ปัจจัยที่มีอิทธิพลกับพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุข: กรณีศึกษากลุ่มเขตกรุงเทพใต้

ผู้แต่ง

  • วิชุดา เตชะลือ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
  • สมโภช รติโอฬาร สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
  • วรางคณา จันทร์คง สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

คำสำคัญ:

พฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ, อาสาสมัครสาธารณสุข, ปัจจัยที่มีอิทธิพล

บทคัดย่อ

การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขกลุ่มเขตกรุงเทพใต้ กลุ่มตัวอย่าง คือ อาสาสมัครสาธารณสุขกลุ่มเขตกรุงเทพใต้ กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างใช้สูตรของแดเนียล (2010) จำนวน 371 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.934 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาณ ได้แก่ สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์พอยท์ไบซีเรียล และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน

ผลการศึกษา พบว่า พฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขอยู่ในระดับมาก ปัจจัยนำ ได้แก่ ทัศนคติเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ การรับรู้ความสามารถแห่งตนต่อพฤติกรรมสุขภาพ ปัจจัยเอื้อได้แก่ การอบรมด้านสาธารณสุข การเข้าร่วมประชุมประจำเดือนกับเจ้าหน้าที่ และปัจจัยเสริม ได้แก่ การรับรู้แรงจูงใจในการปฏิบัติหน้าที่ มีความสัมพันธ์ทางบวก ( r = 0.318, 0.452, 0.207, 0.123, และ 0.408 ตามลำดับ) การรับรู้ความสามารถแห่งตนต่อพฤติกรรมสุขภาพ การรับรู้แรงจูงใจในการปฏิบัติหน้าที่ และการเข้าร่วมประชุมประจำเดือนกับเจ้าหน้าที่ สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขกรุงเทพมหานครกลุ่มเขตกรุงเทพใต้ได้ร้อยละ 28.2 (R2 = 0.282, p-value < 0.001)

References

รัชนี วิกล, สุรีย์พันธุ์ วรพงศธร, ธวัชชัย วรพงศธร, เอมอัชฌา วัฒนาบุรานนท์ และเกษม ชูรัตน์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง 2560; 61: 291-300.

กองสร้างเสริมสุขภาพ สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร. อาสาสมัครสาธารณสุขกรุงเทพมหานคร. [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 1 ตุลาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://webportal.bangkok.go.th/health.

นรลักขณ์ เอื้อกิจ และลัดดาวัลย์ เพ็ญศรี. การประยุกต์ใช้แนวคิด PRECEDE MODEL ในการสร้างเสริมสุขภาพ. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย 2562; 12: 38-48.

Polit, D. F. Statistics and data analysis for nursing research. 2nd ed. New Jersey: Pearson; 2010.

กัลยา วานิชย์บัญชา. สถิติสำหรับงานวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 12. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัดสามลดา; 2561.

พัชราภา กาญจนอุดม, ศุภกร หวานกระโทก และสุนทรี รักความสุข. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมู่บ้านในอําเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม 2563; 21: 34-45.

เมธี สุทธศิลป์, วลัยลักษณ์ พันธุรี และศศิวรรณ ส่งต่าย. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลวังหิน อำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก. เชียงรายเวชสาร 2565; 14: 33-44.

ทัศดาพร แจวิจารณ์, ณัฏฐณิชา สนั่นก้อง, นัซมีน เจ๊ะกา, สุกาญจนา กำลังมาก, และยมล พิทักษ์ภาวศุทธิ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรเพื่อดูแลสุขภาพในสถานการณ์โควิด-19 ในนิสิตมหาวิทยาลัยทักษิณวิทยาเขตพัทลุง. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2566; 16: 60-73.

Bandura, A. "Self-efficacy. Toward a unifying theory of behavioral change," Psycho-logical Review 1977; 84: 191-215.

ดาวรุ่ง เยาวกูล, ปาจรีย์ อับดุลลากาซิม, และนิภา มหารัชพงศ์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในเขตสุขภาพที่ 6. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2565; 15: 257-272.

ปรีชา สุวรรณทอง, วนิชา อินทรสร, และวาริศา บุญเกิด. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตำบลเสม็ด อำเภอเมือง จังหวัด ชลบุรี. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2566; 16: 169-182.

ฉันท์ทิพย์ พลอยสุวรรณ, รัตนชัย เพ็ชรสมบัติ, ดวงรัตน์ เหลืองอ่อน, และธนะวัฒน์ รวมสุก. ปัจจัยที่มีผลต่อสมรรถนะในการดูแลผู้สูงอายุของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในภาคตะวันออก: กรณีศึกษา อำเภอวังสมบูรณ์ จังหวัด สระแก้ว. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2566; 16: 15-29.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2025-05-01

How to Cite

เตชะลือ ว., รติโอฬาร ส., & จันทร์คง ว. (2025). ปัจจัยที่มีอิทธิพลกับพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุข: กรณีศึกษากลุ่มเขตกรุงเทพใต้. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 18(1), 1–15. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RDHSJ/article/view/271893