ภาวะเลือดออกในโพรงสมอง ในทารกเกิดก่อนกำหนด

บทคัดย่อ

ความเป็นมา ภาวะเลือดออกในโพรงสมองเป็นภาวะที่พบบ่อยในทารกเกิดก่อนกำหนดโดยเฉพาะทารกน้ำหนักน้อยกว่า 1,500 กรัม เป็นสาเหตุของอัตราการพิการและอัตราการตาย เพิ่มขึ้น

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกการเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองในทารกเกิดก่อนกำหนด และปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองในทารกเกิดก่อนกำหนดที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยทารกแรกเกิด โรงพยาบาลขอนแก่น

 วิธีการศึกษาและผู้ป่วย: เป็นการศึกษาข้อมูลแบบย้อนหลังเชิงพรรณนา โดยรวบรวมข้อมูลทารกเกิดก่อนกำหนดได้รับการตรวจคัดกรองภาวะเลือดออกในโพรงสมองที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลขอนแก่น ระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2557 ถึง 31 ธันวาคม 2559    

 ผลการวิจัย: ทารกเกิดก่อนกำหนดที่ได้ตรวจคัดกรองภาวะเลือดออกในโพรงสมองจำนวน 235 ราย เป็นทารกเกิดก่อนกำหนดที่เกิดในโรงพยาบาลขอนแก่น 177 ราย (75.3%) และทารกเกิดก่อนกำหนดที่ได้รับการส่งต่อ 58 ราย (24.7%)  ตรวจพบมีภาวะเลือดออกในโพรงสมอง จำนวน 99 ราย (42.1%)  มีภาวะเลือดออกในโพรงสมองระดับ 1, 2, 3 และ 4  จำนวน 69 (29.4%), 10 (4.3%), 19 (8.0%) และ 1 (0.4%) ราย ตามลำดับ ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิด IVH         (P < 0.05) ได้แก่ Gestational age (odds ratio, 0.51; 95% CI; 0.29 to 0.87; P = 0.01), RDS (odds ratio, 3.05; 95% CI; 1.10 to 8.42; P = 0.03), Vasopressor drugs (odds ratio, 1.93; 95% CI; 1.10 to 3.37; P = 0.02), NEC (odds ratio, 3.34; 95% CI; 1.22 to 9.12; P = 0.01) และภาวะ Seizure (odds ratio, 0.40; 95% CI; 0.34 to 0.47; P = 0.01) แต่เมื่อทำการวิเคราะห์โดยคำนึงถึงความสัมพันธ์ของปัจจัยที่เกี่ยวข้องพบว่า ไม่มีปัจจัยใดที่สัมพันธ์กับภาวะเลือดออกในโพรงสมอง (P < 0.05)

สรุป: ความชุกการเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองในทารกเกิดก่อนกำหนด เป็นร้อยละ 42.1 ดังนั้นการตรวจคัดกรองภาวะเลือดออกในโพรงสมองในทารกเกิดก่อนกำหนดจึงมีความจำเป็น เพื่อการวินิจฉัยที่รวดเร็ว และตรวจติดตามอย่างใกล้ชิด ลดภาวะแทรกซ้อนที่จะเป็นอันตรายต่อสมองมากขึ้น อย่างไรก็ตามควรมีการออกแบบและทำการศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองในทารกเกิดก่อนกำหนดเพื่อหาแนวทางป้องกันภาวะเลือดออกในโพรงสมองต่อไป

คำสำคัญ : ภาวะเลือดออกในโพรงสมอง  ทารกเกิดก่อนกำหนด