ตัวบ่งชี้สมรรถนะอาจารย์พยาบาลในสถาบันพระบรมราชชนก
คำสำคัญ:
ตัวบ่งชี้, การเรียนรู้โดยใช้สมรรถนะเป็นฐาน, อาจารย์พยาบาล, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี, สถาบันพระบรมราชชนกบทคัดย่อ
อาจารย์พยาบาลเป็นบุคคลสำคัญในการพัฒนาศักยภาพนักศึกษาพยาบาลให้มีคุณภาพตามมาตรฐานวิชาชีพ สมรรถนะอาจารย์พยาบาลจึงมีความจำเป็น ที่ผ่านมาพบว่ามีตัวบ่งชี้สมรรถนะอาจารย์พยาบาลในสถาบันพระบรมราชชนกยังไม่ชัดเจน การวิจัยเชิงบรรยายนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบความสอดคล้องของตัวบ่งชี้สมรรถนะอาจารย์พยาบาลที่พัฒนาขึ้นจากแนวคิด ทฤษฎี ผลงานวิชาการ และผลงานวิจัย รวมทั้งทัศนะของนักวิชาการกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยแบ่งเป็น 3 ข้อดังนี้ 1) ศึกษาความเหมาะสมของตัวบ่งชี้เพื่อคัดสรรไว้ในโมเดล 2) ทดสอบความสอดคล้องของโมเดลที่พัฒนาขึ้น 3) ตรวจสอบค่าน้ำหนักองค์ประกอบหลัก องค์ประกอบย่อย และตัวบ่งชี้ กลุ่มตัวอย่างเป็นอาจารย์พยาบาล สถาบันพระบรมราชชนก ปีการศึกษา 2565 จำนวน 652 คน ใช้วิธีสุ่มแบบตามสัดส่วน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามตัวบ่งชี้สมรรถนะอาจารย์พยาบาลที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาคเท่ากับ .96 เก็บรวบรวมข้อมูลผ่าน Google form วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน ผลการวิจัย พบว่า 1) ตัวบ่งชี้สมรรถนะอาจารย์พยาบาลในสถาบันพระบรมราชชนก มี 4 องค์ประกอบหลัก 12 องค์ประกอบย่อย 87 ตัวบ่งชี้ 2) โมเดลที่พัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และ 3) ค่าน้ำหนักองค์ประกอบหลักมีค่าระหว่าง .82 - 1.00 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ .70 ค่าน้ำหนักองค์ประกอบย่อยมีค่าระหว่าง .74- .91 และค่าน้ำหนักตัวบ่งชี้มีค่าระหว่าง .54 – .85 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ .30 ดังนั้นควรมีการพัฒนาสมรรถนะอาจารย์พยาบาลในระดับองค์ประกอบหลัก องค์ประกอบย่อย และตัวบ่งชี้ ควรส่งเสริมและพัฒนาองค์ประกอบภาวะผู้นำ สมรรถนะทางการพยาบาล การประเมินผล และการสอน ตามลำดับ
References
คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก. (2562). แผนยุทธศาสตร์ คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก พ.ศ. 2563-2567. โครงการจัดตั้งคณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
ทินกร บัวชู, จันทรัศม์ ภูติอริยวัฒน์, และสุทธิ์ วิจิตรพัชราภรณ์. (2564). การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ: สมรรถนะการเพิ่มขีดความสามารถการแข่งขันในศตวรรษที่ 21 ของอาจารย์พยาบาลสังกัดมหาวิทยาลัยราชภัฏ. วารสารพยาบาลตำรวจ, 13(1), 123-135.
ดุษณี ยศทอง. (2562). ปัญหาการขาดแคลนพยาบาลและแนวทางแก้ไข: การจัดการปัจจัยระดับบุคคล. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม, 20(38), 134-143.
นฤมล เอนกวิทย์, นิสากร วิบูลชัย, พัชรี นุ่มแสง, สกาวรัตน์ ไกรจันทร์, และนุชนาถ บุญมาศ. (2561). การพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนการสอนของอาจารย์พยาบาล. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 15(1), 41-52.
นงลักษณ์ วิรัชชัย. (2542). การวิเคราะห์อภิมาน. คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นงลักษณ์ วิรัชชัย. (2545). การพัฒนาตัวบ่งชี้สำหรับการประเมินคุณภาพการบริหารและการจัดการเขตพื้นการศึกษา. ธารอักษร.
เพ็ญศรี ทองเพชร, และรุ่งนภา จันทรา. (2563). การพัฒนารูปแบบการประเมินสมรรถนะอาจารย์พยาบาลในศตวรรษที่21 วิทยาลัยพยาบาลสังกัดสถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 29(1), 166-178.
มณฑาทิพย์ สุรินทร์อาภรณ์, และอวยพร ตัณมุขยกุล. (2550). สมรรถนะของอาจารย์พยาบาลในวิทยาลัยพยาบาล สังกัดกระทรวงสาธารณสุข. วารสารทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 1(1), 17-27.
มณีรัตน์ ภาคธูป, และกัลยา ศารทูลทัต. (2561). การขาดแคลนและการคงอยู่ของอาจารย์พยาบาลในสถาบันการศึกษา. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 11(3), 1-9.
รัชนี พจนา. (2561). ภาวะผู้นำปรับเปลี่ยนของอาจารย์พยาบาลในวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สังกัดสถาบันพระบรมราชชนก. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 38(1), 187-195.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2561). การวิจัยทางการบริหารการศึกษา: แนวคิด แนวปฏิบัติและกรณีศึกษา. ทิพยวิสุทธิ์.
วิไลวรรณ ทองเจริญ, สุชาติ ตันธนะเดชา, และปทีป เมธาคุณวุฒิ. (2553). องค์ประกอบและตัวบ่งชี้มาตรฐานวิชาชีพอาจารย์พยาบาล. วารสารพยาบาลศาสตร์, 28(4), 55-66.
สถาบันพระบรมราชชนก. (2564). แผนยุทธศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก พ.ศ. 2565-2569. สถาบันพระบรมราชชนก สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข.
สภาการพยาบาล. (2561). ประกาศสภาการพยาบาล เรื่อง สมรรถนะของผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี ปริญญาโท ปริญญาเอก สาขาพยาบาลศาสตร์ หลักสูตรอบรมการพยาบาลขั้นสูงระดับวุฒิบัตร หนังสืออนุมัติแสดงความรู้ความชำนาญเฉพาะทางการพยาบาลและการผดุงครรภ์ และการพยาบาลเฉพาะทางสาขาพยาบาลศาสตร์.สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม 2562 จากhttps://www.tnmc.or.th/images/userfiles/files/004.pdf
สภาการพยาบาล. (2562).ข้อบังคับสภาการพยาบาล ว่าด้วยหลักเกณฑ์การรับรองสถาบันการศึกษาวิชาการพยาบาลและการผดุงครรภ์ พ.ศ. 2562. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2565 จาก https://www.tnmc.or.th/images/userfiles/files/T_0053.PDF
สภาการพยาบาล. (2563). ข้อบังคับสภาการพยาบาลว่าด้วยการให้ความเห็นชอบหลักสูตรการศึกษาวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ ระดับวิชาชีพ พ.ศ. 2563. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2565 จาก https://www.tnmc.or.th/images/userfiles/files/T_0036(2).PDF
สุทธิชัย คนกาญจน์. (2547). การพัฒนาตัวบ่งชี้ของสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ. (ปริญญานิพนธ์การศึกษาดุษฎีนิพนธ์). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพฯ.
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2561). สมรรถนะ. สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม 2562 จาก http://legacy.orst.go.th/wp-content/uploads/2018/12/11282561
Cerny, B.A., & Kaiser, H.F. (1977). A Study of a Measure of Sampling Adequacy for Factor-Analytic Correlation Matrices. Multivariate Behavioral Research, 12(1), 43-47.
Farrell, A. M., & Rudd, J. M. (2009). Factor analysis and discriminant validity: a brief review of some practical issues. In D. Tojib (Ed.), ANZMAC 2009 conference proceedings ANZMAC.
Gold hammer, R., Anderson, R.H., & Krajewski, R.J. (1980). Clinical Supervision: Special methods for the supervision of teachers (2nd ed). Rinehart and Winston.
Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., & Anderson, R.E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed). Pearson.
Holmes-Smith, P. (2006). School socio-economic density and its effect on school performance. MCEETYA.
National League for Nursing (NLN). (2018). Nurse Educator Core Competency. Retrieved May 20, 2018, from http://bit.ly/2FrEZfm
Southern Regional Education Board (SREB). (2002). Nurse Educator Competencies. SREB Council on Collegiate Education for Nursing.
Tacq, J. (1997). Multivariate Analysis Techniques In Social Science Research: From problem to analysis. SAGE Publications.
Tobias, S. &Carlson, J. E. (2010). Brief report: Bartlett's test of sphericity and chance findings in factor analysis. Journal of Multivariate Behavioral Research. Volume 4, 1969 - issue 3. Retrieved May 2, 2020 from https://bit.ly/2H4F2xz
Vicky. (2009). Desired Characteristics of Effective Nurse Educators "My Ideal Nursing Instructor". Retrieved March 10, 2018, from http://bit.ly/2IdmXeq.
West, S.G., Taylor, A.B., & Wu, W. (2012). Model Fit and Model Selection in Structural Equation Modeling. In R. H. Hoyle (Ed.), Handbook of Structural Equation Modeling.
World Health Organization (WHO). (2016). Nurse Educator Core Competencies. Retrieved March 10, 2018, from http://www.who.int/hrh/nursing_midwifery/nurse_ educcorecompetencies/en/
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล ซึ่งดำเนินการโดยวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา
ข้อความที่ปรากฏในบทความในวารสารเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการวารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล หรือวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
