ฤทธิ์ยับยั้งการอักเสบของสารสกัดผลหนามแท่ง

บทคัดย่อ

หนามแท่ง (Catunaregam tomentosa (Blume ex DC.) Triveng) วงศ์ Rubiaceae ในตำรายาพื้นบ้าน ใช้ผลแก้โรคผิวหนังอักเสบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการอักเสบบริเวณหนังศีรษะ ทั้งยังมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อรา ลดการหลุดร่วงของเส้นผมและช่วยให้ผมดกดำอีกด้วย ในการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาฤทธิ์ต้านการอักเสบของสารสกัดหยาบของผลหนามแท่ง ที่สกัดด้วย 50% เอทานอล จากนั้นนำสารสกัดหยาบที่ได้มาทดสอบความเป็นพิษต่อเซลล์ด้วยเทคนิค MTT และฤทธิ์ต้านอักเสบต่อการแสดงออกของยีนไซโคลออกซีจีเนส-2 (Cyclooxygenase -2, COX-2) และยีนทูเมอร์เนโครซีสแฟคเตอร์-อัลฟา (Tumor necrosis factor-α, TNF-α)  ในเซลล์แมคโครฟาจ (RAW264.7 Cells) ที่ถูกกระตุ้นด้วยไลโปโพลีแซคคาไรด์ (LPS) โดยใช้เทคนิครีเวอร์สทรานสคลิปชั่น โพลีเมอเรสเชนรีแอคชั่น (RT-PCR) ผลการศึกษาพบว่าเมื่อบ่มสารสกัดความเข้มข้น 0-1.25 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ร่วมกับเซลล์นาน 24 ชั่วโมง ไม่พบความเป็นพิษต่อเซลล์แมคโครฟาจ นอกจากนี้สารสกัดผลหนามแท่งที่ความเข้มข้น 50-200 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร สามารถยับยั้งการแสดงออกของ COX-2 และ TNF-α ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และสูงขึ้นตามปริมาณที่ใช้ และใกล้เคียงกับยาอินโดเมทาซิน ผลจากการศึกษาในครั้งนี้เป็นรายงานครั้งแรกเกี่ยวกับการศึกษาฤทธิ์ต้านการอักเสบในระดับโมเลกุลของสารสกัดผลหนามแท่ง ซึ่งช่วยสนับสนุนการใช้สมุนไพรนี้ตามองค์ความรู้ภูมิปัญญาพื้นบ้าน