12 ปีของการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ในคลินิกโรคเบาหวานโรงพยาบาลสุรินทร์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เป็นการประเมินผลการดำเนินการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory action research) ในคลินิกโรคเบาหวานโรงพยาบาลสุรินทร์ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 จนถึง พ.ศ. 2552 วัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ พัฒนาผลลัพธ์ทางคลินิก ป้องกัน โรคแทรกซ้อนของเบาหวานและชักนำสมาชิกในคลินิกเบาหวานให้ปรับปรุงตน เพื่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นด้วยตัวเอง ระเบียบวิธีวิจัยการวิจัยใช้กระบวนทัศน์แบบ สังคมศาสตร์เชิงวิพากษ์ โดยได้ร่วมประสานทั้งการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เพื่อประโยชน์ของการวิจัย การดำเนินงานใช้กลยุทธ์หรือแผนปฏิบัติการจากความร่วมมือของสหสาขาวิชาชีพและผู้เกี่ยวข้องเพื่อมุ่งเน้นผลลัพธ์เป็นสำคัญ
ผลการศึกษา: ภายใต้การดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการ มีผลการวิจัยของสหสาขาวิชาชีพที่เข้าร่วมได้รับการตีพิมพ์ 10 รายงาน สนับสนุนการค้นคว้าวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาโท 2 ผลงาน รายงานส่งกระทรวงสาธารณสุขอีกจำนวนหนึ่ง ได้ก่อตั้งทีมสหสาขา วิชาชีพตั้งแต่ปี พ.ศ. 2540 ดำเนินโครงการที่สำคัญดังนี้ คือ โครงการเยี่ยมบ้าน ผู้ป่วยเบาหวาน, เครือข่ายสุขภาพในชุมชน, ก่อตั้งคลินิกเบาหวานในสถานีอนามัย ตำบลทั้งสิ้น 29 แห่ง, คู่มือการให้สุขศึกษาผู้ป่วยเบาหวานสำหรับชาวสุรินทร์, แผนการออกกำลังกายร่วมรักษาในผู้ป่วยเรื้อรัง, โครงการตรวจเท้าผู้ป่วยเบาหวาน, โครงการคัดกรองเบาหวานขึ้นจอประสาทตาเคลื่อนที่โดยใช้กล้องถ่ายภาพ จอประสาทตาชนิดไม่ต้องขยายม่านตา และได้สร้างปรากฏการณ์ทางสังคม (Social phenomena) ขึ้นในคลินิก โดยใช้องค์ความรู้ทางสังคมศาสตร์เพื่อการปรับเปลี่ยน พฤติกรรมของทั้งผู้ป่วยและผู้ให้การดูแลรักษา ผู้ป่วยเบาหวานที่มีค่า HbA < 7% เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 26 ในปี พ.ศ. 2541 (n = 246) เป็นร้อยละ 47.1 ในปี พ.ศ. 2550 (n = 1,034) และร้อยละ 41.6 โนปี พ.ศ. 2552 (n = 2,768) ตามลำดับ เนื่องจาก HbE disorder ในจังหวัดสุรินทร์พบในอัตราสูงมากและรบกวนผลการตรวจหา ค่า HbA1c ได้ใช้ DCIP test คัดกรองผู้ป่วยที่มี HbE disorder พบว่าร้อยละ 45.4 ของผู้ป่วยเบาหวานที่มีผลลบต่อ DCIP test มีค่า HbA1c< 7% (n = 390) ได้ใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อแก้ไขปัญหาภาวะไขมันในเลือดสูงความดันโลหิตสูง,น้ำหนักเกินและโรคอ้วนในคลินิกเบาหวานโดยเฉพาะกลุ่มที่ควบคุมรักษาได้ยากกำลังติดตามผลการรักษาอย่างต่อเนื่อง
สรุป: การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมในคลินิกเบาหวานของโรงพยาบาลสุรินทร์ เป็นนวัตกรรมทางคลินิก ใช้แก้ปัญหาได้ผลลัพธ์น่าพอใจ ก่อเกิดองค์ความรู้ใหม่โดยผู้เข้ามีส่วนร่วมสามารถสร้างปรากฏการณ์ทางสังคมที่นำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของทั้งผู้ป่วยและผู้ให้บริการ เป็นต้นแบบที่อาจนำไปปรับใช้กับคลินิกโรคเรื้อรังได้อย่างเหมาะสมกับบริบทอันหลากหลายของแต่ละพื้นที่ในประเทศไทย
Article Details
References
Baum F, MacDougall C, Smith D. Participatory action research. J Epidemiol Community Health 2006; 60:854-57.
Meyer J. Using qualitative methods in health related action research. BMJ 2000; 320:178-81.
Habermas J. Knowledge and human Interests. (Translated by J Shapiro from original publication in Germany 1968). Boston: Beacon, 1971.
Minkler M, Wallerstein N, eds. Community -based participatory research for health. San Francisco: Jossey-Bass, 2003:5.
Grbich C. Qualitative research in health. An introduction. St Leonards, NSW: Allen and Unwin, 1999:207.
Zimmet P, Alberti K, Shaw J. Global and societal implications of the diabetes epidemic. Nature 2001; 414:782-87.
Danaei G, Lawes CMM, Vander Hoorn S, Murray CJL, Ezzati M. Global and regional mortality from ischaemic heart disease and stroke attributable to higher than optimum blood glucose concentration: comparative risk assessment. Lancet 2006; 368:1651-59.
Cockram C. The epidemiology of diabetes mellitus in the Asia-Pacific region. Hong Kong Med j 2000; 6: 43-52.
Yoon KH, Lee JH, Kim JW, Cho JH, Choi YH, Ko SH, Zimmet P, Son HY. Epidemic obesity and type 2 diabetes in Asia. Lancet 2006; 368:1681-88.
Sritara P, Cheepudomwit S, Chapman N, Woodward M, Kositchaiwat C, Tunlayadechanont S, Sura T, Hengprasith B, Tanphaichitr V, Lochaya S, Ned B, Tanomsup S, Yipintsoi T. Twelve-year changes in vascular risk factors and their associations with mortality in a cohort of 3499 Thais: the Electricity Generating Authority of Thailand Study. Int J Epidemiol 2003; 32: 461-68.
United Nations: Thailand human development report 2003. Bangkok Thailand : United Nations Development Programme, 2003.
Crotty M. The foundations of social research: meaning and perspective in the research process. St Leonards, NSW: Allen and Unwin, 1998.
Baum F. The new public health. Melbourne: Oxford University Press, 2002.
Freire P. Education: The practice of freedom. London: Writers and Readers Publishing Co-operative. 1976:149.
Fung A. “Recipes for public spheres.” J Political Philosophy 2003; 11(3):338-367.
American Diabetes Association. Standard of medical care for patients with diabetes mellitus. Diabetes Care 1998; 21: (Suppl.1).
American Diabetes Association. Standard of medical care for patients with diabetes mellitus. Diabetes Care 2009; 32: (Suppl.1).
Triviboonvanich T. A prospective of diabetic patient at Surin Hospital. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 1998; 13(3): 200-18.
Murphy E. Caring for people with diabetes in general practice. Practical Diabetes International 1997; 14: 192-6.
Saint Vincent and improving diabetes care. Specialist UK Workgroup reports. Diabetic Med 1996; 13(suppl4): S3-5.
Srisurin W. HbA 1c in diabetic care clinic of Surin Hospital and the associated factors: A randomized prospective 1 year study. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 1999; 14(3): 103-18.
Srisurin W. Dyslipidemia of type 2 diabetes of diabetes care clinic of Surin Hospital: A prospective study. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2001; 16(6); 163-90.
American Diabetes Association Management of Dyslipidemia in Adults with Diabetes: Diabetes Care 2001; 24: S 58-61.
Srisurin W. Non-pharmacological therapy of High LDL-C levels in type 2 diabetes of diabetes care clinic of Surin Hospital: A prospective study. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2001; 16(6): 217-34.
Srisurin W. Non-pharmacological therapy for lowering low-density lipoprotein- cholesterol levels in type-2 diabetic patients at Surin Hospital. Intern Med J Thai 2002; 8(30): 238-44.
Saravanangkoon p. Exercise as a treatment in type 2 diabetes in Surin Hospital. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2005; 20(2): 15-30.
Chaiying S. Development of health education program for self-care in diabetic mellitus patients in Surin province. Master of Arts degree program in community research and development, Surindra Rajabhat University 2004; ISBN 974-448-401-2.
Sittichotvong R. Clinical outcome and adherence of diabetic patients after the present of the diabetes clinic in community. Abstract in 1st. Public Health Educational Conference of 13th. Region of Public health ministry 2003; 17-8.
Tanthaprabha P. Efficacy and reliability of mass diabetic retinopathy screening by a non-mydriatic camera in Surin province. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2008; 23(1)supp12: 397-406.
Sittichotvong R. Compliance and clinical outcome of statin therapy in elderly patients at outpatient department, Surin Hospital. Master of Pharmacy (Clinical Pharmacy), Faculty of Pharmacy, Chiang Mai University 2006. https://eoffice.pharmacy.cmu.ac.th/mis/student/student_detail.asp?id=4630012.
American Diabetes Association. Standard of medical care for patients with diabetes mellitus. Diabetes Care 2007; 30 (Suppl.1): S16-7.
Srisurin W. 10 years of participatory action research in the diabetes clinic, Surin Hospital. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2008; 23(1): 31-44.
Wasi P. Haemoglobinopathies including thalassemia. Tropical Asia Clin Haematol 1981; 10: 707-29.
Sattarattanamai C, Thongsuk S, Sutjaritchep P , Thuengsang D, Chomchuen S. Prevalence
of thalassemia and hemoglobinopathies in pregnant women at Surin Hospital. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2000; 15(1): 1-12.
Fucharoen S., Winichagoon P. Problem of thalassemia in Thailand. ICMR Annual 1988; 8: 29-33.
Paisooksantivatana K, Kongsomgan A, Banyatsuppasin W, Khupulsup K. Influence of hemoglobin E on measurement of hemoglobin Ale by immunoassays. Diabetes Res Clin Pract. 2009; 83(3): e84-5.
Sueyunyongsiri P. Effect of hemoglobin E disorder on hemoglobin Ale in diabetic patients. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2008; 23(2): 637-43.
Hemoglobin E screening using the KKU- DCIP-clear reagent kit at various temperatures. J Med Tech Assoc Thai 2004; 32(1): 576-584.
Chappie L. Harris A. Phelan L. Bain BJ. Reassessment of a simple chemical method using DCIP for screening for haemoglobin E. J Clin Pathol. 2006; 59(1): 74-6.
Rollnick S. Miller WR. Butler CC. Motivational Interviewing in health care. New York: The Guilford Press, 2009.
Sihabun S., Thongsut S. Behavioral factors affecting glycemic control among non insulin dependent diabetes mellitus (NIDDM) patient in primary care unit supervised by Surin Hospital. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2008; 23, 1(2):475-82.
Schulze MB, Hu FB. Primary prevention of diabetes: what can be done and how much can be prevented? Annu Rev Public Health 2005; 26: 445-67.
Glazier RH Bajcar J, Kennie NR, Willson K A systematic review of interventions to improve diabetes care in socially disadvantaged populations. Diabetes Care 2006; 29: 1675-88.
Krumholz HM, Currie PM, Riegel B, Phillips CO, Peterson ED, Smith R, et al. A taxonomy for disease management: a scientific statement from the American Heart Association Disease Management Taxonomy Writing Group. Circulation 2006; 114: 1432-45.
Nitiyanant W, Sritara P, Deerochanawong C, Ngarmukos P, Koanantakul B. Lipid Treatment Assessment Project n in Thailand (LTAP-n Thailand) J Med Assoc Thai 2008; 91(6): 836-45.
Tungkasereerak p. Hemodialysis in hospitalized end stage renal disease patients at Surin Hospital. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2008; 23(3): 639-48.