อุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิด Retinopathy of prematurity (ROP)

Main Article Content

ขนิษฐา สาลีวรรณ

บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล: ภาวะจอประสาทตาเสื่อม (Retinopathy of prematurity) เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบ ได้บ่อยในทารกเกิดก่อนกำหนดที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อย และเป็นสาเหตุทำให้เด็กตาบอด ได้ถ้าไม่ได้รับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิด Retinopathy of prematurity (ROP) ในทารกเกิดก่อนกำหนดที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยกว่าหรือเท่ากับ 2,000 กรัม ใน โรงพยาบาลศรีสะเกษ
รูปแบบการศึกษา: A retrospective study
วิธีการศึกษา: ศึกษาประวัติที่บันทึกในเวชระเบียนผู้ป่วย ในทารกเกิดก่อนกำหนดที่น้ำหนักแรกเกิด น้อยกว่าหรือเท่ากับ 2,000 กรัม ที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยทารกแรกเกิดวิกฤต (NICU) โรงพยาบาลศรีสะเกษ ในระหว่างวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2555 ถึง 31 มีนาคม พ.ศ. 2558
ผลการศึกษา: ทารกที่เข้าเกณฑ์ในการศึกษานี้ 304 ราย ตรวจพบ ROP 61 ราย คิดเป็นร้อยละ 20.1 พบ ROP stage 1 ร้อยละ 6.6, stage 2 ร้อยละ 32.8, stage 3 ร้อยละ 59.0 และ stage 4 ร้อยละ 16 มีทารก 33 ราย (ร้อยละ 54 ของทารกที่เป็น ROP, ร้อยละ 10.8 ของทารกที่ศึกษาทั้งหมด)ได้รับการรักษาโดยการเลเซอร์ อุบัติการณ์ของ ROPในทารก ที่อายุครรภ์น้อยกว่า 28 สัปดาห์, 28-32 สัปดาห์ และมากกว่า 32 สัปดาห์ เท่ากับ ร้อยละ 59.3, 18.6 และ 7 ตามลำดับ อุบัติการณ์ของ ROP ในทารกที่น้ำหนักแรกเกิด น้อยกว่า 1,000 กรัม, 1,000-1,499 กรัม และ 1,500-2,000 กรัม เท่ากับ ร้อยละ 64.5, 22.5 และ 6.9 ตามลำดับ ตรวจไม่พบ ROP ในทารกที่อายุครรภ์มากกว่า 34 สัปดาห์ และน้ำหนักแรกเกิดมากกว่า 1,845 กรัม ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิด ROP ได้แก่ อายุครรภ์, น้ำหนักแรกเกิด, respiratory distress syndrome, sepsis, pneumonia, apnea of prematurity, necrotizing enterocolitis, bronchopulmonary dysplasia, patent ductus arteriosus, ระยะเวลาที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ, ระยะเวลา ที่ได้ออกซิเจน และการได้รับเลือด เมื่อวิเคราะห์หาปัจจัยเสี่ยงด้วยวิธี multivariable logistic regression พบว่าปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิด ROP ได้แก่ อายุครรภ์น้อย (OR 0.768; Cl 0.633-0.932), น้ำหนักแรกเกิดน้อย (OR 0.997; Cl 0.996-0.998), sepsis (OR 2.443; Cl 1.039-5.743), bronchopulmonary dysplasia (OR 2.152; Cl 1.092-4.242), patent ductus arteriosus (OR 2.558; Cl 1.326-4.934), ระยะ เวลาที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ (OR 1.032; Cl 1.006-1.059), ระยะเวลาที่ได้ออกซิเจน (OR 1.019; Cl 1.004-1.035) และการได้รับเลือด (OR 4.085; Cl 1.658-10.061)
สรุป: อุบัติการณ์ของ ROP ในโรงพยาบาลศรีสะเกษเท่ากับร้อยละ 20.1 ปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อ การเกิด ROP ได้แก่ อายุครรภ์น้อย น้ำหนักแรกเกิดน้อย, sepsis, bronchopulmonary dysplasia, patent ductus arteriosus, ระยะเวลาที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ, ระยะเวลา ที่ได้ออกซิเจน และการได้รับเลือด

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

1. Gilbert C, Foster A. Childhood blindness in the context of VISION 2020--the right to sight. Bulletin of the World Health Organization 2001;79:227-32.

2. Gergely K, Gerinec A. Retinopathy of prematurity-epidemics, incidence, prevalence, blindness. Bratisl Lek Listy 2010; 111:9:514-7.

3. Haines L, Fielder AR, Baker H, Wilkinson AR. UK population based study of severe retinopathy of prematurity: screening, treatment, and outcome. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2005; 90:3:240-4.

4. Tan Z, Chong C, Darlow B, Dai S. Visual impairment due to retinopathy of prematurity (ROP) in New Zealand: a 22-year review. Br J Ophthalmol 2015;99:6:801-6.

5. Palmer EA, Flynn JT, Hardy RJ, Phelps DL, Phillips CL, Schaffer DB et al. Incidence and early course of retinopathy of prematurity. The cryotherapy for retinopathy of prematurity cooperative group. Ophthalmology 1991;98:1628-40.

6. สำนักพัฒนาวิชาการแพทย์. แนวทางตรวจคัดกรองและการดูแลรักษาโรคจอประสาทตาผิดปกติในทารกแรกเกิดก่อนกำหนด. กรุงเทพมหานคร : กรมการแพทย์; 2547.

7. Hussain N, Clive J, Bhandari V. Current Incidence of Retinopathy of Prematurity, 1989-1997. Pediatrics 1999; 104:26-41.

8. Abdel HA. A. Hakeem, Gamal B. Mohamed, Mohamed F. Othman. Retinopathy of Prematurity : A study of Prevalence and Risk Factors. Middle East African Journal of Ophthalmology 2012;19:289-94.

9. Shah VA, Yeo CL, Ling YL, Ho LY. Incidence, risk factors of retinopathy of prematurity among very low birth weight infants in Singapore. Ann Acad Med Singapore 2005;34:169-78.

10. Jong Hee Hwang, Eun Hee Lee, Ellen Ai-Rhan Kim. Retinopathy of Prematurity among Very-Low-Birth-Weight Infants in Korea: Incidence, Treatment, and Risk Factors. J Korean Med Sci 2015;30:88-94.

11. Yang CY, Lien R, Yang PH, Chu SM, Hsu JF, Fu RH, Chiang MC. Analysis of incidence and risk factors of retinopathy of prematurity among very-low-birth-weight infants in North Taiwan. Pediatr Neonatol 2011;52:321-6.

12. Holmstrom G, Broberger U, Thomassen P. Neonatal risk factors for retinopathy of prematurity--a population-based study. Acta Ophthalmol Scand 1998;76:2:204-7.

13. Gupta VP, Dhaliwal U, Sharma R, Gupta P, Rohatgi J. Retinopathy of prematurity - risk factors. Indian J Pediatr 2004;71:887-92.

14. Chaudhari S, Patwardhan V, Vaidya U, Kadam S, Kamat A. Retinopathy of prematurity in a tertiary care center--incidence, risk factors and outcome. Indian Pediatr 2009;46:219-24.

15. Maheshwari R, Kumar H, Paul V. K, Singh M, Deorari A. K, Tiwari H. K. Incidence and risk factors of retinopathy of prematurity in a tertiary care newborn unit in New Delhi. The National Medical Journal of India 1996;9:5:211-4.

16. Wolforth LM, Loo SW, Sood SL. Retinopathy of Prematurity and Ethnicity in Hawaii: A Retrospective study (1996 - 2006) of Medical Records from Kapi’olani Medical Center for Women and Children. Hawaii J Med Public Health 2016;75:3:68-72.

17. Port AD, Chan RP, Ostmo S, Choi D, Chiang MF. Risk Factors for Retinopathy of Prematurity: Insights from Outlier Infants. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2014;252:10:1669-1677.

18. Isaza G, Arora S, Bal M, Chaudhary V. Incidence of Retinopathy of Prematurity and Risk Factors Among Premature Infants at a Neonatal Intensive Care Unit in Canada. J Pediatr Ophthalmol Strabismus 2013;50:27-32.
19. Taqui AM, Syed R, Chaudhry TA, Ahmad K, Salat MS. Retinopathy of prematurity: frequency and risk factors in a tertiary care hospital in Karachi, Pakistan. J Pak Med Assoc 2008;58:4:186-90.

20. Lin HJ, Lin CC, Tsai SW, Lin HC, Su BH. Risk factors for retinopathy of prematurity in very low birth-weight infants. J Chin Med Assoc. 2003;66:11:662-8.

21. Thomas K, Shah PS, Canning R, Harrison A, Lee SK, Dow KE. Retinopathy of prematurity: Risk factors and variability in Canadian neonatal intensive care units. J Neonatal Perinatal Med 2015;8:3:207-14.

22. Bayat-Mokhtari M, Pishva N, Attarzadeh A, Hosseini H, Pourarian S. Incidence and Risk Factors of Retinopathy of Prematurity among Preterm Infants in Shiraz/Iran. Iran J Pediatr 2010;20:3:303-7.

23. Ghaseminejad A, Niknafs P. Distribution of Retinopathy of Prematurity and Its Risk Factors. Iran J Pediatr 2011; 21:2:209-14.

24. Fortes Filho JB, Eckert GU, Procianoy L, Barros CK, Procianoy RS. Incidence and risk factors for retinopathy of prematurity in very low and in extremely low birth weight infants in a unit-based approach in southern Brazil. Eye 2009;23:25-30.

25. Lad EM, Nguyen TC, Morton JM, Moshfeghi DM. Retinopathy of prematurity in the United States. Br J Ophthalmol. 2008;92:3:320-5.

26. Borroni C. Carlevaro C, Morzenti S, Ponti DP, Bozzetti V, Console V, Capobianco S. Survey on retinopathy of prematurity (ROP) in Italy. Italian Journal of Pediatrics 2013;39:43.

27. Zhou J, Shukla W, John D, Chen C. Human Milk Feeding as a Protective Factor for Retinopathy of Prematurity: A Meta-analysis. Pediatrics. 2015;136:6:1576-86.

28. American Academy of Pediatrics Section on Ophthalmology, American Academy of Ophthalmology, American Association for Pediatric Ophthalmology and Strabismus, and American Association of Certified Orthoptists. Screening Examination of Premature Infants for Retinopathy of Prematurity. Pediatrics 2013;131:189-95.

29. Thongharn N. Risk Factors of Retinopathy of Prematurity. Khon Kaen Medical Journal 2011;35:3:24-9.

30. Phan MH, Nguyen PN, Reynolds JD. Incidence and severity of retinopathy of prematurity in Vietnam, a developing middle-income country. J Pediatr Ophthalmol Strabismus 2003;40:208-12.

31. Aikawa H, Noro M. Low Incidence of Sight-Threatening Retinopathy of Prematurity in Infants Born Before 28 Weeks Gestation at a Neonatal Intensive Care Unit in Japan. Tohoku J. Exp. Med 2013;230:185-90.

32. Chen YH, Lien R, Lai CC, Chao AN, Chen KJ, Hwang YS. Retinopathy of prematurity in Neonatal Patients with Birth Weight Greater than 1500 g in Taiwan. Biomed J 2013;36:84-9.

33. Umit Beden, Selim Demir, Canan Aygun, §ukru Kugukoduk, Dilek Erkan. Screening for retinopathy of prematurity (ROP) in the middle Black Sea region of Turkey. The Turkish Journal of Pediatrics 2012;54:223-9.