ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของผู้สูงอายุ อำเภอยางชุมน้อย จังหวัดศรีสะเกษ
คำสำคัญ:
ความรู้, ทัศนคติ, พฤติกรรม, สมุนไพรในช่องปาก, ผู้สูงอายุบทคัดย่อ
การวิจัยภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรม ความรู้ ทัศนคติ และเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้ ทัศนคติ กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของผู้สูงอายุ จังหวัดศรีสะเกษ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุ ที่มีอายุ 60-79 ปี จำนวน 383 คน ใช้แบบสอบถามในการเก็บรวบรวมข้อมูลปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพร ทัศนคติต่อการใช้สมุนไพร และพฤติกรรมการใช้สมุนไพร มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.714, 0.843 และ 0.944 เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 15-30 พฤศจิกายน 2567 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์สเปียร์แมน
ผลการศึกษา พบว่า พฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่าง อยู่ในระดับต่ำ คิดเป็นร้อยละ 54.31 ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่าง อยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 60.05 และทัศนคติต่อการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่าง อยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 91.39 ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้ และทัศนคติ กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่าง พบว่า อายุ (rs=0.175, p<0.001) ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพร (rs=0.282, p<0.001) และทัศนคติต่อการใช้สมุนไพร (rs =0.384, p=0.003) มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การนำผลการวิจัยไปเป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมการดูแลช่องปากในผู้สูงอายุโดยการใช้สมุนไพรพื้นบ้าน เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพ และลดปัญหาโรคในช่องปาก
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. (2562). รายงานประจำปี 2562 กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. สืบค้นจาก https://www.dtam.moph.go.th/E-Book/DTAM_ Report_2562/
DTAM_Report_2562.pdf
กรมอนามัย. (2564). เหงือกและฟันที่ดีด้วยสมุนไพรใกล้ตัว. สืบค้นจาก https://multimedia.anamai.moph.go.th
/infographics/good-oral-health-with-thai-herbs.
เกศริน มณีนูน. (2560). การศึกษาภูมิปัญญาการใช้สมุนไพรรักษาโรคโลหิตระดูสตรีของหมอพื้นบ้านใน จังหวัดกระบี่และสงขลา. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา, 22(3). 243-258.
กองสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ. (2566). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2565. สืบค้นจาก
http://www.thaispa.go.th/spa2013/web/web_new/index.php.
กฤติเดช มิ่งไม้. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ยาสมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง
ของบุคลากร โรงพยาบาลแม่จัน จังหวัดเชียงราย. สืบค้นจาก https://so05.tci-thaijo.org
/index.php/journal_law/article/view/242877/167903
เฉลิมพรเกียรติ ปรุงโพธิ์ นวัตกร เข็มทอง สุธาทิพย์ ศรีอ่อนจันทร์ และคณะ. (2563). พฤติกรรมการใช้สมุนไพร ในช่องปากของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารทันตาภิบาล, 32(2), 70-82.
ชัยณรงค์ เพ็ชรศิริ. (2560). พฤติกรรมการใช้สมุนไพรชองของประชาชนในอำเภอเขาคิชฌกูฎ จังหวัดจันทบุรี. จันทบุรี : การปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี
ปรียานุช แดงเดช. (2559). ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์บรรเทาอาการปวดที่ทำจากสมุนไพรของผู้บริโภคในเขตกรุงเทพมหานคร. การค้นคว้าอิสระบริหารธุรกิจ, สาขาวิชาบริหารธุรกิจ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยกรุงเทพ
เปรมฤดี ศรีสังข์. (2562). ผลของการใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านและแรงสนับสนุนทางสังคมต่อการดูแลสุขภาพช่องปากผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มารับบริการที่ โรงพยาบาลบุ่งคล้า จังหวัดบึงกาฬ.
สืบค้นจาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/TDNJ/article/view/230171.
ประสาท กิตตะคุปต์. (2565). ภูมิปัญญาชาวบ้านของสมุนไพรและการนำไปใช้เป็นผลิตภัณฑ์. สืบค้นจาก file:///C:/Users/Administrator/Downloads/Prasat-v4n1-2022.pdf.
พิราวรรณ เนื้อทอง. (2567). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุที่พึ่งพาตนเองได้ในอำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์. สืบค้นจาก https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789
/5170/3/62062457.pdf.
ภิษณี วิจันทึก. (2561). ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพร ของประชาชนบ้านหนองบัวศาลา
อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการ, 28(2). 244-254.
ส่งศักดิ์ สุขสันต์ และสุภาภรณ์ สุดหนองบัว. (2566). สมุนไพรไทยกับสุขภาพช่องปาก “คุณค่าที่เลือกได้”. วารสารวิจัยการพยาบาลและวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 15(1). 301-311.
สถาบันผู้สูงอายุแห่งชาติ. (2565). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันผู้สูงอายุแห่งชาติ.
สำนักงานทันตสาธารณสุข. (2560). รายงานผลการสำรวจภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 8 ประเทศไทย. สืบค้นจาก
https://dental.anamai.moph.go.th/web-upload/migrated/files/dental2/n2423_
e9aed89eb9e4e3978640d0a60b44be6_survey8th_2nd.pdf.
สำนักงานทันตสาธารณสุข. (2566). รายงานผลการสำรวจภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 9 ประเทศไทย. สืบค้นจาก https://dental.anamai.moph.go.th/th/national-oral-health-survey-report
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ. (2566). ระบบคลังข้อมูลสุขภาพ Health Data Center (HDC)
ระดับจังหวัด. สืบค้นจากhttps://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=
ac4eed1bddb23d6130746d62d2538fd0
สมตระกูล ราศิริ, ยลฤดี ตัณฑสิทธิ์, ธิติรัตน์ ราศิริ และ นิพนธ์ แก้วต่าย. (2560). การใช้สมุนไพรบรรเทาโรคในช่องปาก. วารสารทันตาภิบาล, 28(2), 124-133.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา (Thai Journal of Public Health and Health Education) เป็นลิขสิทธิ์ของ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี








