ประสิทธิผลของโปรแกรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มสำหรับผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงในชุมชน อำเภอเมืองยโสธร จังหวัดยโสธร

บทคัดย่อ

บทนำ การพลัดตกหกล้มเป็นปัญหาสาธารณสุขสำคัญที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุ ครอบครัวและชุมชน การป้องกันการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงในชุมชนเป็นแนวทางสำคัญ ที่จะช่วยลดปัญหาดังกล่าว 

วัตถุประสงค์การวิจัย เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มสำหรับผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงในชุมชน ต่อความตระหนักรู้ถึงความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม พฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้ม การทรงตัว สิ่งแวดล้อม ที่ปลอดภัย และความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงในชุมชน 

การออกแบบการวิจัย การวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง 

วิธีดำเนินการวิจัย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุ 60-79 ปี ที่เป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม อาศัยอยู่ใน อำเภอเมืองยโสธร จังหวัดยโสธร สุ่มแบบหลายขั้นตอน เริ่มตั้งแต่การสุ่มพื้นที่การปกครอง 2 แห่งและสุ่มตำบล ในพื้นที่การปกครองที่สุ่มได้ เป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ จากนั้นสุ่มผู้สูงอายุที่ผ่านการคัดกรองว่า มีความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม กลุ่มละ 40 คน เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย 1) โปรแกรมการป้องกันการพลัดตก หกล้มสำหรับผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงในชุมชน โดยประยุกต์แบบจำลอง PRECEDE-PROCEED มาใช้ในการออกแบบ กิจกรรมที่มุ่งเน้นชุมชนเป็นฐาน ในการปรับเปลี่ยนปัจจัยนำ ปัจจัยเสริมและปัจจัยเอื้อ ใช้ระยะเวลา 10 สัปดาห์ โปรแกรมมีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหา .98 และ 2) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ (1) แบบสอบถาม 3 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 ข้อมูลทั่วไป ส่วนที่ 2 ความตระหนักรู้ถึงความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม และส่วนที่ 3 พฤติกรรม การป้องกันการพลัดตกหกล้ม ซึ่งแบบสอบถามส่วนที่ 2 และส่วนที่ 3 มีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหา .98 และ .99 และนำไปตรวจสอบความเที่ยงในผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม จำนวน 30 คน ได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟา ของครอนบาค .83 และ .87 ตามลำดับ (2) การทดสอบการทรงตัว (3) แบบสังเกตสิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัยสำหรับ ผู้สูงอายุ และ (4) แบบประเมินความเสี่ยงในการพลัดตกหกล้มสำหรับผู้สูงอายุ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การทดสอบที การทดสอบไคสแควร์ การทดสอบแมนวิทนีย์ยู และการทดสอบวิลคอกซันไซน์แรงค์ 

ผลการวิจัย ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มทดลองมีความตระหนักรู้ถึงความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม (t = -11.947, p<.001) พฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้ม (t = -6.466, p<.001) การทรงตัว (t = 8.274, p<.001) และสิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัย (Z =-4.538, p <.001) มากกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมและมากกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และมีความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มน้อยกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม (Z =-5.088, p<.001) และน้อยกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 

ข้อเสนอแนะ พยาบาลวิชาชีพและทีมสุขภาพสามารถนำโปรแกรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มสำหรับผู้สูงอายุ กลุ่มเสี่ยงในชุมชนไปประยุกต์ใช้ในการสร้างความตระหนักรู้ถึงความเสี่ยง เสริมสร้างพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตก หกล้ม การทรงตัว สิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัย เพื่อลดความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงในชุมชน