ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการแสวงหาข้อมูลด้านสุขภาพของสตรีตั้งครรภ์
คำสำคัญ:
สตรีตั้งครรภ์, การแสวงหาข้อมูลด้านสุขภาพ, การรับรู้สมรรถนะแห่งตน, การสนับสนุนทางสังคมบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ของการวิจัย: ศึกษาถึงการแสวงหาข้อมูลด้านสุขภาพและตัดสินใจในการเลือก ใช้ข้อมูลของสตรีตั้งครรภ์ และปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการแสวงหาข้อมูลด้านสุขภาพของสตรีตั้งครรภ์
การออกแบบการวิจัย: การวิจัยเชิงทำนาย
วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นสตรีตั้งครรภ์ที่มารับบริการฝากครรภ์โรงพยาบาลลำปาง ในช่วงเดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2561 จำนวน 120 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคม แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตนด้าน ข้อมูลสุขภาพ แบบสอบถามการแสวงหาข้อมูลด้านสุขภาพในขณะตั้งครรภ์ และแบบสอบถามประเด็น ของข้อมูลและเหตุผลที่เลือกใช้แหล่งข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐาน สถิติวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย:กลุ่มตัวอย่างแสวงหาข้อมูลจากแหล่งที่หลากหลายในประเด็นต่าง ๆ เช่น การปฏิบัติตัว เพื่อสุขภาพที่แข็งแรงของมารดาและบุตร และภาวะสุขภาพของทารกในครรภ์ ด้วยเหตุผลเพื่อประเมิน อาการและความผิดปกติ และดูแลตนเองได้ถูกต้องมากที่สุด กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่นิยมใช้อินเทอร์เน็ต เนื่องจากความสะดวกในการค้นหาข้อมูล ในขณะที่เชื่อถือและการตัดสินใจเลือกใช้ข้อมูลจากแพทย์พยาบาล หรือบุคคลากรสุขภาพอื่น ๆ มากที่สุด เนื่องจากเป็นผู้ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญในการดูแลสตรีตั้งครรภ์ นอกจากนี้ยังพบว่า อายุ ระดับการศึกษา รายได้ครอบครัว จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์การรับรู้สมรรถนะแห่งตนด้านข้อมูลสุขภาพ และการสนับสนุนทางสังคม สามารถร่วมกันทำนาย
การแสวงหาข้อมูลด้านสุขภาพของสตรีตั้งครรภ์ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ร้อยละ 51.3 (R2 = .513,F = 19.85, p < .05) โดยพบว่ามีเพียง 4 ตัวแปร คือ ระดับการศึกษา รายได้ครอบครัว การรับรู้สมรรถนะแห่งตนด้านข้อมูลสุขภาพ และการสนับสนุนทางสังคมที่สามารถทำนายการแสวงหาข้อมูลด้านสุขภาพของสตรีตั้งครรภ์ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (β = .292, p < .0001; β = .183, p = .012; β = .357,
p < .0001 และ β = .230, p = .011 ตามลำดับ)
ข้อเสนอแนะ: บุคคลากรสุขภาพควรจัดทำและให้ข้อมูลด้านสุขภาพในประเด็นที่หลากหลาย ตรงตามความต้องการของสตรีตั้งครรภ์และครอบครัวผ่านระบบอินเทอร์เน็ต เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลที่ถูกต้องให้สตรีตั้งครรภ์และครอบครัวสามารถค้นหาด้วยตนเองได้สะดวก รวมทั้งควรมีช่องทาง
การสื่อสารระหว่างสตรีตั้งครรภ์กับบุคคลากรสุขภาพ และเน้นการให้ข้อมูลแก่กลุ่มที่มีข้อจำกัด ในการแสวงหาข้อมูล เช่นกลุ่มที่มีการศึกษาและรายได้น้อย และขาดการสนับสนุนทางสังคม
Downloads
เอกสารอ้างอิง
behavior. Int J Health Syst Disaster Manage 2014; 2(4): 193-203.
2. Shieh C, Broome ME, Stump TE. Factors associated with health information-seeking in low-income
pregnant women. Women & health 2010; 50(5): 426-42.
3. Shieh C, McDaniel A, Ke I. Information-seeking and its predictors in low-income pregnant women.
J Midwifery Women’s Health 2009; 54(5): 364-72.
4. Criss S, JA WB, Goldman RE, Perkins M, Cunningham C, Taveras EM. The role of health information sources in decision-making among hispanic mothers during their children’s frst 1000 days of life. Matern
Child Health J 2015; 19(11): 2536-43.
5. Sayakhot P, Carolan-Olah M. Internet use by pregnant women seeking pregnancy-related information: a
systematic review. BMC Pregnancy Childbirth 2016; 16(1): 65-74.
6. Willcox JC, Campbell KJ, McCarthy EA, Lappas M, Ball K, Crawford D, Wilkinson S A, et al. Gestational
weight gain information: seeking and sources among pregnant women. BMC Pregnancy Childbirth 2015; 15(1): 164-73.
7. Grimes HA, Forster DA, Newton MS. Sources of information used by women during pregnancy to meet
their information needs. Midwifery 2014; 30(1): e26-33.
8. Kavlak O, Atan ŞÜ, Güleç D, Öztürk R, Atay N. Pregnant women’s use of the internet in relation to
their pregnancy in Izmir, Turkey. Inform Health Soc Ca 2012; 37(4): 253-63.
9. Lagan BM, Sinclair M, George Kernohan W. Internet use in pregnancy informs women’s decision making:
a web-based survey. Birth 2010; 37(2): 106-15.
10. Guillory J, Niederdeppe J, Kim H, Pollak J, Graham M, Olson C, et al. Does social support predict pregnant
mothers’ information seeking behaviors on an educational website? Matern Child Health J 2014; 18(9): 2218-25.
11. Jankrajank S, Tachasuksri T, Suppaseemanont W. Factors influencing health information seeking behavior
using the internet among pregnant women. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University
2018; 26(4): 1-9. (in Thai)
12. Wilson TD. Information behaviour: an interdisciplinary perspective. Inf Process Manag 1997; 33(4): 551-72.
13. Klinar I, Balažin A, Baršić B, Tiljak H. Identifcation of general characteristics, motivation, and satisfaction
of internet-based medical consultation service users in Croatia. Croat Med J 2011; 52(4): 557-65.107
14. Powe BD. Health information seeking among rural african americans, caucasians, and hispanics: it is built,
did they come? Nurs Clin North Am 2015; 50(3): 531-43.
15. Das A, Sarkar M. Pregnancy-related health informationseeking behaviors among rural pregnant women in India: validating the Wilson model in the Indian context. Yale J Bio Med 2014; 87(3): 251-62.
16. Nualyong A, Athaseri S, Phancharoenworakul K, Chandaragga Y. The relationship among perception
of disease, social support, and self-care behavior in pregnancy induced hypertension patients [Thesis]. Bangkok: Mahidol University; 1992. (in Thai)
17. House JS. Work stress and social support [Internet]. Philippines: Addison-Wesley; 1981 [cited 2017
Dec 1]. Available from: https://babel.hathitrust. org/cgi/pt?id=mdp. 39015071886035;view=2
up;seq=1;size=200.
18. Gustafson DH, McTavish FM, Stengle W, Ballard D, Hawkins R, Shaw BR, et al. Use and impact of
eHealth system by low-income women with breast cancer. J Health Commun 2005; 10(S1):195-218.
19. Garnweidner LM, Pettersen KS, Mosdøl A. Experiences with nutrition-related information during antenatal care
of pregnant women of different ethnic backgrounds residing in the area of Oslo, Norway. Midwifery 2013; 29(12): e130-7.
20. Owusu-Addo SB, Owusu-Addo E, & Morhe ES. Health information-seeking behaviours among
pregnant teenagers in Ejisu-Juaben Municipality, Ghana. Midwifery 2016; 41: 110-7.
