การพัฒนารูปแบบถวายความรู้การดูแลด้านสุขภาพสำหรับพระภิกษุสงฆ์

บทคัดย่อ

          การถวายความรู้พระภิกษุสงฆ์ที่มีประสิทธิภาพ จะช่วยให้พระภิกษุสงฆ์มีความสามารถในการดูแลสุขภาพของตนเองได้ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบถวายความรู้การดูแลสุขภาพสำหรับพระภิกษุสงฆ์และศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบ การวิจัยแบ่งออกเป็น 4 ระยะ ประกอบด้วย ระยะที่ 1การศึกษาวิเคราะห์สภาพและความต้องการโดยศึกษาแนวคิด ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องและสัมภาษณ์พระภิกษุสงฆ์ ระยะที่ 2 การออกแบบและพัฒนารูปแบบ โดยใช้แนวคิดของการเรียนรู้ทฤษฎีความสามารถตนเองและแนวคิดของโมเดลการส่งเสริมสุขภาพระยะที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบ และระยะที่ 4 การประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบ โดยแบบแผนการทดลองเป็นแบบกลุ่มเดียววัดสองครั้ง กลุ่มตัวอย่างเป็นพระภิกษุสงฆ์ในเขตภาคใต้ตอนบนซึ่งได้จากการสุ่มอย่างง่าย จำนวน 60 รูป เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามความสามารถในการดูแลสุขภาพของตนเองและแบบประเมินความพึงพอใจของรูปแบบที่ผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญจำนวน 3 ท่าน และหาความเชื่อมั่นครอนบากแอลฟ่าในพระภิกษุสงฆ์ 30 รูปได้เท่ากับ .87 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติทดสอบค่าทีแบบวัด กลุ่มตัวอย่างสองกลุ่มไม่เป็นอิสระต่อกัน ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบถวายความรู้การดูแลสุขภาพตนเองมี 5 องค์ประกอบ ได้แก่ การมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย การมีจุดประสงค์การถวายความรู้ กระบวนการถวายความรู้ การประเมินผลการถวายความรู้ และการให้ข้อมูลย้อนกลับ ผลการทดสอบประสิทธิผลของรูปแบบเมื่อเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยความสามารถในการดูแลสุขภาพตนเองของพระภิกษุสงฆ์ พบว่าคะแนนหลังการถวายความรู้ตามรูปแบบสูงกว่าคะแนนก่อนการถวายความรู้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t(60) = 3.84, p < .05) และความพึงพอใจต่อรูปแบบมีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับดี (M = 4.49, SD = 0.44)