การปฏิบัติงานของพยาบาลเวชปฏิบัติในบริบทการดูแลสุขภาพปฐมภูมิประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงชาติพันธุ์วรรณาแบบเจาะจงเพื่อศึกษาการปฏิบัติงานพยาบาลเวชปฏิบัติในบริบทการดูแลสุขภาพปฐมภูมิประเทศไทย เก็บข้อมูลในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 43  แห่ง ผู้ให้ข้อมูลหลักเลือกตามคุณสมบัติที่กำหนดเป็นพยาบาลเวชปฏิบัติจำนวน 43 คน ผู้ให้ข้อมูลทั่วไปได้แก่ ผอ.รพ.สต. พยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน พยาบาลวิชาชีพ นายแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู นักวิชาการสาธารณสุข ทันตาภิบาล กายภาพบำบัด สาธารณสุขอำเภอ นักจัดการข้อมูลของสสอ. อาสาสมัครสาธารณสุข นายกองค์การบริหารส่วนตำบล กรรมการกองทุนสุขภาพตำบล ประธานและสมาชิกชมรมพยาบาลเวชปฏิบัติ และผู้ใช้บริการ จำนวน 24  คน  เก็บข้อมูลโดยการบันทึกภาคสนาม การวิเคราะห์เอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วมและการสังเกตแบบมีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา และการวิเคราะห์แก่นสาระ 

ผลการศึกษาพบว่าประเด็นการปฏิบัติงานของพยาบาลเวชปฏิบัติส่วนใหญ่ในบริบทการดูแลสุขภาพปฐมภูมิได้แก่ ทำงานตามบทบาทที่กฎหมายกำหนด ตามภารกิจของหน่วยบริการปฐมภูมิ รับผิดชอบให้บริการสุขภาพทั้งด้านการส่งเสริมสุขภาพ การรักษาพยาบาล การฟื้นฟูสภาพและการสนับสนุนบริการสุขภาพตามความปัญหาและความต้องการของผู้ใช้บริการและชุมชน  วิธีการจัดการกับงาน ได้แก่  แบ่งงานกับทีมตามขอบเขตของวิชาชีพ  จัดลำดับการทำงานกับทีมก่อนหลังตามระบบข้อมูลสุขภาพที่มีอยู่  ใช้การเยี่ยมบ้านเพื่อจัดการดูแลต่อเนื่อง  จัดเวลาให้บริการสุขภาพยืดหยุ่นตามความต้องการ  ค้นหาประเด็นสุขภาพร่วมกับเครือข่ายแกนนำในชุมชน  พยาบาลเวชปฏิบัติยังสร้างบริการสุขภาพใหม่ๆในหน่วยบริการจากโครงการนวัตกรรมสำหรับชุมชน  เพิ่มพูนความรู้ความสามารถทางวิชาการอย่างต่อเนื่อง ข้อค้นพบนี้สามารถนำไปสู่การสร้างข้อเสนอเพื่อพัฒนาแนวทางการปฏิบัติงานของพยาบาลเวชปฏิบัติในการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิที่สนองตอบต่อปัญหาและความต้องการของผู้ใช้บริการ มีความครอบคลุมทุกมิติและเป็นองค์รวมให้สอดคล้องกับสังคมวัฒนธรรมการทำงานในหน่วยบริการปฐมภูมิของพื้นที่ต่อไป