ประสบการณ์อาการ กลวิธีการจัดการอาการ และผลของการจัดการอาการ ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่เลือกการดูแลแบบประคับประคอง

ผู้แต่ง

  • ปิยพร พรพนม นิสิตพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • สุพัตรา บัวที คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • นงเยาว์ มีเทียน ผู้ช่วยศาสตราจารย์สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

คำสำคัญ:

ประสบการณ์, การจัดการ, ผู้ป่วยไตเรื้อรังระยะสุดท้าย, การดูแลแบบประคับประคอง

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงสำรวจครั้งนี้ เพื่อศึกษาประสบการณ์อาการ วิธีการจัดการและผลของการจัดการอาการในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่เลือกการดูแลแบบประคับประคอง โดยใช้แนวคิดการจัดการอาการของดอดด์และคณะ (2001) กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่เลือกการดูแลแบบประคับประคอง มีคุณสมบัติตามเกณฑ์จำนวน 89 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้เครื่องมือแบบสอบถามประสบการณ์อาการ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงบรรยาย

ผลการวิจัย พบว่า อาการที่พบบ่อย 5 อันดับแรก ได้แก่ อาการเหนื่อยล้า คลื่นไส้อาเจียน นอนไม่หลับ วิงเวียน และปวดมึนชา โดยอาการเหนื่อยล้า เป็นอาการที่เป็นมากทั้งความถี่ ความรุนแรง และการรบกวนประจำวันมากที่สุด ส่วนกลวิธีจัดการอาการกลุ่มตัวอย่างปฏิบัติด้วยตนเอง ได้แก่
การจัดการอาหารและน้ำ การปรับพฤติกรรมพักผ่อน การแพทย์ทางเลือก การปรับความคิดและจิตใจ การจัดการด้วยสิ่งแวดล้อม ผลของการจัดการส่วนใหญ่ พบว่า ดีขึ้น

จากการศึกษาที่ได้ พยาบาลควรนำประสบการณ์ของผู้ป่วยไปใช้ในการพัฒนา และวางแผนการดูแลเพื่อสนับสนุนให้มีการดำเนินชีวิตที่ดีขึ้น

References

Luyckx VA, Tonelli MO, Stanifer JW. Bull World Health Organ. The global burden of kidney disease and the sustainable development goals. 2018; 96(6): 414-422.

สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. โครงการศึกษาการดำเนินโรคและผลลัพธ์ทางคลินิกของโรคไตเรื้อรังสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 24 มกราคม 2565]; 41. เข้าถึงได้จาก: http://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/4768?locale-attribute=th

อภิรดี อภิวัฒน์นากร, ศศิธร ไชยประสิทธิ์. การปฏิเสธการฟอกไตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าในจังหวัดอุตรดิตถ์. ศรีนครินทร์เวชสาร 2562; 34(6): 546-551.

Verberne WR, Dijkers J, Kelder JC, Geers AB, Jellema WT, Vincent HH, et al. Value-based evaluation of dialysis versus conservative care in older patients with advanced chronic kidney disease: a cohort study. BMC Nephrology. 2018; 19(1): 205-224.

Phang K, Abdul Latif AAL, Lee KW, Ching SM, Ooi PB. Effects of Psychotherapy on Quality of Life in End-stage Renal Disease Patients: A Systematic Review with Meta-analysis. Oman Med J. 2022 May 31; 37(3): e383. doi: 10.5001/omj.2021.88. PMID: 35712372; PMCID: PMC9188738.

O'Connor NR, Corcoran AM. End-stage renal disease: symptom management and advance care planning. Am Fam Physician. 2012 Apr 1;85(7):705-10. Erratum in: Am Fam Physician. 2012 May 15;85(10):950. Dosage error in article text. PMID: 22534347.

Massy ZA, Chesnaye NC, Larabi IA, Dekker FW, Evans M, Caskey FJ, et al. The relationship between uremic toxins and symptoms in older men and women with advanced chronic kidney disease. Clin Kidney J. 2022; 15: 798-807.

Almutary H, Douglas C, Bonner A. Towards a symptom cluster model in chronic kidney disease: A structural equation approach. J Adv Nurse. 2017; 73: 2450-2461.

Moore C, Santhakumaran S, Martin GP, Wilkinson TJ, Caskey FJ, Magadi W, et al. Symptom clusters in chronic kidney disease and their association with people's ability to perform usual activities. PloS one Journal. 2022; 17: 2-16.

อนุชา ไทยวงษ์, นิโรบล กนกสุนทรรัตน์ และสุชิรา ชัยวิบูลย์ธรรม. ความสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มอาการไม่พึงประสงค์และคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2560; 35: 120-128.

Raghavan D, Holley JL. Conservative Care of the Elderly CKD Patient: A Practical Guide. Adv Chronic Kidney Dis. 2016 Jan;23(1):51-6. doi: 10.1053/j.ackd.2015.08.003. PMID: 26709063.

Karadag E, Kilic SP, Metin O. Relationship between fatigue and social support in hemodialysis patients. Nurs Health Sci. 2013 Jun;15(2):164-71. doi: 10.1111/nhs.12008.

Dodd M,Janson S, Facione N, Faucett J, Froelicher ES, Humphreys J, et al. Advancing the science of symptom management. Journal of advanced nursing. 2001; 33(55): 668-76.

Garlapati P, Gajjar E, Then EO, Gayam V. End-stage renal disease and lower gastrointestinal bleeding-A propensity-matched analysis of nationwide inpatient sample. International Journal of Clinical Practice. 2021; 75(2). doi.org/10.1111/ijcp.13633.

Wong J, Marr P, Kwan D, Meiyappan S, Adcock L. Identification of inappropriate medication use in elderly patients with frequent emergency department visits. Can Pharm J (Ott). 2014 Jul; 147(4): 248-56.

สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. คำแนะนำสำหรับการดูแลรักษาสนับสนุนและประคับประคองผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 7 กรกฎาคม 2566]; เข้าถึงได้จาก: https://www.nephrothai.org/wp-content/uploads/2023/06/e-BOOK-palliative-care.pdf

Boje J, Madsen JK, Finderup J. Palliative care needs experienced by Danish patients with end-stage kidney disease. J Ren Care. 2021 Sep;47(3):169-183. doi: 10.1111/jorc.12347.

Maung SC, Sara AE, Chapman C, Cohen D, Cukor D. Sleep disorders and chronic kidney disease. World J Nephrol. 2016; 5(3): 224-32.

Patel D, Steinberg J, Patel P. Insomnia in the Elderly: A Review. J Clin Sleep Med. 2018;14(6):1017-1024.

Imamah NF, Lin HR. Palliative Care in Patients with End-Stage Renal Disease: A Meta Synthesis. Int J Environ Res Public Health. 2021 Oct 11;18(20):10651. doi: 10.3390/ijerph182010651. PMID: 34682395; PMCID: PMC8535479.

Dhiliwal S, Salins N, Deodhar J, Rao R, Muckaden MA. Pilot Testing of Triage Coding System in Home-based Palliative Care Using Edmonton Symptom Assessment Scale. Indian journal of palliative care. 2016;22: 19–24.

Davey CH, Webel AR, Sehgal AR, Voss JG, Huml A. Fatigue in Individuals with End Stage Renal Disease. Nephrol Nurs J. 2019 Sep-Oct;46(5):497-508. PMID: 31566345; PMCID: PMC7047987

Ju A, Unruh ML, Davison SN, Dapueto J, Dew MA, Fluck R, Germain M, Jassal SV, Obrador G, O'Donoghue D, Tugwell P, Craig JC, Ralph AF, Howell M, Tong A. Patient-Reported Outcome Measures for Fatigue in Patients on Hemodialysis: A Systematic Review. Am J Kidney Dis. 2018 Mar; 71(3): 327-343. doi: 10.1053/j.ajkd.2017.08.019. Epub 2017 Dec 1. PMID: 29198388.

Jermrod, P., Klangburam, N. The Context That Promotes Self-care to Delay the Deterioration of the Kidney in Patients with Chronic Kidney Disease. JOURNAL OF PHRAPOKKLAO NURSING COLLEGE. 2021: 32(2); 195–211.

Siripuk Chansangsa. The Elderly’s Experience in “Lueadlompraepruan” Therapy by Yahom. Journal of Traditional Thai Medical Research. 2020; 6(2): 35-49.

Lindberg M, Lundström-Landegren K, Johansson P, Lidén S, Holm U. Competencies for practice in renal care: a national Delphi study. J Ren Care. 2012; 38(2): 69-75.

American Nephrology Nurse Association. Position statement nephrology nurse’s role in palliative and end-of-life care. Nephrol Nurs J 2018; 45(6): 549-51, 613.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-12-21