การดูแลสุขภาพของผู้เป็นโรคเบาหวานเพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุน

ผู้แต่ง

  • วัชรินทร์ วงษาหล้า วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา, คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
  • มโนไท วงษาหล้า วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา, คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

โรคกระดูกพรุน, โรคเบาหวาน, การดูแล

บทคัดย่อ

โรคเบาหวานและโรคกระดูกพรุนมีความสัมพันธ์กับอายุและวิถีการดำเนินชีวิต และความชุกของการเกิดโรคทั้งสองในประเทศไทยมีแนวโน้มสูงขึ้น โรคเบาหวานก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางร่างกายได้หลายระบบ รวมทั้งสุขภาพกระดูก คือ สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคกระดูกพรุนได้ โดยผู้เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 1 มีความเสี่ยงสูงต่อการมีมวลกระดูกน้อยกว่าปกติร่วมกับมีความแข็งแรงของกระดูกลดลง ส่วนการศึกษาผู้เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในปัจจุบันยังไม่สามารถระบุผลกระทบของโรคเบาหวานต่อมวลกระดูกได้อย่างชัดเจน อย่างไรก็ตามมีการศึกษาพบว่าระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงขึ้นมีผลทำให้ความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของกระดูกลดลง ดังนั้นผู้เป็นโรคเบาหวานจึงมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคกระดูกพรุนมากกว่าบุคคลทั่วไป บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอผลกระทบของโรคเบาหวานที่มีต่อปริมาณมวลกระดูกและคุณภาพของกระดูก และการดูแลสุขภาพของผู้เป็นโรคเบาหวาน ซึ่งประกอบด้วย การส่งเสริมการสร้างและรักษามวลกระดูก การออกกำลังกาย และการเฝ้าระวังภาวะกระดูกบางหรือโรคกระดูกพรุน ความรู้ดังกล่าวอาจส่งผลให้ผู้ให้บริการด้านสุขภาพเห็นความสำคัญของการดูแลสุขภาพกระดูกในผู้เป็นเบาหวานมากขึ้น

 

References

ฐิตินันท์ อนุสรณ์วงศ์ชัย. (2561). ปัจจัยเสี่ยงการเกิดกระดูกสะโพกหักในผู้ป่วยสูงอายุที่มารับการรักษา ในโรงพยาบาลเลิดสิน. วารสารกรมการแพทย์, 3(3), 56–59.

ธีรพล กรีพานิช. (2560). ภาวะกระดูกพรุนกับการพัฒนาสังคมไทย (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร.

นรัตถพล เจริญพันธุ์. (2558). นักวิจัยเตือน "เบาหวาน" ยังทำลายกระดูกด้วย. สืบค้นจาก https://mgronline.com/science/detail/9580000071397

พรฤทัย รัตนเมธานนท์, และประสิทธิ์ ลีวัฒนภัทร. (2564). การเปรียบเทียบ FRAX score เพื่อประเมินโอกาสเกิดกระดูกหักเนื่องจากกระดูกพรุนในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่สอง เปรียบเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่ได้เป็นโรคเบาหวานที่เคยมีกระดูกสะโพกหักจากกระดูกพรุนมาก่อน. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง, 65(3), 221–234. https://doi.org/https://doi.org/10.14456/vmj.2021.21

วัชรินทร์ วงษาหล้า, และมโนไท วงษาหล้า. (2563). การเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูก : แนวปฏิบัติเพื่อป้องกันและลดความเสี่ยงการเกิดโรคกระดูกพรุน. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม, 14(35), 410–424. https://doi.org/10.14456/rhpc9j.2020.26

สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2563). ปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย พ.ศ.2563. สืบค้นจาก https://www.thaidietetics.org/?p=6120

อรรถเกียรติ กาญจนพิบูลวงศ์, ภาณุวัฒน์ คำวังสง่า, และสุธิดา แก้วทา. (2563). รายงานสถานการณ์โรค NCDs เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง พ.ศ. 2562. กรุงเทพฯ: กลุ่มเทคโนโลยีระบาดวิทยา และมาตรการชุมชน กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.

Abdulameer, S. A., Sahib, M. N., & Sulaiman, S. A. (2018). The prevalence of osteopenia and osteoporosis among Malaysian type 2 diabetic patients using quantitative ultrasound densitometer. The Open Rheumatology Journal, 12(1), 50–64. https://doi.org/10.2174/1874312901812010050

Al-Bashaireh, A. M., Haddad, L. G., Weaver, M., Chengguo, X., Kelly, D. L., & Yoon, S. (2018). The effect of tobacco smoking on bone mass: An overview of pathophysiologic mechanisms. Journal of Osteoporosis, 2018, 1–17. https://doi.org/10.1155/2018/1206235

Aoki, C., Uto, K., Honda, K., Kato, Y., & Oda, H. (2013). Advanced glycation end products suppress lysyl oxidase and induce bone collagen degradation in a rat model of renal osteodystrophy. Laboratory Investigation, 93(11), 1170–1183. https://doi.org/10.1038/labinvest.2013.105

Aung, M., Amin, S., Gulraiz, A., Gandhi, F. R., Pena Escobar, J. A., & Malik, B. H. (2020). The future of metformin in the prevention of diabetes-related osteoporosis. Cureus, 12(9), 1-6. https://doi.org/10.7759/cureus.10412

Compston, J. (2018). Type 2 diabetes mellitus and bone. Journal of Internal Medicine, 283(2), 140–153. https://doi.org/10.1111/joim.12725

Cooper, C., Dawson-Hughes, B., Gordon, C. M., & Rizzoli, R. (2015). Healthy nutrition, healthy bones: How nutritional factors affect musculoskeletal health throughout life. Retrieved from https://www.osteoporosis.foundation/sites/iofbonehealth/files/2019-03/2015_HealthyNutritionHealthyBones_ThematicReport_English.pdf

Chueansuwan, R., Yongsiri, S., & Chaivanich, P. (2018). Vitamin D deficiency in diabetic patients. Burapha Journal of Medicine, 5(2), 10-24.

Deeba, F., Younis, S., Qureshi, N., Mustafa, T., Iqbal, N., & Hussain, S. (2021). Effect of diabetes mellitus and anti-diabetic drugs on bone health-A review. Journal of Bioresource Management, 8(2), 131–148. https://doi.org/10.35691/jbm.1202.0187

Fung, T. T., Arasaratnam, M. H., Grodstein, F., Katz, J. N., Rosner, B., Willett, W. C., & Feskanich, D. (2014). Soda consumption and risk of hip fractures in postmenopausal women in the Nurses’ Health Study. The American Journal of Clinical Nutrition, 100(3), 953–958. https://doi.org/10.3945/ajcn.114.083352

Ilesanmi-Oyelere, B. L., Roy, N. C., Coad, J., & Kruger, M. C. (2019). Associations between self-reported physical activity, heel ultrasound parameters and bone health measures in post-menopausal women. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(17), 3177. https://doi.org/10.3390/ijerph16173177

International Osteoporosis Foundation. (2022). Osteoporosis risk check. Retrieved from https://riskcheck.osteoporosis.foundation/

Jackuliak, P., & Payer, J. (2014). Osteoporosis, fractures, and diabetes. International Journal of Endocrinology, 2014, 1–10. https://doi.org/10.1155/2014/820615

Judprasong, K., Puwastien, P., Rojroongwasinkul, N., Nitithamyong, A., Sridonpai, P., & Somjai, A. (2018). Thai food composition tables (FCTs) 2015. Retrieved from https://inmu2.mahidol.ac.th/thaifcd/home.php

Kanazawa, I., & Sugimoto, T. (2018). Diabetes mellitus-induced bone fragility. Internal Medicine, 57(19), 2773–2785. https://doi.org/10.2169/internalmedicine.0905-18

Kumari, C., Yagoub, G., Ashfaque, M., Jawed, S., & Hamid, P. (2021). Consequences of diabetes mellitus in bone health: Traditional review. Cureus, 13(3), 1-7. https://doi.org/10.7759/cureus.13820

Lin, H. H., Hsu, H. Y., Tsai, M. C., Hsu, L. Y., Chien, K. L., & Yeh, T. L. (2021). Association between type 2 diabetes and osteoporosis risk: A representative cohort study in Taiwan. PLOS ONE, 16(7), e0254451. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0254451

Paschou, S. A., Dede, A. D., Anagnostis, P. G., Vryonidou, A., Morganstein, D., & Goulis, D. G. (2017). Type 2 diabetes and osteoporosis: A guide to optimal management. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 102(10), 3621–3634. https://doi.org/10.1210/jc.2017-00042

Patel, D., & Pandya, H. (2020). Prevalence and severity of vitamin D deficiency in type 2 diabetic patients. International Journal of Advances in Medicine, 7(8), 1251. https://doi.org/10.18203/2349-3933.ijam20203123

Prakash, S., Jatti, R. S., Ghagane, S. C., Jali, S. M., & Jali, M. V. (2017). Prevalence of osteoporosis in type 2 diabetes mellitus patients using Dual Energy X-Ray Absorptiometry (DEXA) scan. International Journal of Osteoporosis and Metabolic Disorders, 10(2), 10–16. https://doi.org/10.3923/ijom.2017.10.16

Si, Y., Wang, C., Guo, Y., Yin, H., & Ma, Y. (2020). Prevalence of osteoporosis in patients with type 2 diabetes mellitus in the Chinese mainland. Medicine, 99(16), 1203–1214. https://doi.org/10.1097/md.0000000000019762

University of Sheffield. (2011). FRAX ®Fracture risk assessment tool: Calculation tool. Retrieved from https://www.sheffield.ac.uk/FRAX/tool.aspx?lang=th

Wang, H., Ba, Y., Xing, Q., & Du, J. L. (2019). Diabetes mellitus and the risk of fractures at specific sites: A meta-analysis. BMJ Open, 9(1), e024067. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-024067

Weaver, C. M., Gordon, C. M., Janz, K. F., Kalkwarf, H. J., Lappe, J. M., Lewis, R., . . . Zemel, B. S. (2016). The national osteoporosis foundation’s position statement on peak bone mass development and lifestyle factors: A systematic review and implementation recommendations. Osteoporosis International, 27(4), 1281–1386. https://doi.org/10.1007/s00198-015-3440-3

Wongdee, K., Krishnamra, N., & Charoenphandhu, N. (2016). Derangement of calcium metabolism in diabetes mellitus: Negative outcome from the synergy between impaired bone turnover and intestinal calcium absorption. The Journal of Physiological Sciences, 67(1), 71–81. https://doi.org/10.1007/s12576-016-0487-7

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-10-03