การวิเคราะห์สิ่งแปลกปลอมในผลิตภัณฑ์ชาที่จำหน่ายในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล

บทคัดย่อ

       ชาเป็นเครื่องดื่มที่คนไทยนิยมบริโภคทั้งในรูปแบบของชาใบและชาผงบรรจุซอง โดยที่ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 196) พ.ศ. 2543 เรื่อง ชา ได้มีข้อกำหนดคุณภาพด้านจุลินทรีย์และเคมี แต่ไม่มีข้อกำหนดด้านสิ่งแปลกปลอมจึงได้ศึกษาหาสิ่งแปลกปลอมที่มีขนาดเล็ก น้ำหนักเบาในผลิตภัณฑ์ชา จำนวน 227 ตัวอย่าง แบ่งเป็นชาใบ 124 ตัวอย่าง และชาผงบรรจุซอง 103 ตัวอย่าง ที่สุ่มเก็บในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ 2556 ถึงเดือนกรกฎาคม 2560 และวิเคราะห์ตามวิธี AOAC 981.18-1988, Light filth in tea พบสิ่งแปลกปลอมที่มีขนาดเล็ก น้ำหนักเบาในทุกตัวอย่าง คือพบชิ้นส่วนแมลง แมลง เส้นขน และขนนก จำนวน 225, 199, 150 และ 67 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 99.12, 87.67, 66.08 และ 29.52 ตามลำดับ โดยพบจำนวนชิ้นส่วนแมลงต่อตัวอย่าง (10 กรัม) ตั้งแต่ 1 ถึง มากกว่า 300 ชิ้น แมลงทั้งตัว 1 ถึง มากกว่า 30 ตัว เส้นขน 1 ถึง 7 เส้น และขนนก 1 ถึง 3 เส้น และพบว่าชาใบมีสิ่งแปลกปลอมของแมลงและเส้นขนมากกว่าชาผงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติโดยใช้ไคสแควร์ (Chi-Square Test) การตรวจพบสิ่งแปลกปลอมขนาดเล็กน้ำหนักเบา อาจบ่งชี้ถึงการปนเปื้อนของผลิตภัณฑ์เริ่มตั้งการปลูก การเก็บรักษา รวมถึงการควบคุมคุณภาพการผลิต ผลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นข้อมูลสนับสนุนการพิจารณาทบทวนหรือเพิ่มเติมข้อกำหนดด้านสิ่งแปลกปลอมสำหรับผลิตภัณฑ์ชาในประกาศกระทรวงสาธารณสุขต่อไป