ลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยที่มีกรดยูริกในเลือดปกติขณะเกิดโรคเกาต์กำเริบ

บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล: การวินิจฉัยโรคข้ออักเสบเฉียบพลันจากเกาต์โดยแพทย์ทั่วไปในเวชปฏิบัติจริง ส่วนใหญ่ อาศัยอาการปวดข้อร่วมกับการตรวจพบภาวะกรดยูริกในเลือดสูง เป็นหลัก แต่มีผู้ป่วยโรคเกาต์ส่วนหนึ่งที่ตรวจพบระดับกรดยูริกในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติขณะเกิดอาการข้ออักเสบเฉียบพลันจากเกาต์กำเริบ ทำให้แพทย์ ผู้ดูแลเกิดความไม่แน่ใจในการวินิจฉัยโรคเกาต์
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยที่มีกรดยูริกในเลือดปกติขณะเกิดโรค เกาต์กำเริบ และปัจจัยที่มีผลต่อระดับกรดยูริกในเลือดขณะเกิดการกำเริบ ของโรค
รูปแบบการศึกษา: การศึกษาแบบย้อนหลังเชิงพรรณนา
วิธีการศึกษา: ทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วยโรคเกาต์ที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยใน ของโรงพยาบาลสุรินทร์ ระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 ถึง 31 ธันวาคมพ.ศ. 2558 และปรึกษาอายุรแพทย์โรคข้อและรูมาติสซั่มด้วยปัญหาสงสัย ข้ออักเสบเฉียบพลันจากโรคเกาต์ วินิจฉัยโรคเกาต์กำเริบโดยใช้การตรวจพบ ผลึกเกลือในน้ำเจาะข้อหรืออาการทางคลินิกเข้าได้กับเกณฑ์ และได้รับการตรวจวัดระดับกรดยูริกในเลือดขณะเกิดข้ออักเสบ
ผลการศึกษา: มีผู้ป่วยด้วยข้ออักเสบเฉียบพลันจากโรคเกาต์รวมทั้งสิ้น 147 ราย อายุเฉลี่ย (ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน) 65.3 (13.7) ปี มีระยะเวลาเป็นโรคเกาต์เฉลี่ย 5.5 (4.4) ปี เป็นเพศขาย ร้อยละ 80.3 พบผู้ป่วยมีระดับยูริกในเลือดอยู่ในเกณฑ์ ปกติขณะเกิดโรคเกาต์กำเริบ ร้อยละ 27.9 โดยผู้ป่วยกลุ่มนี้ มีโรคประจำตัว โดยเฉพาะโรคไตเรื้อรังน้อยกว่ากลุ่มผู้ป่วยที่มีกรดยูริกในเลือดสูงขณะเกิด เกาต์กำเริบ (p=0.049, p = 0.027 ตามลำดับ) อีกทั้งยังมีระดับกรดยูริกในเลือดก่อนเกิดเกาต์กำเริบต่ำกว่าอีกกลุ่มด้วย (p = 0.012) แต่มีจำนวนผู้ป่วยที่ได้รับยาลดกรดยูริกมาก่อนมากกว่า (p = 0.031) ภาวะทางคลินิกที่เป็นตัว กระตุ้นให้เกิดเกาต์กำเริบของผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม ส่วนใหญ่ไม่แตกต่างกัน ยกเว้น การกำเริบภายหลังเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดและหรือภาวะ หัวใจล้มเหลว ซึ่งพบในกลุ่มผู้ป่วยที่มีกรดยูริกในเลือดปกติขณะเกิดเกาต์ กำเริบมากกว่ากลุ่มที่มีกรดยูริกในเลือดสูง (p = 0.039) กลุ่มผู้ป่วยที่มีระดับ กรดยูริกในเลือดปกติ มีค่าการทำงานของไตขณะเกิดเกาต์กำเริบ ดีกว่ากลุ่ม ผู้ป่วยที่มีระดับกรดยูริกในเลือดสูง (p = 0.001) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์และมี ผลให้ระดับกรดยูริกในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติขณะเกิดเกาต์กำเริบ ได้แก่ การ มีโรคไตเรื้อรังระดับ 3 ขึ้นไปตั้งแต่ก่อนเกิดเกาต์กำเริบ (OR 0.858; 95%CI0.766 = 0.972) ระดับกรดยูริกในเลือดครั้งส่าสุดก่อนเกิดเกาต์กำเริบ (OR 0.997; 95%CI 0.996=0.998)โดยเฉพาะหากมีค่าสูงไม่เกิน 7 มิลลิกรัม ต่อเดซิลิตร (OR 1.821; 95%CI 1.109-2.646) และค่าการทำงานของไต ขณะเกิดเกาต์กำเริบ (OR 0.993; 95%CI 0.984-0.999)โดยเฉพะหากมีค่า ตั้งแต่ 1.3 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรขึ้นไป (OR 0.320; 95%CI 0.211-0.657)
สรุป: ความชุกของผู้ป่วยที่มีกรดยูริกในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติขณะเกิดเกาต์กำเริบในโรงพยาบาลสุรินทร์ เท่ากับร้อยละ 27.9 การได้รับยาลดกรดยูริกอยู่ก่อน ระดับกรดยูริกในเลือดก่อนเกิดเกาต์กำเริบ และค่าการทำงานของไตทั้งก่อน และขณะเกิดเกาต์กำเริบล้วนส่งผลต่อระดับกรดยูริกในขณะนั้น การใช้ระดับ กรดยูริกเพื่อช่วยในการวินิจฉัยข้ออักเสบจากโรคเกาต์จึงมีข้อจำกัด ควรแปลผลด้วยความระมัดระวังโดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีโรคไตเรื้อรังหรือได้รับยาลด กรดยูริกอยู่ก่อน