannabinoids 2013; 1(1) : 1–11.
Lazarjani MP, Torres S, Hooker T, Fowlie C, Young O, Seyfoddin A. Methods for quantification of cannabinoids : a narrative review. J Cannabis Res 2020; 2 : 35. (10 pages).
Saloner A, Bernstein N. Nitrogen supply affects cannabinoid and terpenoid profile in medical cannabis (Cannabis sativa L.). Ind Crop Prod 2021; 167 : 113516. (13 pages).
Hazekamp A, Fischedick JT, Díez ML, Lubbe A, Ruhaak RL. Chemistry of cannabis. In : Mander L, Liu HW, editors. Comprehensive natural products II. Oxford, UK : Elsevier Science; 2010. p. 1033-1084.
Fathordoobady F, Singh A, Kitts DD, Singh AP. Hemp (Cannabis sativa L.) extract : anti-microbial properties, methods of extraction, and potential oral delivery. Food Rev Int 2019; 35(7) : 664-84.
Jin D, Dai K, Xie Z, Chen J. Secondary metabolites profiled in cannabis inflorescences, leaves, stem barks, and roots for medicinal purposes. Sci Rep 2020; 10(1) : 3309. (14 pages).
