การพัฒนาและทดสอบความใช้ได้วิธีวิเคราะห์สารปนเปื้อนตัวแทนกลุ่มสารอินทรีย์ในการประเมินประสิทธิภาพการผลิตพลาสติกแปรใช้ใหม่ชนิดพอลิเอทิลีนเทเรฟทาเลต (rPET) โดยเทคนิค GC-MS

การพัฒนาวิธีวิเคราะห์สารปนเปื้อนตัวแทนในพลาสติกแปรใช้ใหม่

บทคัดย่อ

        พลาสติกแปรใช้ใหม่ชนิดพอลิเอทิลีนเทเรฟทาเลต (recycled polyethylene terephthalate; rPET) ที่จะนำมาใช้บรรจุอาหารต้องผ่านกระบวนการกำจัดสิ่งปนเปื้อนอย่างมีประสิทธิภาพ ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 435) พ.ศ. 2565 โดยการทดสอบด้วยสารปนเปื้อนตัวแทน (surrogate contaminant testing) และแสดงการกำจัดสารปนเปื้อนแต่ละขั้นตอนในกระบวนการรีไซเคิล การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาวิธีวิเคราะห์สารปนเปื้อนตัวแทนกลุ่มสารอินทรีย์ใน PET ตามข้อกำหนดในการกำจัดสิ่งปนเปื้อนจากภาชนะพลาสติกที่ใช้แล้ว โดยนำเกล็ดพลาสติกมาแช่ในสารตัวแทนกลุ่มสารอินทรีย์ 4 กลุ่ม ได้แก่ สารระเหยง่ายแบบมีขั้ว (chlorobenzene) สารระเหยง่ายแบบไม่มีขั้ว (toluene) สารไม่ระเหยแบบมีขั้ว (benzophenone และ methyl salicylate) และสารไม่ระเหยแบบไม่มีขั้ว (lindane) สกัดด้วยตัวทำละลายอินทรีย์ จากนั้นตรวจวิเคราะห์ด้วยเทคนิค GC-MS ผลการทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ พบว่าวิธีนี้มีความจำเพาะเจาะจงกราฟมาตรฐานมีความเป็นเส้นตรง โดยมีค่า R² > 0.995 สารกลุ่มที่ 1−3 และกลุ่มที่ 4 มีค่า LOD เท่ากับ 0.010 และ 0.020 mg/kg ตามลำดับ ค่า LOQ เท่ากับ 0.020 และ 0.040 mg/kg ตามลำดับ ความแม่นและความเที่ยงวิเคราะห์ความเข้มข้น 3 ระดับ พบว่า %recovery, %RSDr และ HORRAT อยู่ในช่วง 86–102, 5.3−7.9 และ 0.3–0.4 ตามลำดับ ผลการตรวจวิเคราะห์พลาสติก PET ที่ปนเปื้อนสารตัวแทนกลุ่มสารอินทรีย์ทั้ง 4 โดยจำลองการปนเปื้อนก่อนและหลังทำความสะอาดด้วยสภาวะต่างๆ พบว่าวิธีที่พัฒนาขึ้นนี้มีความเหมาะสมต่อการตรวจวิเคราะห์สารปนเปื้อนตัวแทนกลุ่มสารอินทรีย์ทั้ง 4 กลุ่ม สามารถนำไปใช้เพื่อประเมินประสิทธิภาพการกำจัดสารปนเปื้อนในการผลิตพลาสติก rPET ได้สอดคล้องตามกฎหมาย