ผลของค่าความต่างศักย์และค่ากระแสต่อเลขซีทีและความหนาแน่นอิเล็กตรอนสัมพัทธ์ ในเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สำหรับจำลองการรักษา

ผู้แต่ง

  • ญาณิศา วัฒนาศรีโรจน์ ภาควิชารังสีเทคนิคและฟิสิกส์การแพทย์ คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร
  • พรรณศิริ พันไทยศิริ ภาควิชารังสีเทคนิคและฟิสิกส์การแพทย์ คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร
  • ศักดา กิ่งแก้ว สาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กรุงเทพมหานคร
  • เมทินี วิเศษรินทอง สาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กรุงเทพมหานคร
  • สรจรส อุณห์ศิริ สาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์, เลขซีที, ค่าความหนาแน่นอิเล็กตรอนสัมพัทธ์

บทคัดย่อ

บทนํา: ในปัจจุบันรังสีรักษามีบทบาทอย่างมากในการรักษาโรคมะเร็ง สำหรับการคำนวณปริมาณรังสีที่แม่นยำ จำเป็น ต้องมีความสอดคล้องกันระหว่างค่าเลขซีที และความหนาแน่นอิเล็กตรอนสัมพัทธ์  เพราะค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าและค่ากระแสที่เปลี่ยนไปของเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จะส่งผลให้ความสัมพันธ์ของค่าเลขซีทีและค่าความหนาแน่นอิเล็กตรอนสัมพัทธ์เปลี่ยนแปลงไปในเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สำหรับจำลองการรักษา วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการเปลี่ยนแปลงค่าความต่างศักย์และค่ากระแสต่อความสัมพันธ์ระหว่างค่าเลขซีทีและค่าความหนาแน่นอิเล็กตรอนสัมพัทธ์ในเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สำหรับจำลองการรักษา วิธีการศึกษา: การศึกษาแบ่งออกเป็น 2 การทดลอง การทดลองแรกปรับเปลี่ยนค่าความต่างศักย์เท่ากับ 70, 80, 100, 120 และ 140 kVp โดยตั้งค่ากระแสคงที่ เท่ากับ 300 mAs และการทดลองที่สอง ตั้งค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าไว้คงที่ ปรับเปลี่ยนค่ากระแสโดยรวมค่ากระแสตั้งแต่ค่าที่น้อยที่สุดถึงค่าที่มากที่สุด สำหรับ 70 kVp ใช้ 100-500 mAs, สำหรับ 80 kVp ใช้ 100-600 mAs, สำหรับ 100 kVp ใช้ 100-700 mAs, สำหรับ 120 kVp ใช้ 100-700 mAs และสำหรับ 140 kVp ใช้ 100-600 mAs ผลการศึกษา: จากการศึกษาพบว่าค่าความต่างศักย์ที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้ค่ากระแสมีอิทธิพลต่อค่าเลขซีทีน้อยลง โดยในช่วง 100-140 kVp มีค่าความแตกต่างของค่าเลขซีทีที่น้อยที่สุด คือ 0.25 ± 1.05, 0.47 ± 3.02 และ 0.02 ± 0.21 ตามลำดับ สรุปผลการศึกษา: การใช้ค่าความต่างศักย์ที่เหมาะสมในการใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการรักษาอยู่ในช่วง 100-140 kVp ซึ่งค่ากระแสมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ระหว่างค่าเลขซีทีและค่าความหนาแน่นอิเล็กตรอนสัมพัทธ์น้อย

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

The American Cancer Society medical and editorial content team. How Radiation Therapy Is Used to Treat Cancer. [Internet]. 2019 [cited 2021 Aug 22]. Available from: https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/treatment-types/radiation/basics.html

Stony Brook Cancer Center. Radiation Therapy Process. [Internet]. 2021 [cited 2021 Aug 22]. Available from: https://cancer.stonybrookmedicine.edu/RadiationTherapyProcess

Weill Cornell Medicine. Simulation. [Internet]. 2021 [cited 2021 Aug 22]. Available from: https://radiationoncology.weillcornell.org/clinical-services-and-technologies/external-beam-radiation-therapy/simulation

Mohamed BA, Abdelrazek A, Nashaat AD, EI-Hafez AI Abd, EI-Farrash AH. The effects of CT x-ray tube voltage and current variations on the relative electron density (RED) and CT number conversion curves. J Radiat Res Appl Sci. 2020;13:1-11.

Mahmoudi R, Jabbari N, Aghdasi M, Khalkhali HR. Energy Dependence of Measured CT Numbers on Substituted Materials Used for CT Number Calibration of Radiotherapy Treatment Planning Systems. PLoS One. 2016;11:e0165672.

Chula cancer. หลักการรักษาด้วยรังสี [Radiation therapy principles]. [Internet]. 2559 [cited 2025 Mar 29]. Available from: https://www.chulacancer.net/patient-list-page.php?id=420

Chula cancer. รังสีรักษาพื้นฐาน [Basic radiation therapy]. [Internet]. 2559 [cited 2025 Mar 29]. Available from: https://www.chulacancer.net/education-inner.php?id=390

ภาควิชารังสีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล [Department of Radiology, Faculty of Medicine Siriraj Hospital]. เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ [Computed Tomography]. [Internet]. 2562 [cited 2025 Mar 29]. Available from: https://sirirajradiology.com/diag-x-ray-com/

Chulalongkorn Hospital. การบริการตรวจด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ CT Scan [Computed Tomography (CT) Scan Services]. [Internet]. 2564 [cited 2025 Mar 29]. Available from: https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/our-services/lab-test/radiology/ct-scan/

Pobpad. ขั้นตอน CT Scan [CT Scan Procedure]. [Internet]. 2559 [cited 2025 Mar 29]. Available from: https://www.pobpad.com/ct-scan

ภาควิชารังสีเทคนิค คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. ทฤษฎีการสร้างภาพ [Internet]. 2560 [cited 29 March 2565]. Available from: http://student.nu.ac.th/ct-ahs/index.php?page=gen_image

Kittipongdaja P. รู้จักกับ DICOM file image และ CT Image [Internet]. 2562 [cited 29 March 2565]. Available from: https://parinkittipongdaja.medium.com

Chula cancer. การจำลองการรักษา [Internet]. 2559 [cited 29 March 2565]. Available from: https://www.chulacancer.net/services-page.php?keysname=page_4d

ทวีป แสงแห่งธรรม. ระบบภาพในงานรังสีรักษา. มะเร็งวิวัฒน์ วารสารสมาคมรังสีรักษาและมะเร็งวิทยาแห่งประเทศไทย. 2559;22:16-23.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-04-14

รูปแบบการอ้างอิง

1.
วัฒนาศรีโรจน์ ญ, พันไทยศิริ พ, กิ่งแก้ว ศ, วิเศษรินทอง เ, อุณห์ศิริ ส. ผลของค่าความต่างศักย์และค่ากระแสต่อเลขซีทีและความหนาแน่นอิเล็กตรอนสัมพัทธ์ ในเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สำหรับจำลองการรักษา. Thai J Rad Tech [อินเทอร์เน็ต]. 14 เมษายน 2023 [อ้างถึง 28 ธันวาคม 2025];48(1):18-2. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/tjrt/article/view/257746

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ