ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการรับรู้การตีตราของผู้ป่วยวัณโรคปอดในชุมชน

ผู้แต่ง

  • กำทร ดานา วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
  • นิสากร วิบูลชัย วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
  • มลฤดี แสนจันทร์ วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
  • บรรจง จาดบุญนาค โรงพยาบาลมหาสารคาม
  • วันสุ ทวีคณะโชติ โพธิพรณ์ โรงพยาบาลมหาสารคาม
  • จรัญญา จุฬารี โรงพยาบาลมหาสารคาม

คำสำคัญ:

การรับรู้การตีตรา, ผู้ป่วย, วัณโรคปอด, ชุมชน

บทคัดย่อ

การตีตราในผู้ป่วยวัณโรคปอดถือเป็นปัจจัยสำคัญที่กระทบต่อการตรวจวินิจฉัย การปฏิบัติตามแผนการรักษาของผู้ป่วยและการหายจากการติดเชื้อวัณโรคด้วย การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการรับรู้การตีตราของผู้ป่วยวัณโรคปอดในชุมชน กลุ่มตัวอย่าง เป็นผู้ป่วยวัณโรคปอดในชุมชนที่ผ่านการรักษาในระยะเข้มข้นแล้ว และอาศัยในเขตอำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม จำนวน 26 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลปัจจัยด้านคลินิกและจิตสังคม และแบบวัดการรับรู้ว่าตนเองถูกตีตราของผู้ที่เป็นวัณโรค วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติ Chi-square,  Odds ratio และ Multiple logistic regression ผลการศึกษาพบว่า ความชุกของการรับรู้การตีตราในในผู้ป่วยวัณโรคปอด ระดับสูง ร้อยละ 53.8 (95%CI, 3.48-7.21) และพบปัจจัยที่สัมพันธ์กับการรับรู้การตีตราในผู้ป่วยวัณโรคปอดในชุมชน คือ ไม่มีผู้ดูแลในครอบครัวอย่างต่อเนื่อง (aOR = 2.41; 95% CI: 1.27, 3.06) มีดัชนีมวลกายต่ำกว่าเกณฑ์ (aOR = 1.22; 95% CI: 1.01, 2.05) ความเครียดในระดับสูง (aOR = 1.12; 95% CI: 1.04, 2.17) และใช้แอลกอฮอล์และยาเสพติด (aOR = 1.45; 95% CI: 1.06, 3.18) ดังนั้นควรนำปัจจัยเหล่านี้เป็นข้อมูลสำหรับการจัดการดูแลและกำหนดมาตรการในการลดตีตราของผู้ป่วยวัณโรคปอดในชุมชน

References

กองควบคุมวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2564). รายงานฉบับสมบูรณ์ผลการสำรวจ สถานการณ์การตีตราและเลือกปฏิบัติอันเนื่องมาจากวัณโรคในหน่วยบริการสุขภาพภาครัฐในพื้นที่ เฝ้าระวังของประเทศ ประจำปี พ.ศ. 2564. https://www.tbthailand.org/download/Manual/รายงาน%20TB%20Stigma.pdf

Chan, J., Tanaka, K., Mannion, C., Carroll, D., Tsang, M., Xing, Y., & Bloom, B. R. (1997). Effects of protein calorie malnutrition on mice infected with BCG. Journal of Nutritional Immunology, 5(1), 11-19. https://doi.org/10.1300/J053v05n01_03

Chen, X., Chen, Y., Zhou, L., & Tong, J. (2023). The role of self-esteem as moderator of the relationship between experienced stigma and anxiety and depression among tuberculosis patients. Scientific reports, 13(1), 6889. https://doi.org/10.1038/s41598-023-34129-4

Chen, X., Du, L., Wu, R., Xu, J., Ji, H., Zhang, Y., Zhu, X., & Zhou, L. (2021). Tuberculosis-related stigma and its determinants in Dalian, Northeast China: A cross-sectional study. BMC Public Health, 21(1), 6. https://doi.org/10.1186/s12889-020-10055-2

Corrigan, P. W., Watson, A. C., & Barr, L. (2006). The self-stigma of mental illness: Implications for self- esteem and self-efficacy. Journal of Social and Clinical Psychology, 25(8), 875-884. https://doi.org/10.1521/jscp.2006.25.8.875

de la Haye, B., Wild, S. H., Stevenson, J., Johnston, F., Blatchford, O., & Laurenson, I. F. (2012). Tuberculosis and alcohol misuse in Scotland: a population-based study using enhanced surveillance data. The international journal of tuberculosis and lung disease: the official journal of the International Union against Tuberculosis and Lung Disease, 16(7), 886–890. https://doi.org/10.5588/ijtld.11.0624

Deribew, A., Abebe, G., Apers, L., Jira, C., Tesfaye, M., Shifa, J., Abdisa, A., Woldemichael, K., Deribie, F., Bezabih, M., Aseffa, A., & Colebunders, R. (2010). Prejudiceand misconceptions about tuberculosis and HIV in rural and urban communities in Ethiopia: A challenge for the TB/HIV control program. BMC public health, 10, 400. https://doi.org/10.1186/1471-2458-10-400

Fung, K. M., Tsang, H. W., Corrigan, P. W., Lam, C. S., & Cheung, W. M. (2007). Measuring self-stigma of mental illness in China and its implications for recovery. The International journal of social psychiatry, 53(5), 408–418. https://doi.org/10.1177/0020764007078342

Gupta, K. B., Gupta, R., Atreja, A., Verma, M., & Vishvkarma, S. (2009). Tuberculosis and nutrition. Lung India: official organ of Indian Chest Society, 26(1), 9–16. https://doi.org/10.4103/0970-2113.45198

Kumar, K., Kumar, A., Chandra, P., & Kansal, H. M. (2016). A study of prevalence of depression and anxiety in patients suffering from tuberculosis. Journal of family medicine and primary care, 5(1), 150–153. https://doi.org/10.4103/2249-4863.184641

Lee, L. Y., Tung, H. H., Chen, S. C., & Fu, C. H. (2017). Perceived stigma and depression in initially diagnosed pulmonary tuberculosis patients. Journal of clinical nursing, 26(23-24), 4813–4821. https://doi.org/10.1111/jocn.13837

Li, H., Ji, Y., & Chen, T. (2014). The roles of different sources of social support on emotional well-being among Chinese elderly. PloS one, 9(3), e90051. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0090051

Mohammedhussein, M., Hajure, M., Shifa, J. E., & Hassen, T. A. (2020). Perceived stigma among patient with pulmonary tuberculosis at public health facilities in southwest Ethiopia: A cross-sectional study. PloS one, 15(12), e0243433. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0243433

Motlová, L., Dragomirecka, E., Kitzlerová, E., & Hynková, T. (2010). Improving physical health of people with schizophrenia: An important objective for mental health care. Die Psychiatrie: Grundlagen & Perspektiven, 7(1), 33-36. https://doi.org/10.1055/s-0038-1669710

Moya, E. M., Biswas, A., Chávez Baray, S. M., Martínez, O., & Lomeli, B. (2014). Assessment of stigma associated with tuberculosis in Mexico. Public health action, 4(4), 226–232. https://doi.org/10.5588/pha.14.0065

Mukerji, R., & Turan, J. M. (2018). Exploring manifestations of TB-related stigma experienced by women in Kolkata, India. Annals of global health, 84(4), 727–735. https://doi.org/10.29024%2Faogh.2383

Necho, M., Tsehay, M., Seid, M., Zenebe, Y., Belete, A., Gelaye, H., & Muche, A. (2021). Prevalence and associated factors for alcohol use disorder among tuberculosis patients: A systematic review and meta-analysis study. Subst Abuse Treat Prev Policy, 16, 2. https://doi.org/10.1186/s13011-020-00335-w

Ritsher, J. B., Otilingam, P. G., & Grajales, M. (2003). Internalized stigma of mental illness: Psychometric properties of a new measure. Psychiatry research, 121(1), 31–49. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2003.08.008

Tadesse, S. (2016). Stigma against tuberculosis patients in Addis Ababa, Ethiopia. PloS one, 11(4), e0152900. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0152900

Teo, A. K. J., Tan, R. K. J., Smyth, C., Soltan, V., Eng, S., Ork, C., Sok, N., Tuot, S., Hsu, L. Y., & Yi, S. (2020). Characterizing and measuring tuberculosis stigma in the community: A mixed-methods study in Cambodia. Open forum infectious diseases, 7(10), ofaa422. https://doi.org/10.1093/ofid/ofaa422

Vaz, M., Travasso, S. M., & Vaz, M. (2016). Perceptions of stigma among medical and nursing students and tuberculosis and diabetes patients at a teaching hospital in southern India. Indian journal of medical ethics, 1(1), 8–16. https://doi.org/10.20529/IJME.2016.003

Wong-Anuchit, C., Mills, A. C., Schneider, J. K., Rujkorakarn, D., Kerdpongbunchote, C., & Panyayong, B. (2016). Internalized Stigma of Mental Illness Scale - Thai Version: Translation and assessment of psychometric properties among psychiatric outpatients in central Thailand. Archives of psychiatric nursing, 30(4), 450–456. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2016.01.012

World Health Organization. (2019, 15 October). Global tuberculosis report 2019. https://www.who.int/publications/i/item/9789241565714

World Health Organization. (2023, 21 April). Tuberculosis. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis

Yohannes, K., Ayano, G., Toitole, K. K., Teferi, H. M., & Mokona, H. (2022). Harmful alcohol use among patients with tuberculosis in Gedeo Zone, Southern Ethiopia. Subst Abuse Rehabil, 13, 117-125. https://doi.org/10.2147/SAR.S384921

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-08-31

ฉบับ

ปีที่ 29 ฉบับที่ 2 (2023): พฤษภาคม - สิงหาคม

บท

บทความวิจัย

License

Copyright (c) 2023 วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล ซึ่งดำเนินการโดยวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา 

ข้อความที่ปรากฏในบทความในวารสารเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการวารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล หรือวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว