ผลการติดตามพัฒนาการเด็กทารกกลุ่มเสี่ยงระยะยาวที่โรงพยาบาลมหาสารคาม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อการศึกษาผลลัพธ์ของพัฒนาการและปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการล่าช้าในทารกที่มีความเสี่ยงสูง ที่คลินิกพัฒนาการเด็กโรงพยาบาลมหาสารคาม

รูปแบบและวิธีวิจัย : การศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนา (retrospective descriptive study) โดยศึกษาจากแฟ้มประวัติของทารกกลุ่มเสี่ยงที่เกิดในโรงพยาบาลมหาสารคาม ระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2559 ถึง วันที่ 31 ธันวาคม 2561 ซึ่งได้มาติดตามที่คลินิกพัฒนาการเด็กโรงพยาบาลมหาสารคาม อย่างน้อยจนถึงอายุ 24 เดือน และรวบรวมข้อมูลการประเมินพัฒนาการของทารกโดยใช้ คู่มือประเมินและส่งเสริมพัฒนาการเด็กกลุ่มเสี่ยง ที่อายุ 9 เดือน 18 เดือน และ 24 เดือน นำมาวิเคราะห์

ผลการศึกษา : ทารกกลุ่มเสี่ยงที่เกิดระหว่าง วันที่ 1 มกราคม 2559 ถึง วันที่ 31 ธันวาคม 2561 จำนวน216 ราย เข้าเกณฑ์ 161 ราย ส่วนใหญ่เป็นทารกเกิดก่อนกำหนด 140 ราย(ร้อยละ 87) โดยมีน้ำหนักแรกเกิดเฉลี่ย 1500+0.5 กรัม เป็นเพศชายและเพศหญิงใกล้เคียงกัน โดยที่อายุ 24 เดือน พบว่า มีเด็กทารกกลุ่มเสี่ยงที่มีพัฒนาการล่าช้า 42 ราย (ร้อยละ 26.1) ซึ่งมีพัฒนาการล่าช้าทั้ง 3 ด้านจำนวน 16 ราย (ร้อยละ 38.1) ผลสำรวจพัฒนาการล่าช้าแต่ละด้าน พบทารกกลุ่มเสี่ยงมีพัฒนาการล่าช้ามากที่สุดในด้านความเข้าใจภาษาหรือการใช้ภาษาจำนวน 33 ราย (ร้อยละ 20.5) รองลงมาคือ พัฒนาการล่าช้าด้านกล้ามเนื้อ จำนวน 27 ราย (ร้อยละ 16.8) และพัฒนาการล่าช้าด้าน การช่วยเหลือตัวเองและสังคมจำนวน 18 ราย (ร้อยละ 11.2) ตามลำดับ ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการล่าช้าในเด็กทารกกลุ่มเสี่ยงทุกด้านอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ภาวะขาดออกซิเจน ติดเชื้อในกระแสเลือด และภาวะซีด

สรุปผลการศึกษา : ทารกกลุ่มเสี่ยงที่ติดตามพัฒนาการระยะยาว ส่วนมากพบว่า มีพัฒนาการสมวัยที่ 24 เดือน ในกลุ่มที่มีพัฒนาการล่าช้านั้น พบว่ามีความสัมพันธ์กับการมีภาวะแทรกซ้อนของมารดาและทารกช่วงแรกเกิด ดังนั้น การดูแลทารกกลุ่มเสี่ยงนี้ให้มีภาวะแทรกซ้อนน้อยที่สุดเป็นสิ่งสำคัญจะช่วยลดการเกิดพัฒนาการล่าช้าได้ และควรให้การติดตามประเมิน กระตุ้นพัฒนาการ และการเจริญเติบโต อย่างต่อเนื่อง