รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะแกนนำชุมชนในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุมุสลิม

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลรูปแบบสมรรถนะแกนนำชุมชนในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างคือแกนนำชุมชน 30 คน และผู้สูงอายุ        106 คน โดยพัฒนารูปแบบสมรรถนะแกนนำชุมชนและทดลองใช้ 3 เดือน เครื่องมือการวิจัยแบ่งเป็น 4 ส่วน ได้แก่ (1) ลักษณะส่วนบุคคล (2) แบบวัดสมรรถนะแกนนำชุมชน มีค่าความเชื่อมั่น .90 (3) แบบวัดคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ (WHOQOL-BREF-THAI) มีค่าความเชื่อมั่น .84 และ (4) แบบประเมินผลโครงการ ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์โดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ Paired t-test ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์โดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะแกนนำชุมชนในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุคือ NAMBOO Model ประกอบด้วย Norm, Activity, Model, Best Muslim, Offer และ Opportunity หลังการใช้รูปแบบ พบว่าค่าเฉลี่ยสมรรถนะแกนนำชุมชนก่อนและหลังแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 ได้แก่ ด้านความรู้ การพัฒนาตนเอง การดูแลผู้สูงอายุที่มีปัญหาสุขภาพ การประสานงานกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย การเสริมสร้างพลังอำนาจ การให้คำปรึกษาด้านสุขภาพ การสอนแก่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง คุณภาพชีวิตผู้สูงอายุด้านจิตใจและภาพรวมดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 แต่ด้านสุขภาพกาย สัมพันธภาพทางสังคม และสิ่งแวดล้อมไม่แตกต่างกัน ปัจจัยแห่งความสำเร็จคือความเข้มแข็งและการทำงานเชิงรุกของแกนนำชุมชน ทำให้เกิดระบบพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน