การเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตและความพึงพอใจของคนพิการที่ใช้กายอุปกรณ์เทียมระดับใต้เข่าที่ได้รับจาก โครงการสนับสนุนอุปกรณ์เครื่องช่วยความพิการที่มีมูลค่าสูงและกายอุปกรณ์เทียมที่ได้รับจากคลินิกหน่วยกายอุปกรณ์ โรงพยาบาลศิริราช
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตของคนพิการขาขาดระดับใต้เข่าที่ใช้กายอุปกรณ์มูลค่าสูงจากโครงการสนับสนุนอุปกรณ์เครื่องช่วยความพิการที่มีมูลค่าสูง (กลุ่มมูลค่าสูง) กับคนพิการที่ใช้กายอุปกรณ์เทียมที่ได้รับจากคลินิกหน่วยกายอุปกรณ์ (กลุ่มมาตรฐาน)
วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงพรรณนาโดยการสัมภาษณ์คนพิการขาขาดระดับใต้เข่าผ่านทางโทรศัพท์ ข้อมูลที่สอบถาม ได้แก่ ข้อมูลทั่วไปของผู้เข้าร่วมวิจัย แบบสอบถามความพึงพอใจต่อคุณภาพขาเทียมที่สวมใส่อยู่ในปัจจุบัน แบบสอบถามคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกชุดย่อ WHOQOL และ EQ-5D-5L ฉบับภาษาไทย
ผลการศึกษา: ศึกษาผู้ป่วยทั้งหมด 114 คน อายุเฉลี่ย 60 ปี แบ่งเป็นกลุ่มมาตรฐาน 74 คนและกลุ่มมูลค่าสูง 40 คน พบว่า คุณภาพชีวิตของทั้งสองกลุ่มไม่แตกต่างกัน (p=0.568) แต่พบว่าระดับการศึกษาและระดับความสามารถก่อนที่จะได้รับขาเทียม (k-level) มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (p=0.008 และ p<0.001 ตามลำดับ) กลุ่มมาตรฐาน ร้อยละ 60.8 มีระดับการศึกษาต่ำกว่าระดับประถมศึกษา และร้อยละ 84.9 มี k-level ระดับ 3 ซึ่งมากกว่ากลุ่มมูลค่าสูงที่มีเพียงร้อยละ 32.5 และร้อยละ 55 ตามลำดับ นอกจากนี้เมื่อพิจารณาคุณภาพชีวิตด้านจิตใจพบว่ากลุ่มมาตรฐาน (ร้อยละ 62.2) มีสัดส่วนสูงกว่ากลุ่มมูลค่าสูง (ร้อยละ 47.5) จากการวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ พบว่า k-level 3 และระยะเวลาที่ใช้ขาเทียมต่อวันมีความสัมพันธ์เชิงบวก (p=0.021 และ 0.024) ต่อคุณภาพชีวิตด้านจิตใจ อีกทั้งไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างกลุ่มของระดับความพึงพอใจต่อคุณภาพของขาเทียมที่สวมใส่และคุณภาพชีวิตในด้านอื่นๆ
สรุป: คุณภาพชีวิตของคนพิการขาขาดใต้เข่ากลุ่มมาตรฐาน และกลุ่มมูลค่าสูงไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ระดับความสามารถและระยะเวลาที่ใช้กายอุปกรณ์เทียมต่อวันที่เพิ่มขึ้นส่งผลต่อความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตด้านจิตใจที่ดีขึ้น
Article Details
เอกสารอ้างอิง
พัชรวิมล คุปต์นิรัติศัยกุล. เวชศาสตร์ฟื้นฟูในผู้ป่วยที่ถูกตัดขา.คู่มือเวชศาสตร์ฟื้นฟู. 2 ed. ภาควิชาเวชศาสตร์ ฟื้นฟู คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล: บริษัท โฮลิสติก พับลิชชิ่ง จำกัด
p. 259-69.
พัทธ์ปิยา สีระสาพร, ณัฐเศรษฐ มนิมนากร. คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยที่ได้รับขาเทียมระดับเหนือเข่าและใต้เข่า. เวชศาสตร์ฟื้นฟูสาร. 2553;20:4-9.
นฤมล กมลสวัสดิ์. คุณภาพชีวิตของผู้ที่ได้รับขาเทียมระดับเหนือเข่าและใต้เข่าหน่วยกายอุปกรณ์ โรงพยาบาลระยอง. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า. 2557;31(1):18-29.
เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี, รัชมล คติการ, วัฒนอาภรณ์ชัย ส. การศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้แบบประเมินคุณภาพชีวิตฉบับย่อภาษาไทยขององค์การอนามัยโลกในผู้ป่วยรังสีรักษา. จดหมายเหตุทางแพทย์ แพทยสมาคมแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์. 2547;87(15):1459-65.
สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, วิระวรรณ ตันติพิวัฒนสกุล, วนิดา พุ่มไพศาลชัย. เปรียบเทียบแบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกทุก 100 ตัวชี้วัดและ 26 ตัวชี้วัด. เชียงใหม่: โรงพยาบาลสวนปรุง; 2541.
วนิดา วิชัยศักดิ์, พีรพนธ์ ลือบุญธวัชชัย, ยิ่งยศ อวิหิงสานนท์. การศึกษาเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตระหว่างกลุ่มผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่รักษาด้วยการฟอกเลือด การล้างไตทางช่องท้อง และกลุ่มผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนไตที่คลินิกโรคไต แผนกอายุรกรรม ในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์: เวชศาสตร์ร่วมสมัย; 2559. 91-105 p.
วันทนีย์ กุลเพ็ง, สาริณี เเก้วสว่าง, ยศ ตีระวัฒนานนท์. ผลลัพธ์และปัจจัยที่มีผลต่อการเข้าถึงอุปกรณ์เครื่องช่วยคนพิการในคนพิการทางการเคลื่อนไหว. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. 2558;9(4):344-57.
ปิยะภัทร เดชพระธรรม, สุชาติ ตันตินิรามัย, ปราณี. ลักขณาภิชนชัช. คุณภาพชีวิตของผู้พิการขาขาดข้างเดียว. จดหมายเหตุทางแพทย์ แพทยสมาคมแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์. 2554;94(2):250-5.
Nanthini Doowa, Alessio Panza. ASSESSING THE QUALITY OF LIFE OF PERSONS WITH PHYSICAL DISABILITIES IN RESIDENTIAL INSTITUTIONAL CENTERS, THAILAND. Journal of Health Research. 2016;30:S9-S15.
Furtado S, Grimer RJ, Cool P, Murray SA, Briggs T, Fulton J, et al. Physical functioning, pain and quality of life after amputation for musculoskeletal tumours: a national survey. Bone Joint J. 2015;97-b(9):1284-90.
Merimsky O, Kollender Y, Inbar M, Chaitchik S, Meller I. Palliative major amputation and quality of life in cancer patients. Acta Oncol. 1997;36(2):151-7.
Paradisi F, Delussu AS, Brunelli S, Iosa M, Pellegrini R, Zenardi D, et al. The Conventional Non-Articulated SACH or a Multiaxial Prosthetic Foot for Hypomobile Transtibial Amputees? A Clinical Comparison on Mobility, Balance, and Quality of Life. The Scientific World Journal. 2015;2015.
Selles RW, Janssens PJ, Jongenengel CD, Bussmann JB. A randomized controlled trial comparing functional outcome and cost efficiency of a total surface-bearing socket versus a conventional patellar tendon-bearing socket in transtibial amputees. Arch Phys Med Rehabil. 2005;86(1):154-61; quiz 80.
HCFA. Healthcare Common Procedure Coding System (HCPCS). Washington, DC: US: Government Printing Office,; 2001.
MATOS DR, NAVES JF, ARAUJO TCCFd. Quality of life of patients with lower limb amputation with prostheses. Estudos de Psicologia (Campinas). 2020;37.
อโนชา ทัศนาธนชัย, นุจรี ไชยมงคล, สุนทราวดี เธียรพิเชฐ. ความสัมพันธ์ระหว่างการทำหน้าที่ของครอบครัวกับคุณภาพชีวิตคนพิการ Burapha University Research Report. 2007.
Dajpratham P, Tantiniramai S, Lukkanapichonchut P. Health related quality of life among the Thai people with unilateral lower limb amputation. J Med Assoc Thai. 2011;94(2):250-5.
Davie-Smith F, Coulter E, Kennon B, Wyke S, Paul L. Factors influencing quality of life following lower limb amputation for peripheral arterial occlusive disease: A systematic review of the literature. Prosthet Orthot Int. 2017;41(6):537-47.
Razak MMA, Tauhid MZ, Yasin NF, Hanapiah FA. Quality of Life among Lower Limb Amputees in Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2016;222:450-7.
Nizamli FM. Quality of life among Syrian patients with war-related lower limb amputation at the Military Hospital in Lattakia. Int J Nurs Sci. 2020;7(3):297-302.
Grzebień A, Chabowski M, Malinowski M, Uchmanowicz I, Milan M, Janczak D. Analysis of selected factors determining quality of life in patients after lower limb amputation- a review article. Pol Przegl Chir. 2017;89(2):57-61.
