ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการบริโภคโซเดียมของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 และ 4 ในสถานบริการปฐมภูมิ จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่สามารถทำนายพฤติกรรมการบริโภคโซเดียมของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3-4 ในสถานบริการปฐมภูมิ จังหวัดนครราชสีมา การวิจัยนี้เป็นการวิจัยศึกษาความสัมพันธ์เชิงทำนาย (Predictive correlational research) กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 และ 4  จำนวน 190 ราย ได้มาด้วยวิธีการสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบกลุ่มหลายขั้นตอน (Multi-Stages Cluster sampling) เครื่องมือที่ใช้ เก็บรวบรวมข้อมูล ใช้แบบสอบถาม ทั้งหมด 8 ส่วน ซึ่งผ่านการพิจารณาความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ ค่าดัชนีความสอดคล้อง IOC (Index of Item Objective Congruence) ของแบบสอบถามทั้งฉบับเท่ากับ 0.85 และค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบากเท่ากับ .89 การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนาเพื่อหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุคูณ (Multiple Regression Analysis) ผลการวิจัย พบว่า พฤติกรรมการบริโภคโซเดียมของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3-4 โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (M = 57.61, SD = 5.21) สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการบริโภคโซเดียมของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะ 3 และ 4 ร้อยละ 70.8 (R²= .708, p < .05) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยปัจจัยที่มีอำนาจการทำนายมากที่สุด คือ การรับรู้ความสามารถในการบริโภคโซเดียมมี (β = .513) รองลงมา คือ การเข้าถึงบริการสุขภาพ (β = .368) การเข้าถึงอาหารที่มีโซเดียม (β = . 292) ทัศนคติต่อการบริโภคโซเดียม (β =. 289)  แรงสนับสนุนทางสังคม (β =. 209) ความรู้เกี่ยวกับโรคไตและการบริโภคโซเดียม (β = .150) ตามลำดับ จากผลการวิจัย ควรเน้นการออกแบบและพัฒนาโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคโซเดียมที่มุ่งเน้นการเสริมสร้างความเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง (Self-efficacy) เป็นหลัก รวมถึงการพิจารณาขยายพื้นที่การศึกษาเพื่อสะท้อนความแตกต่างตามบริบททางสังคมและวัฒนธรรมต่อไป