ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของผู้สูงอายุ อำเภอยางชุมน้อย จังหวัดศรีสะเกษ

ผู้แต่ง

  • ธนิสสา รามฤทธิ์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี
  • วันเพ็ญ สมหอม วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี
  • นิติพล ทวีโคตร โรงพยาบาลหว้านใหญ่
  • น้ำทิพย์ ชาติมนตรี โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบลบ้านหว้านคำ

คำสำคัญ:

ความรู้, ทัศนคติ, พฤติกรรม, สมุนไพรในช่องปาก, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรม ความรู้ ทัศนคติ และเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้ ทัศนคติ กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของผู้สูงอายุ จังหวัดศรีสะเกษ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุ ที่มีอายุ 60-79 ปี จำนวน 383 คน ใช้แบบสอบถามในการเก็บรวบรวมข้อมูลปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพร ทัศนคติต่อการใช้สมุนไพร และพฤติกรรมการใช้สมุนไพร มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.714, 0.843 และ 0.944 เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 15-30 พฤศจิกายน 2567 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์สเปียร์แมน

         ผลการศึกษา พบว่า พฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่าง อยู่ในระดับต่ำ คิดเป็นร้อยละ 54.31 ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่าง อยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 60.05 และทัศนคติต่อการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่าง อยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 91.39 ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้ และทัศนคติ กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่าง พบว่า อายุ (rs=0.175, p<0.001) ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพร (rs=0.282, p<0.001) และทัศนคติต่อการใช้สมุนไพร (rs =0.384, p=0.003) มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของกลุ่มตัวอย่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การนำผลการวิจัยไปเป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมการดูแลช่องปากในผู้สูงอายุโดยการใช้สมุนไพรพื้นบ้าน เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพ และลดปัญหาโรคในช่องปาก

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. (2562). รายงานประจำปี 2562 กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. สืบค้นจาก https://www.dtam.moph.go.th/E-Book/DTAM_ Report_2562/

DTAM_Report_2562.pdf

กรมอนามัย. (2564). เหงือกและฟันที่ดีด้วยสมุนไพรใกล้ตัว. สืบค้นจาก https://multimedia.anamai.moph.go.th

/infographics/good-oral-health-with-thai-herbs.

เกศริน มณีนูน. (2560). การศึกษาภูมิปัญญาการใช้สมุนไพรรักษาโรคโลหิตระดูสตรีของหมอพื้นบ้านใน จังหวัดกระบี่และสงขลา. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา, 22(3). 243-258.

กองสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ. (2566). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2565. สืบค้นจาก

http://www.thaispa.go.th/spa2013/web/web_new/index.php.

กฤติเดช มิ่งไม้. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ยาสมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง

ของบุคลากร โรงพยาบาลแม่จัน จังหวัดเชียงราย. สืบค้นจาก https://so05.tci-thaijo.org

/index.php/journal_law/article/view/242877/167903

เฉลิมพรเกียรติ ปรุงโพธิ์ นวัตกร เข็มทอง สุธาทิพย์ ศรีอ่อนจันทร์ และคณะ. (2563). พฤติกรรมการใช้สมุนไพร ในช่องปากของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารทันตาภิบาล, 32(2), 70-82.

ชัยณรงค์ เพ็ชรศิริ. (2560). พฤติกรรมการใช้สมุนไพรชองของประชาชนในอำเภอเขาคิชฌกูฎ จังหวัดจันทบุรี. จันทบุรี : การปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี

ปรียานุช แดงเดช. (2559). ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์บรรเทาอาการปวดที่ทำจากสมุนไพรของผู้บริโภคในเขตกรุงเทพมหานคร. การค้นคว้าอิสระบริหารธุรกิจ, สาขาวิชาบริหารธุรกิจ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยกรุงเทพ

เปรมฤดี ศรีสังข์. (2562). ผลของการใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านและแรงสนับสนุนทางสังคมต่อการดูแลสุขภาพช่องปากผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มารับบริการที่ โรงพยาบาลบุ่งคล้า จังหวัดบึงกาฬ.

สืบค้นจาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/TDNJ/article/view/230171.

ประสาท กิตตะคุปต์. (2565). ภูมิปัญญาชาวบ้านของสมุนไพรและการนำไปใช้เป็นผลิตภัณฑ์. สืบค้นจาก file:///C:/Users/Administrator/Downloads/Prasat-v4n1-2022.pdf.

พิราวรรณ เนื้อทอง. (2567). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุที่พึ่งพาตนเองได้ในอำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์. สืบค้นจาก https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789

/5170/3/62062457.pdf.

ภิษณี วิจันทึก. (2561). ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพร ของประชาชนบ้านหนองบัวศาลา

อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการ, 28(2). 244-254.

ส่งศักดิ์ สุขสันต์ และสุภาภรณ์ สุดหนองบัว. (2566). สมุนไพรไทยกับสุขภาพช่องปาก “คุณค่าที่เลือกได้”. วารสารวิจัยการพยาบาลและวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 15(1). 301-311.

สถาบันผู้สูงอายุแห่งชาติ. (2565). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันผู้สูงอายุแห่งชาติ.

สำนักงานทันตสาธารณสุข. (2560). รายงานผลการสำรวจภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 8 ประเทศไทย. สืบค้นจาก

https://dental.anamai.moph.go.th/web-upload/migrated/files/dental2/n2423_

e9aed89eb9e4e3978640d0a60b44be6_survey8th_2nd.pdf.

สำนักงานทันตสาธารณสุข. (2566). รายงานผลการสำรวจภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 9 ประเทศไทย. สืบค้นจาก https://dental.anamai.moph.go.th/th/national-oral-health-survey-report

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ. (2566). ระบบคลังข้อมูลสุขภาพ Health Data Center (HDC)

ระดับจังหวัด. สืบค้นจากhttps://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=

ac4eed1bddb23d6130746d62d2538fd0

สมตระกูล ราศิริ, ยลฤดี ตัณฑสิทธิ์, ธิติรัตน์ ราศิริ และ นิพนธ์ แก้วต่าย. (2560). การใช้สมุนไพรบรรเทาโรคในช่องปาก. วารสารทันตาภิบาล, 28(2), 124-133.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-28

รูปแบบการอ้างอิง

รามฤทธิ์ ธ., สมหอม ว., ทวีโคตร น. ., & ชาติมนตรี น. . (2025). ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในช่องปากของผู้สูงอายุ อำเภอยางชุมน้อย จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา, 5(3), e276449. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/tjphe/article/view/276449

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย