การใช้กระบวนการจัดการความรู้ในการพัฒนาคุณภาพการพยาบาล เพื่อป้องกันการเกิดแผลกดทับ ของกลุ่มการพยาบาล โรงพยาบาลสุรินทร์

บทคัดย่อ

 เหตุผลของการวิจัย: จากการทบทวนผลการศึกษาถึงภาวะแทรกซ้อนที่แสดงถึงการขาด ประสิทธิภาพทางการพยาบาล พบปัญหาในระดับต้น คือ การเกิดแผลกดทับ จากการสำรวจโรงพยาบาล 235 แห่งในสหรัฐอเมริกา พบความชุกของ แผลกดทับ ร้อยละ 10.8 การศึกษาของ ปองหทัย พุ่มระย้า (2545) ใน ผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังมีโอกาสเกิดแผลกดทับ ร้อยละ 15-25 และจากสถิติ จำนวนผู้ป่วยที่พักรักษาตัวในโรงพยาบาลสุรินทร์ ปี 2547 พบอัตราเกิด แผลกดทับระดับ 2-3 ต่อ 1,000 วันนอนโรงพยาบาลเท่ากับ 1.8 ซึ่งส่ง ผลให้สูญเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาเป็นจำนวนมาก จึงเกิดแนวคิดในการ พัฒนาวิธีปฏิบัติการพยาบาลเพื่อป้องกันการเกิดแผลกดทับให้มีประสิทธิผล ยิ่งขึ้น
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาคุณภาพการพยาบาลการป้องกันการเกิดแผลกดทับ เพื่อจัดทำ Best Practice การป้องกันการเกิดแผลกดทับของโรงพยาบาลสุรินทร์
รูปแบบการวิจัย: การศึกษาวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research)
วิธีการศึกษา: กรอบแนวคิดในการวิจัยได้นำแนวคิดในการจัดการความรู้ในองค์กรของสถาบัน ส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.) มาพัฒนามาตรฐานการพยาบาล การป้องกันการเกิดแผลกดทับให้ดีที่สุด โดยมีขั้นตอนการศึกษา 3 ขั้นตอน ดังนี้ 1) ขั้นเตรียมการ เป็นการประเมินผลการปฏิบัติตามวิธีปฏิบัติเติมเพื่อ นำมาวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหากำหนดวิธีการแก้ไข และวิเคราะห์ทางเลือก กลุ่มตัวอย่าง เลือกแบบเฉพาะเจาะจงตามเกณฑ์ที่กำหนด และมีคะแนน Barden < 16 จำนวน 101 รายในหอผู้ป่วยสามัญ กลุ่มงานศัลยกรรม อายุรกรรม ศัลยกรรมออร์โธปีดิกส์ และหอผู้ป่วยวิกฤต (ICU) จำนวน 12 หอผู้ป่วย เครื่องมือวิจัยมี 4 เครื่องมือ มีทั้งผู้วิจัยสร้างขึ้นเอง และคณะกรรมการ QA สร้างขึ้น 2) ขั้นดำเนินการ เป็นการนำทางเลือกจากกระบวนการวิเคราะห์ ทางเลือกมากำหนดมาตรฐานในการแก้ไขปัญหาโดยใช้แนวคิดการจัดการ ความรู้ โดยชุมชนนักปฏิบัติ จำนวน 30 คน ประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้จาก หลักฐานทางวิชาการและประสบการณ์การปฏิบัติงาน ผลการประชุมได้ มาตรฐานการพยาบาลเพื่อป้องกันการเกิดแผลกดทับ 3) ขั้นติดตามประเมินผล เป็นการศึกษาผลของการนำมาตรการการพยาบาลเพื่อป้องกันการเกิดแผล กดทับลงสู่การปฏิบัติ กลุ่มตัวอย่างและการเลือกกลุ่มตัวอย่าง เช่นเดียวกับ ขั้นเตรียมการ จำนวน 119 ราย เครื่องมือ มี 4 เครื่องมือ เครื่องมือในทุกขั้นตอนได้รับการตรวจสอบตรงตามเนื้อหา จากผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน การวิเคราะห์ข้อมูลโดยคำนวณความถี่ ร้อยละ พิสัย ค่าเฉลี่ย และส่วน เบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรม Access
ผลการศึกษา: พบว่าคะแนนปฏิบัติกิจกรรมการพยาบาลเพื่อป้องกันการเกิดแผลกดทับอยู่ใน ระดับปานกลาง ร้อยละ 86 เปรียบเทียบผลตามตัวชี้วัดระหว่างก่อนและ หลังใช้มาตรการ พบว่าเป็นไปตามเป้าในทุกตัวชี้วัด ดังนี้ อัตราการเกิด แผลกดทับต่อ 1,000 วันนอนรวม ก่อน 1.6 หลัง 0.7 อัตราการเกิดแผล กดทับต่อ 1,000 วันนอนกลุ่มเสี่ยงก่อน 12.7 หลัง 5.0 อัตราการเกิด แผลกดทับระดับ 1 : 1,000 วันนอนกลุ่มเสี่ยง ก่อน 1.8 หลัง 1.7 อัตรา การเกิดแผลกดทับ ระดับ 2 : 1,000 วันนอน กลุ่มเสี่ยงก่อน 10.0 หลัง 3.3 และอัตราการเกิดแผลกดทับระดับ 3-4 : 1,000 วันนอนกลุ่มเสี่ยง ก่อน 0.9 หลังไม่พบอุบัติการณ์
สรุปผลการศึกษา: จากการศึกษาครั้งนี้พบประสิทธิผลของการพยาบาลเพื่อป้องกันการเกิดแผล กดทับ ตามตัวชี้วัดทกำหนดดีขึ้นในทุกตัวชี้วัด กลุ่มการพยาบาลควร ควบคุมคุณภาพการพยาบาลเพื่อประกันคุณภาพ การป้องกันการเกิดแผล กดทับ ของโรงพยาบาลสุรินทร์ และจัดท่าเป็น Best Practice ต่อไป
คำสำคัญ: แผลกดทับ, การจัดการความรู้, การประกันคุณภาพ, Best Practice