ประสิทธิผลของการตรวจแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์ในผู้ป่วยที่คลำพบก้อนที่เต้านมในโรงพยาบาลกระบี่
การตรวจแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์ในก้อนผิดปกติที่เต้านม
คำสำคัญ:
มะเร็งเต้านม, แมมโมแกรม, อัลตราซาวด์, BI-RADSบทคัดย่อ
มะเร็งเต้านมเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญของผู้หญิงทั่วโลก ส่วนใหญ่มาด้วยคลำพบก้อนที่เต้านม การตรวจแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์เป็นการตรวจวินิจฉัยมาตรฐานที่มีความแม่นยำสูง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาประสิทธิผลของการตรวจนี้ในผู้ป่วยที่คลำพบก้อนที่เต้านมในโรงพยาบาลกระบี่ รวมถึงความสัมพันธ์ของปัจจัยต่าง ๆ ต่อการเกิดมะเร็งเต้านม โดยศึกษาข้อมูลย้อนหลังระหว่าง 1 มกราคม พ.ศ. 2565 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2566 ทั้งหมด 259 ราย จำนวน 272 ก้อน เปรียบเทียบกับผลตรวจทางพยาธิวิทยา ส่วนกลุ่มที่ไม่ได้ตรวจชิ้นเนื้อใช้การตรวจติดตามอาการหรือรังสีแล้วไม่พบมะเร็งใน 1 ปี ประเมินประสิทธิผลและวิเคราะห์ความสัมพันธ์กับมะเร็งเต้านมโดยใช้สถิติ chi-square และ odd ratio (OR) ในช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95 พบอัตราการเกิดมะเร็งสูงขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น การตรวจแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์ร่วมกันพบมะเร็งร้อยละ 93.4 ของกลุ่มมะเร็งทั้งหมดและไม่พบมะเร็งในกลุ่ม BI-RADS 1, 2 และ 3 ในกลุ่ม BI-RADS 4 และ 5 พบมะเร็งร้อยละ 57.5 และ ร้อยละ 100 ตามลำดับ วิเคราะห์ได้ค่าความไวร้อยละ 100 ความจำเพาะร้อยละ 88.8 การพยากรณ์ผลบวกร้อยละ 77.6 และการพยากรณ์ผลลบร้อยละ 100 ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งเต้านมอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ อายุ ≥ 40 ปี ขนาดของก้อน ≥ 2 ซม. และ BI-RADS 5 เสี่ยงมากกว่า BI-RADS 4 สรุปได้ว่าค่าประสิทธิผลที่ได้ในโรงพยาบาลกระบี่มีความถูกต้องแม่นยำสูง มีบทบาทสำคัญในการวินิจฉัย หลีกเลี่ยงการผ่าตัดที่ไม่จำเป็น และวางแผนการรักษาในผู้ป่วยที่คลำพบก้อนที่เต้านม
References
Sung H, Ferlay J, Siegel RL, Laversanne M, Soerjomataram I, Jemal A, et al. Global cancer statistics 2020: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin 2021;71(3): 209-49.
Ferlay J, Colombet M, Bray F. Cancer incidence in five continents, CI5plus: IARC CancerBase no. 9. Lyon: International Agency for Research on Cancer. [online]. 2018; Available from: http://ci5.iarc.fr
Breast Cancer Surveillance Consortium. Cancers by indication for examination for 363,048 diagnostic mammography examinations from 2004–2008: based on BCSC data through 2009.
Chan CH, Coopey SB, Freer PE, Hughes KS. False negative rate of combined mammography and ultrasound for women with palpable breast masses. Breast Cancer Res Treat 2015; 153: 699–702.
Shetty MK, Shah YP, Sharman RS. Prospective evaluation of the value of combined mammographic and sonographic assessment in patients with palpable abnormalities of the breast. J Ultrasound Med 2003; 22: 263–8.
Moy L, Slanetz PJ, Moore R, Satija S, Yeh ED, McCarthy KA, et al. Specificity of mammography and US in the evaluation of a palpable abnormality: retrospective review. Radiology 2002; 225: 176–81.
Dennis MA, Parker SH, Klaus AJ, Stavros AT, Kaske TI, Clark SB. Breast biopsy avoidance: the value of normal mammograms and normal sonograms in the setting of a palpable lump. Radiology 2001; 219: 186–91.
Mendelson EB, Böhm-Vélez M, Berg WA, Whitman GJ, Feldman MI, Madjar H, et al. Acr bi-rads® ultrasound. ACR bi-rads® atlas,breast imaging reporting and data system. Reston, VA: American College of Radiology; 2013.
Koo MM, von Wagner C, Abel GA, McPhail S, Rubin GP, Lyratzopoulos G. Typical and atypical presenting symptoms of breast cancer and their associations with diagnostic intervals: evidence from a national audit of cancer diagnosis. Cancer Epidemiol 2017; 48: 140-6.
Chaudhuri M, Sen S, Sengupta J. Breast lumps: a study of 10 years. J Indian Med Assoc 1995; 93: 455–7.
Fleming NT, Armstrong BK, Shiner HJ. The comparative epidemiology of benign breast lumps and breast cancer in Western Australia. Int J Cancer 1982; 30: 147–52.
Harvey JA, Mahoney MC, Newell MS, Bailey L, Barke LD, D’Orsi C, et al. ACR appropriateness criteria: palpable breast masses. J Am Coll Radiol 2013; 10: 742–9.
Parikh JR. ACR appropriateness criteria on palpable breast masses. J Am Coll Radiol 2007; 4: 285–8.
Moss HA, Britton PD, Flower CD, Freeman AH, Lomas DJ, Warren RM. How reliable is modern breast imaging in differentiating benign from malignant breast lesions in the symptomatic population?. Clin Radiol 1999; 54: 676–82.
Lehman CD, Lee CI, Loving VA, Portillo MS, Peacock S, DeMartini WB. Accuracy and value of breast ultrasound for primary imaging evaluation of symptomatic women 30–39 years of age. AJR Am J Roentgenol 2012; 199: 1169–77.
Leung SE, Ben-Nachum I, Kornecki A. New palpable breast lump with recent negative mammogram: is repeat mammography necessary? AJR Am J Roentgenol 2016; 207: 200–4.
สุขุมาลย์ สิงหพันธ์. ค่าการพยากรณ์บวกของการรายงานผลตรวจแมมโมแกรม BIRADS 4 และ 5 ในโรงพยาบาลทุ่งสง. ว วิชาการแพทย์เขต 11 2556; 7(3): 375-81.
ชัชมานันทน์ สิงหะการ. ประสิทธิผลของการรายงานผลตรวจมะเร็งเต้านมด้วยแมมโมแกรม BIRADS 4 และ5 โรงพยาบาลพังงา. ว วิชาการแพทย์เขต 11. 2564; 35(1): 113-23.
ภูวสิษฏ์ ตรีจักรสังข์, สมเกียรติ สรรพวีรวงศ์, ศรีลา สำเภา, ปัทมา ธนอนันตรักษ์, รัศมี สังข์ทอง. ค่าวิเคราะห์ของการรายงานผลแบบไบแรดส์ในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์. สงขลาครินทร์เวชสาร. 2554; 29(4): 155-61.
Muttarak M, Srivichai K, Chaiwun B, Sukhamwang N. The breast imaging reporting and data system-BI-RADS: positive predictive value of category 4 and 5 lesions. Chiang Mai Med J 2010; 49(3): 111-6.
Wiratkapun C, Bunyapaiboonsri W, Wibulpolprasert B, Lertsithichai P. Biopsy rate and positive predictive value for breast cancer in BI-RADS category 4 breast lesions. J Med Assoc Thai 2010; 93(7): 830-7.
American Cancer Society. Breast cancer facts and figures 2005-2006. Atlanta: American Cancer Society; 2005.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
