องค์ความรู้เรื่องวิธีการบำบัดโรคในพระไตรปิฎก

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอความรู้เรื่องการบำบัดโรคที่ปรากฏในพระไตรปิฎก ผลการศึกษาพบว่า การบำบัดโรคในพระไตรปิฎกต้องพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างร่างกายและจิตใจด้วย กล่าวคือ ไม่ใช่แค่บำบัดโรคทางกาย เพราะโรคทางกายมีผลกระทบต่อจิตใจมนุษย์ด้วย วิธีการรักษาสามารถจำแนกเป็น 4 ประการหลัก ๆ คือ 1) วิธีบำบัดโรคโดยอาศัยอำนาจเหนือธรรมชาติ คือ การเสกเป่า การรักษาทางภูติรัก 2) วิธีการบำบัดโรคด้วยยาหลายประเภท กล่าวคือ ยาจำแนกตามวิธีการใช้ 7 ประเภท เช่น ยากิน ยาทา ยารมยาจำแนกตามชนิดของตัวยา เช่น ยารากไม้ ยาน้ำ จำแนกตามกระบวนการแปรรูป เช่น ยาดอง ยาต้ม จำแนกตามวัตถุดิบอื่น ๆ เช่น เกลือ เนื้อดิบและเลือดสด ดินติดผาลไถ และยามหาวิกัฏ 4 ชนิด คือ คูถ มูตร เถ้า ดิน 3) วิธีการบำบัดโรคด้วยการผ่าตัด (สัตถกกรรม) และ 4) วิธีการบำบัดโรคด้วยวิธีอื่น ๆ  เช่น การใช้ผ้าพันแผล การล้างแผล การรมแผลด้วยควัน และการใช้เขาสัตว์กอกดูดระบายโลหิต หนอง หรือลมออกจากร่างกาย