การศึกษาองค์ความรู้พื้นบ้านในการรักษาโรคต้อกระจก โดยการบ่งต้อ ด้วยหนามหวายขม กรณีศึกษาหมอชเอม ขุมเพชร

บทคัดย่อ

หมอพื้นบ้านหรือปราชญ์ชาวบ้านยังคงเป็นที่พึ่งของผู้ป่วยที่เชื่อถือและเชื่อมั่นในองค์ความรู้ด้านการแพทย์พื้นบ้านในการรักษาโรคเกี่ยวกับตา และโรคต้อต่าง ๆ ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายความรู้และวิเคราะห์องค์ความรู้ด้านการแพทย์พื้นบ้านในการรักษาโรคต้อกระจก โดยการบ่งต้อด้วยหนามหวายขมของหมอชเอม ขุมเพชร ต.นาทุ่ง อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย ซึ่งการวิจัยครั้งนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสัมภาษณ์แบบเชิงลึก และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม โดยคัดเลือกหมอพื้นบ้านแบบเจาะจงจำนวน 1 ท่านลการวิจัยพบว่าหมอชเอมด้ศึกษาองค์ความรู้พื้นบ้านในการรักษาโรคต้อกระจก จากหมอสงคราม อินบัว และฝึกปฏิบัติจริงจนกว่าหมอชเอม ขุมเพชร เกิดความชำนาญจนสามารถกลับมารักษาผู้ป่วยได้ และศึกษาผลการรักษาและความพึงพอใจของผู้ป่วย จำนวน 20 คน หลังจากได้รับการรักษาจากหมอชเอม พบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการดีขึ้น มองเห็นได้ชัดขึ้น และมีความพึงพอใจต่อผลการรักษาอยู่ในระดับมากที่สุด โดยผู้ป่วยมีความเชื่อมั่นและศรัทธาในหมอพื้นบ้านอย่างมาก การใช้องค์ความรู้พื้นบ้านจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาโรคสำหรับผู้ป่วยโรคต้อกระจก ดังนั้นผู้วิจัยเห็นว่าควรรักษาและเผยแพร่องค์ความรู้และภูมิปัญญาดังกล่าวนี้ เพื่อเอื้อประโยชน์ในการป้องกัน ดูแล รักษา หรือการส่งเสริมสุขภาพคนในชุมชนเกี่ยวกับโรคต้อต่าง ๆ และยังก่อให้เกิดความยั่งยืนขององค์ความรู้พื้นบ้านต่อไป