การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ: ผลลัพธ์ของความรอบรู้ด้านสุขภาพ ในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง
คำสำคัญ:
ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง , ความรอบรู้ด้านสุขภาพบทคัดย่อ
ความรอบรู้ด้านสุขภาพมีผลต่อสุขภาพของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง การศึกษานี้ได้ทำการทบทวนวรรณกรรมเพื่อศึกษาผลลัพธ์ความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงและสรุปหลักฐานของผลลัพธ์ความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง คณะผู้ศึกษาสืบค้นการศึกษารายงานวิจัยภาษาไทยและภาษาอังกฤษจากฐานข้อมูล PubMed, Web of Science, Scopus, BMJ, EBSCO Open Dissertations, ISI, SPORTdiscus, ScienceDirect, Google Scholar, ThaiJo, Thailis ตีพิมพ์เผยแพร่ระหว่าง พ.ศ. 2555 - 2564 จาก 856 การศึกษา โดยมีการศึกษา 127 การศึกษาได้รับการคัดเลือกซึ่งพิจารณาจากชื่อเรื่องและบทคัดย่อ และมี 18 การศึกษาที่ใช้ในการทบทวนวรรณกรรม ผลการทบทวนวรรณกรรม พบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพและผลลัพธ์ด้านสุขภาพของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง 4 ด้าน ดังนี้ ผลลัพธ์ทางคลินิก ผลลัพธ์ด้านพฤติกรรม การสื่อสารระหว่างผู้ป่วยกับแพทย์ และผลลัพธ์อื่นๆ แม้ว่าความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ป่วยโรคความดันหิตสูงอยู่ในระดับต่ำ หากแต่ผู้ป่วยดังกล่าวยังคงมีพฤติกรรมในการดูแลตนเอง มีความรู้โรคความดันโลหิตสูง มีความไว้วางใจแพทย์ผู้ทำการรักษา และมีส่วนร่วมในการตัดสินใจรักษา อาจเพราะมีการรับรู้ว่าโรคความดันโลหิตสูงเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ จำเป็นต้องรักษาโดยรับประทานยา ป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่ส่งผลกระทบต่อตนเองจึงทำให้สนใจดูแลตนเองและการรักษาโรค
References
กรรณิการ์ การีสรรพ์, พรทิพย์ มาลาธรรม, และ นุชนาฏ สุทธิ. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้าน สุขภาพ ความรู้เกี่ยวกับการควบคุมโรคความดันโลหิตสูง และพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง. รามาธิบดีพยาบาลสาร, 25(3), 280-295. [สืบค้นเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2566]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RNJ/article/download/ 179176/161084/794786
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. (2565). รายงานประจำปี 2565 กองโรคไม่ติดต่อ. กรุงเทพมหานคร:สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน.
กองสุขศึกษา. (2561). การสร้างเสริมและประเมินความรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ กลุ่มประชาชนอายุ 15 ปี ขึ้นไป. กรุงเทพมหานคร: กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข.
กำไร เผียดสูงเนิน. (2562). การพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในเขตพื้นที่ตำบลกุดตาเพชร อำเภอลำสนธิ จังหวัดลพบุรี. วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุขภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด นครราชสีมา, 4(2), 26-39. [สืบค้นเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2566]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/journalkorat/article/view/247510
ปราณี ทัดศรี, ปรางค์ทิพย์ อุจะรัตน, ขนิตฐา หาญประสิทธิ์คำ, จุฬาลักษณ์ อินทะนิล และ กันยนา
มีสารภี. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้สุขภาพและพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นความดันโลหิตสูง. วารสารการพยาบาลและสุขภาพ สสอท. 5(1), 1-16. [สืบค้นเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2566]; แหล่งข้อมูล: https://rsujournals.rsu.ac.th/index.php/ajnh/article/ download/3021/2339/
นริศรา แก้วบรรจักร, ประไพจิตร ชุมแวงวาปี และ กฤชกันทร สุวรรณพันธุ์. (2563). ปัจจัยความรอบรู้ทางสุขภาพที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ตำบลโคกสี อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 3(3), 1-15. [สืบค้นเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2566]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/tjph/%20article/view/240966
อัมภากร หาญณรงค์, ชนัญชิดาดุษฎี ทูลศิริ และ สมสมัย รัตนากรีฑากุล. (2560). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยบูรพา, 25(3), 52 - 65. [สืบค้นเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2566]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Nubuu/article/view/101426
อามานี แดมะยุ, ศิริรัตน์ ปานอุทัย, และ พนิดา จันทโสภีพันธ. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองในผู้สูงอายุไทยมุสลิมที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง. วารสารสภาการพยาบาล, 35(3), 85 - 105. [สืบค้นเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2566]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/TJONC/article/view/240100
Aboumatar, H. J., Carson, K. A., Beach, M. C., Roter, D. L., & Cooper, L. A. (2013). The impact of health literacy on desire for participation in healthcare, medical visit communication, and patient reported outcomes among patients with hypertension. Journal of General Internal Medicine, 28(11), 1469–1476. [cited 2022 April 4]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23690237/
Ahn, Y. H., & Ham, O. K. (2016). Factors Associated with Medication Adherence Among Medical-Aid Beneficiaries with Hypertension. Western Journal of Nursing Research, 38(10), 1298-1312. [cited 2022 April 4]; Available from:https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27272159/
Berkman, N. D., Sheridan, S. L., Donahue, K. E., Halpern, D. J., & Crotty, K. (2011). Low health literacy and health outcomes: An updated systematic review. Annals of Internal Medicine, 155(2), 97-107. [cited 2022 April 4]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21768583/
Chajaee, F., Pirzadeh, A., Hasanzadeh, A., & Mostafavi, F. (2018). Relationship between health literacy and knowledge among patients with hypertension in Isfahan province, Iran. Electronic Physician, 10(3), 6470-6477. [cited 2022 June 15]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29765571/
Darvishpour, J., Omidi, S., & Farmanbar, R. (2016). The Relationship between Health Literacy and Hypertension Treatment Control and Follow-up. Caspian Journal of Health Research, 2(1), 1-8. [cited 2022 April 4]; Available from: https://cjhr.gums.ac.ir/article-1-39-en.html
Du, S., Zhou, Y., Fu, C., Wang, Y., Du, X., & Xie, R. (2018). Health literacy and health outcomes in hypertension: An integrative review. International Journal of Nursing Sciences, 5(3), 301-309. [cited 2022 June 15]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31406840/
Hall, E., Lee, S. Y., Clark, P. C., & Perilla, J. (2016). Social Ecology of Adherence to Hypertension Treatment in Latino Migrant and Seasonal Farmworkers. Journal of Transcultural Nursing, 27(1), 33-41. [cited 2022 June 15]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24855134/
Heizomi, H., Iraji, Z., Vaezi, R., Bhalla, D., Morisky, D. E., & Nadrian, H. (2020). Gender Differences in the Associations Between Health Literacy and Medication Adherence in Hypertension: A Population-Based Survey in Heris County, Iran. Vascular Health and Risk Management, 16, 157-166. [cited 2022 June 15]; Available from: https://doi.org/10.2147/VHRM.S245052
Huang, Y., Cai, X., Zhang, J., Mai, W., Wang, S., Hu, Y., Ren, H., & Xu, D. (2014). Prehypertension and Incidence of ESRD: a systematic review and meta-analysis. American Journal of Kidney Diseases, 63(1), 76-83. [cited 2022 June 15]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24074825/
Ingram, R. R., & Ivanov, L. L. (2013). Examining the association of health literacy and health behaviors in African American older adults: does health literacy affect adherence to antihypertensive regimens?. Journal of Gerontological Nursing, 39(3), 22-33. [cited 2022 June 15]; Available from: https://doi.org/10.3928/00989134-20130201-01
Kitagawa, K., Yamamoto, Y., Arima, H, et al. (2019). Effect of Standard vs Intensive Blood Pressure Control on the Risk of Recurrent Stroke: A Randomized Clinical Trial and Meta-analysis. JAMA Neurology, 76(11), 1309-1318. [cited 2022 June 22]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31355878/
Ko, Y., Balasubramanian, T. D., Wong, L., et al. (2013). Health literacy and its association with disease knowledge and control in patients with hypertension in Singapore. International Journal of Cardiology, 168(4), 116-117. [cited 2022 June 22]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23992931/
Lenahan, J. L., McCarthy, D. M., Davis, T. C., Curtis, L. M., Serper, M., & Wolf, M. S. (2013). A drug by any other name: patients' ability to identify medication regimens and its association with adherence and health outcomes. Journal of Health Communication, 18 (Suppl 1), 31-39. [cited 2022 June 22]; Available from: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10810730.2013.825671
McNaughton, C. D., Jacobson, T. A., & Kripalani, S. (2014). Low literacy is associated with uncontrolled blood pressure in primary care patients with hypertension and heart disease. Patient Education and Counseling, 96(2), 165-170. [cited 2022 June 22]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24882088/
Naimi, A. J., Naderiravesh, N., Bayat, Z. S., Shakeri, N., & Matbouei, M. (2017). Correlation between health literacy and health-related quality of life in patients with hypertension, in Tehran, Iran, 2015-2016. Electronic Physician, 9(11), 5712-5720. [cited 2022 June 22]; Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5783119/
Nutbeam D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social Science & Medicine, 67(12), 2072-2078. [cited 2022 June 15]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18952344/
Perez A. (2015). Acculturation, Health Literacy, and Illness Perceptions of Hypertension among Hispanic Adults. Journal of Transcultural Nursing, 26(4), 386-394. [cited 2022 June 22]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24810516/
Poulter, N. R., Prabhakaran, D., & Caulfield, M. (2015). Hypertension. Lancet (London,England), 386(9995), 801-812. [cited 2022 June 22]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25832858/
Rao, V. N., Sheridan, S. L., Tuttle, L. A., et al. (2015). The effect of numeracy level on completeness of home blood pressure monitoring. Journal of Clinical Hypertension (Greenwich, Conn.), 17(1), 39–45. [cited 2022 June 22]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25439279/
Shi, D., Li, J., Wang, Y., et al. (2017). Association between health literacy and hypertension management in a Chinese community: a retrospective cohort study. Internal and Emergency Medicine, 12(6), 765–776. [cited 2022 June 22]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28303441/
Willens, D. E., Kripalani, S., Schildcrout, J. S., et al. (2013). Association of brief health literacy screening and blood pressure in primary care. Journal of Health Communication, 18 (Suppl 1), 129-142. [cited 2022 July 10]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24093351/
Wang, C., Lang, J., Xuan, L., Li, X., & Zhang, L. (2017). The effect of health literacy and self-management efficacy on the health-related quality of life of hypertensive patients in a western rural area of China: a cross-sectional study. International Journal for Equity in Health, 16(1), 58. [cited 2022 July 10]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28666443/
Wannasirikul, P., Termsirikulchai, L., Sujirarat, D., Benjakul, S., & Tanasugarn, C. (2016). Health literacy, medication adherence, and blood pressure level among hypertensive older adults treated at primary health care centers. The Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health, 47(1), 109-120. [cited 2022 July 10]; Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27086432/
World Health Organization (WHO). (1998). Health Promotion Glossary [online]. [cited 2022 July 10]; Available from: https://iris.who.int/handle/10665/64546
World Health Organization (WHO). (2023). Hypertension [online]. [cited 2022 July 10]; Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension
