การพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยความดันโลหิตสูง เพื่อป้องกันโรคไตเรื้อรังในชุมชน ตำบลหนองแดง อำเภอสีชมพู จังหวัดขอนแก่น

ผู้แต่ง

  • มัณฑริกา แพงบุดดี คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • วิลาวัณย์ ชมนิรัตน์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

การพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยความดันโลหิตสูง, การป้องกันโรคไตเรื้อรัง

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อวิเคราะห์สถานการณ์และพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยความดันโลหิตสูง เพื่อป้องกันโรคไตเรื้อรังในชุมชน ตำบลหนองแดง อำเภอสีชมพู จังหวัดขอนแก่น โดยใช้แนวคิดการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังแบบขยาย กลุ่มเป้าหมายเลือกแบบเจาะจง คือ ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อนทางไต ผู้ดูแล และผู้ที่เกี่ยวข้อง จำนวน 48 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ดำเนินการระหว่างเดือน สิงหาคม พ.ศ. 2563 ถึง เมษายน พ.ศ. 2564 ผลการวิจัยระยะศึกษาสถานการณ์ พบว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีค่าดัชนีมวลกายอยู่ในเกณฑ์ท้วม-อ้วน มีพฤติกรรมสุขภาพไม่เหมาะสม และรับประทานอาหารที่มีโซเดียมสูงเป็นประจำ การให้บริการใน หน่วยบริการสุขภาพไม่มีแนวทางเฉพาะ ชุมชนขาดการมีส่วนร่วมในการดูแลผู้ป่วย ผู้ที่เกี่ยวข้องประชุมระดมสมองร่วมกันวางแผนพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วย ประเมินผลลัพธ์ พบว่า ได้แนวทางการให้บริการในคลินิกและการติดตามเยี่ยมบ้านที่ชัดเจน ฐานข้อมูลเป็นปัจจุบันและเชื่อมโยงชุมชน ครอบครัวและชุมชนมีส่วนร่วมในการดูแลผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ทำให้ผู้ป่วยจัดการดูแลตนเองดีขึ้น ควบคุมความดันโลหิตได้ปกติ ทำให้ค่าการทำงานของไตผู้ป่วยเพิ่มขึ้น จำนวน 3 คน คิดเป็นร้อยละ 17.65 และลดลง จำนวน 14 คน คิดเป็นร้อยละ 82.35

References

World Hypertension League. Hypertension is a global epidemic [Internet]. South Carolina. UpToDate; 2017. [cited 2019 April 25]. Available from: http://www.whleague.org/index.php/features/world-hypertension-day

World Health Organization. Noncommunicable diseases country profiles 2018. WHO Report. Geneva: WHO; 2018.

กรมควบคุมโรค สำนักโรคไม่ติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถานการณ์โรค NCDs เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องพ.ศ. 2562. นนทบุรี: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2563.

ประเสริฐ ธนกิจจารุ. การรักษาโรคความดันโลหิตสูงในโรคไตวายเรื้องรัง. ว. กรมการแพทย์ [อินเทอร์เน็ต]. 2558. [เข้าถึงเมื่อ 12 มีนาคม 2562]; 22: 36-47. เข้าถึงได้จาก http://www.dms.moph.go.th/dmsweb/dmsweb_v2_2/content/org/webpageJDMS_30/demo/data/2558/2558-05/no.5_04.pdf

อติพร อิงค์สาธิต, และคณะ. การศึกษาการดำเนินโรคและผลลัพธ์ทางคลินิกของโรคไตเรื้อรังในประชากร Thai SEEK Progression and outcomes of CKD in Thai SEEK Population [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2560 [เข้าถึงเมื่อ 21 กรกฎาคม 2562] , เข้าถึงได้จาก https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/4768/hs2353.pdf

กรมควบคุมโรค สำนักโรคไม่ติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือปฏิบัติการเพื่อดำเนินงานลดโรคไตเรื้อรัง (CKD) ในผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูง. นนทบุรี: องค์กรสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ์; 2558.

จิตนธี ริชชี, สุภาภรณ์ จองคำอาง, พีรนุช ลาเซอร์. การพัฒนาแผนการดูแลเพื่อควบคุมโรคไตเรื้อรังในผู้เป็นเบาหวาน และความดันโลหิตสูง: กรณีศึกษาโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล. ว. พยาบาลทหารบก 2561;19:230-38.

อัมพรพรรณ ธีรานุตร, และคณะ. การสังเคราะห์ข้อเสนอเชิงนโยบายในการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ เพื่อชะลอโรคไตเรื้อรัง กรณีศึกษาโรงพยาบาลชุมแพ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 20 มกราคม 2564] , เข้าถึงได้จาก https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/5262/hs2596.pdf

Barr et al. The Expanded Chronic Care Model: an Integration of Concepts and Strategies from Population Health Promotion and the Chronic Care Model. Hospital Quarterly 2002;7:73-82.

Kemmis S, Mc Taggart R. Participatory Action Research. In N.K. Denzin & Y.S. Lincoln (Eds.), Strategies of Qualitative InQuiry (3ed). Thousand Oaks, CA: Sage; 2007: 271-326.

จันทร์จิรา วาจามั่น. การพัฒนาแนวทางการให้บริการผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีภาวะแทรกซ้อนทางไตระยะที่ 1-2 ของหน่วยบริการระดับทุติยภูมิ จังหวัดนครราชสีมา [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตร

มหาบัณฑิต]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2562.

หทัยรัตน์ กันหาชิน. การพัฒนาการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ตำบลแห่งหนึ่ง อำเภอพิบูลย์รักษ์ จังหวัดอุดรธานี [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2563.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-12-09