การศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและปริมาณฟีนอลิกรวมของตำรับยาปลูกไฟธาตุ

บทคัดย่อ

ตำรับยาปลูกไฟธาตุ เป็นยาที่ถูกบันทึกไว้ในพระคัมภีร์มหาโชตรัต โดยระบุสรรพคุณส่วนหนึ่งว่าเป็นยาอายุวัฒนะ ปัจจุบันยาปลูกไฟธาตุเป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติตามประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2562 ซึ่งในปัจจุบันยังไม่พบข้อมูลการศึกษาฤทธิ์ทางชีวภาพของตำรับ การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระและหาปริมาณสารฟีนอลิกรวมของตำรับยาปลูกไฟธาตุ ที่ทำการสกัดด้วย 50% เอทานอล, 95% เอทานอลและต้มด้วยน้ำ นำสารสกัดมาทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH และ FRAP รวมถึงหาปริมาณสารฟีนอลิกรวมด้วยวิธี Folin-Ciocalteu ผลการศึกษาพบว่าฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH และ FRAP ให้ผลการทดลองไปในทิศทางเดียวกัน คือ สารสกัด 95% เอทานอล มีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระดีที่สุด รองลงมาสารสกัดด้วย50% เอทานอลและสารสกัดชั้นน้ำ มีค่า EC₅₀ เท่ากับ 83.59±0.58, 93.28±1.57 และ 98.27±0.69 µg/mL ตามลำดับ และการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี FRAP ของสารสกัด 95% เอทานอล, 50% เอทานอลและสารสกัดชั้นน้ำมีค่าเท่ากับ 124.61±6.57, 117.47±2.98 และ 74.78±2.31 mgFe²⁺/gextract ตามลำดับ ส่วนค่า TEAC ของสารสกัดมีค่าเท่ากับ 43.44±2.56, 40.65±1.16 และ 24.00±0.90 mgTrolox/g extract ตามลำดับ นอกจากนี้พบว่า สารสกัดด้วย 50% เอทานอลมีปริมาณฟีนอลิกรวมสูงที่สุด รองลงมาคือ สารสกัดด้วย 95% เอทานอลและสารสกัดชั้นน้ำ โดยมีปริมาณฟีนอลิกรวมเท่ากับ 45.04±1.85, 36.85±1.96 และ 23.09±1.70 mg GAE/g extract ตามลำดับ จากงานวิจัยพบว่าสารสกัดด้วยเอทานอลมีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระ รวมทั้งปริมาณสารฟีนอลิกรวมมากที่สุดในอนาคตควรมีการศึกษาต่อยอดฤทธิ์ทางชีวภาพอื่น ๆ เพื่อยืนยันสรรพคุณของตำรับยาปลูกไฟธาตุ