ความสัมพันธ์ระหว่างการบริโภคเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและการติดนิโคติน ในผู้สูบบุหรี่จังหวัดเชียงราย
คำสำคัญ:
การสูบบุหรี่, คาเฟอีน, กาแฟ, บุหรี่, นิโคตินบทคัดย่อ
การบริโภคเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนส่งผลให้ติดนิโคตินมากขึ้นในผู้ที่สูบบุหรี่ จังหวัดเชียงรายเป็นจังหวัดที่มีการปลูกชาและกาแฟมากที่สุดในประเทศไทย และมีผู้สูบบุหรี่เป็นร้อยละ 12.61 ของจำนวนประชากรที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป และมีผู้ได้รับควันบุหรี่มือสองเพิ่มขึ้น การศึกษาในครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการบริโภคเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และคะแนนการติดนิโคตินในผู้สูบบุหรี่ จำนวน 310 คน อายุเฉลี่ย 29.59 ± 11.71 ปี โดยใช้แบบทดสอบการติดสารนิโคติน และแบบสอบถามการบริโภคเครื่องดื่นที่มีคาเฟอีน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สัมประสิทธิสหสัมพันธ์เชิงอันดับของสเปียร์แมน และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบไบซีเรียล
ผลการศึกษา พบว่า จำนวนประเภทของเครื่องดื่มคาเฟอีนที่อาสาสมัครเลือกบริโภคมีความสัมพันธ์เชิงลบระดับต่ำกับคะแนนการติดนิโคตินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -0.184, p-value < 0.01) และจำนวนวันที่บริโภคเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนต่อสัปดาห์มีความสัมพันธ์ทางบวกระดับต่ำกับคะแนนการติดนิโคตินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.129, p-value < 0.05) และคะแนนการติดนิโคตินมีความสัมพันธ์กับปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ เพศ อายุ ส่วนสูง สถานภาพสมรส และระดับการศึกษาสูงสุด
การศึกษาในครั้งนี้สรุปได้ว่า ผู้สูบบุหรี่ที่บริโภคเครื่องดื่มคาเฟอีนประเภทเดิมเป็นประจำ และมีจำนวนวันที่บริโภคต่อสัปดาห์เพิ่มมากขึ้นอาจส่งผลให้ติดนิโคตินมากขึ้น
References
World Health Organization. WHO global report on trends in prevalence of tobacco use 2000-2025. 4th, editor. Geneva: World Health Organization; 2021.
Nardiello C, Morty RE. World health observances in September 2020: sepsis, the lung and heart, and pulmonary fibrosis in focus. Am J Physiol Lung Cell Mol Physiol. 2020;319(3): 513-7.
Parmar MP, Kaur M, Bhavanam S, Mulaka GSR, Ishfaq L, Vempati R, et al. A Systematic Review of the Effects of Smoking on the Cardiovascular System and General Health. Cureus. 2023; 15(4): 1-11.
Pittayarangsarit S, Garg RM, Khunsri S, Thepsit S, Panmung N, Apinya T. Situation on NCDs Prevention and Control in Thailand. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2018.
Rose JE, Behm FM. Psychophysiological interactions between caffeine and nicotine. Pharmacology Biochemistry and Behavior. 1991; 38(2): 333-7.
Napierala M, Bogusiewicz J, Enko J, Florek E. Nicotine and caffeine: influence on dopaminergic transmission. Przegl Lek. 2016; 73(10): 791-4.
Treloar HR, Piasecki TM, McCarthy DE, Baker TB. Relations Among Caffeine Consumption, Smoking, Smoking Urge, and Subjective Smoking Reinforcement in Daily Life. J Caffeine Res. 2014; 4(3): 93-9.
Shiffman S, Gwaltney CJ, Balabanis MH, Liu KS, Paty JA, Kassel JD, et al. Immediate antecedents of cigarette smoking: an analysis from ecological momentary assessment. J Abnorm Psychol. 2002; 111(4): 531-45.
Fagan MJ, Di Sebastiano KM, Qian W, Leatherdale S, Faulkner G. Coffee and cigarettes: Examining the association between caffeinated beverage consumption and smoking behaviour among youth in the COMPASS study. Prev Med Rep. 2020; 19: 1-8.
Brown CR, Jacob P, 3rd, Wilson M, Benowitz NL. Changes in rate and pattern of caffeine metabolism after cigarette abstinence. Clin Pharmacol Ther. 1988; 43(5): 488-91.
Swanson JA, Lee JW, Hopp JW, Berk LS. The impact of caffeine use on tobacco cessation and withdrawal. Addict Behav. 1997; 22(1): 55-68.
McClernon FJ, Westman EC, Rose JE, Lutz AM. The effects of foods, beverages, and other factors on cigarette palatability. Nicotine Tob Res. 2007; 9(4): 505-10.
Tanda G, Goldberg SR. Alteration of the behavioral effects of nicotine by chronic caffeine exposure. Pharmacol Biochem Behav. 2000; 66(1): 47-64.
สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดเชียงราย. ข้อมูลพื้นฐานของจังหวัดเชียงราย. เชียงราย: สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดเชียงราย; 2567.
ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อควบคุมยาสูบ. สถานการณ์การบริโภคยาสูบของประเทศไทย พ.ศ.2565. กรุงเทพฯ: ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อควบคุมยาสูบ มหาวิทยาลัยมหิดล; 2566.
Janpipatpong T, Suchin K, Muangjai T. The Causal Factors that Affect to Non-communicate Diseases (NCDs) Prevention Behavior for Quality of Life in Northern Thai Local Community: Case Study of Mea Pao’s Community, Phaya Mengrai District, Chiang Rai Province. Royal Thai Navy Medical Journal. 2021; 48(3).
Institute of Medicine; Food and Nutrition Board, Committee on Military Nutrition Research. Caffeine for the Sustainment of Mental Task Performance: Formulations for Military Operations. Washington DC: National Academy Press; 2001.
Rezvani AH, Sexton HG, Johnson J, Wells C, Gordon K, Levin ED. Effects of caffeine on alcohol consumption and nicotine self-administration in rats. Alcohol Clin Exp Res. 2013; 37(9): 1609-17.
Benowitz NL. Pharmacology of nicotine: addiction, smoking-induced disease, and therapeutics. Annu Rev Pharmacol Toxicol. 2009; 49: 57-71.
Ashok AH, Mizuno Y, Howes OD. Tobacco smoking and dopaminergic function in humans: a meta-analysis of molecular imaging studies. Psychopharmacology (Berl). 2019; 236(4): 1119-29.
Ware JJ, Tanner JA, Taylor AE, Bin Z, Haycock P, Bowden J, et al. Does coffee consumption impact on heaviness of smoking? . Addiction. 2017; 112(10): 1842-53.
Turnbull D, Rodricks JV, Mariano GF. Neurobehavioral hazard identification and characterization for caffeine. Regul Toxicol Pharmacol. 2016; 74: 81-92.
Shi D, Nikodijevic O, Jacobson KA, Daly JW. Chronic caffeine alters the density of adenosine, adrenergic, cholinergic, GABA, and serotonin receptors and calcium channels in mouse brain. Cell Mol Neurobiol. 1993; 13(3): 247-61.
Kearns CE, Lisha NE, Ling PM. Soda intake and tobacco use among young adult bar patrons: A cross-sectional study in seven cities. Prev Med Rep. 2018; 10: 195-9.
Jianvitayakij S, Panpakdee O, Malathum P, Duffy SA, Viwatwongkasem C. Factors Influencing Smoking Cessation Behavior among Thai Male Smokers with Hypertension. Pacific Rim Int J Nurs Res. 2014; 18(2): 100-10.
Chezhian C, Murthy S, Prasad S, Kasav JB, Mohan SK, Sharma S, et al. Exploring Factors that Influence Smoking Initiation and Cessation among Current Smokers. J Clin Diagn Res. 2015; 9(5): 8-12.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆบทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักณอักษรจากวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทยก่อนเท่านั้น