ผลลัพธ์ของการบริบาลเภสัชกรรมโดยเภสัชกรในผู้ป่วยโรคหืดและการพัฒนาระบบการจ่ายยาของเภสัชกรร่วมกับสหวิชาชีพ โรงพยาบาลนาโพธิ์ จังหวัดบุรีรัมย์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: รคหืดเป็นโรคเรื้อรังที่ส่งผลด้านลบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและผู้ดูแลเนื่องจากก่อให้เกิดปัญหาด้านสุขภาพกาย สุขภาพจิต สังคมและเศรษฐกิจ
วัตถุประสงค์: เพื่อวิเคราะห์ผลลัพธ์ของการบริบาลเภสัชกรรมโดยเภสัชกรและแนวทางการพัฒนาระบบการจ่ายยากับสหวิชาชีพในคลินิกโรคหืด โรงพยาบาลนาโพธิ์ จังหวัดบุรีรัมย์
วิธีการศึกษา: การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงเปรียบเทียบโดยใช้ข้อมูลจากผู้ป่วยทั้งหมด 362 คน ผลลัพธ์ทางคลินิกที่วิเคราะห์ ได้แก่ การเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยอาการหอบกำเริบ การเข้าบริการซ้ำใน 72 ชั่วโมงด้วยอาการหอบกำเริบ การเข้ารับการรักษาในห้องฉุกเฉินด้วยอาการหอบกำเริบ และการเสียชีวิต และตัวแปรปัญหาการใช้ยา โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และใช้สถิติอนุมาน ได้แก่ Pearson’s Chi-square test (X2) เพื่อทดสอบความแตกต่างของผลลัพธ์ที่ได้ระหว่างกลุ่มก่อนและหลังการมีระบบฯ
ผลการศึกษา: พบว่า มีผู้ป่วยโรคหืดทั้งหมด 362 คน แบ่งเป็นก่อนและหลังมีระบบการจ่ายยาในคลินิกโรคหืด 194 คน เป็นผู้ชาย 89 คน หรือร้อยละ 45.9 และผู้หญิง 105 คน หรือร้อยละ 54.1 และหลังมีระบบการจ่ายยาในคลินิกโรคหืด 168 คน เป็นผู้ชาย 56 คน หรือร้อยละ 33.3 และผู้หญิง 168 คน หรือร้อยละ 66.7 ส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง โดยสัดส่วนผู้ป่วยหญิงในกลุ่มก่อนมีระบบฯ ต่ำกว่า (ร้อยละ 54.1 และ 66.7 p-value<0.05) เมื่อเทียบกับก่อนมีระบบฯ หลังมีระบบฯ สามารถลดการเข้ารับการรักษาด้วยอาการหอบหืดกำเริบลดลงจากร้อยละ 17.0 เป็นร้อยละ 8.9 (p-value <0.05) ผลลัพธ์อื่น ๆ ก็ลดลงแม้ว่าสัดส่วนไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยสัดส่วนที่เข้ารับบริการซ้ำภายใน 72 ชม. ลดลงจากร้อยละ 10.3 เป็นร้อยละ 5.9 เข้ารับรักษาในห้องฉุกเฉินลดลงจากร้อยละ 8.8 เป็นร้อยละ 4.8 และสัดส่วนผู้เสียชีวิตลดลงจากร้อยละ 2.1 เป็น 0.0 ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาทุกประเด็นลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05) ปัญหาการใช้ยาลดลงจากร้อยละ 39.7 เป็นร้อยละ 19.6 และได้รับการแก้ไขปัญหาโดยเภสัชกร สัดส่วนที่ให้ความร่วมมือในการใช้ยาพ่นเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 88.7 เป็นร้อยละ 94.6 และสัดส่วนที่ผ่านประเมินการใช้ยาเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 60.7 เป็นร้อยละ 92.7
สรุป: การศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าการดำเนินระบบฯ สามารถลดปัญหาการใช้ยาที่ไม่เหมาะสมของผู้ป่วย และสามารถลดปัญหาทางคลินิกการเข้ารับการรักษาพยาบาลในโรงพยาบาลและการรับการรักษาให้ห้องฉุกเฉิน
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Gasbarro R. Helping patients cope with asthma. Pharmacy Times 1996;62:31-38.
Cochrane GM, Horne R, Chanez P. Compliance in asthma. Respir Med 1999;93(11):763-9. doi: 10.1016/s0954-6111(99)90260-3.
Owens-Harrison G, Grimm R, Gray D, Harrison OR. Evaluation of education provided by a pharmacist to hospitalized patients who used metered-dose inhaler. Hosp Pharm 1996;31(6):677-81.
Diette GB, Wu AW, Skinner EA, Markson L, Clark RD, McDonald RC, et al. Treatment patterns among adult patients with asthma: factors associated with overuse of inhaled beta-agonists and underuse of inhaled corticosteroids. Arch Intern Med 1999;159(22):2697-704. doi: 10.1001/archinte.159.22.2697.
No authors listed. Role of the pharmacist in improving asthma care. National Asthma Education and Prevention Program. Am J Health Syst Pharm 1995;52(13):1411-6. doi: 10.1093/ajhp/52.13.1411.
Robertson KE. Process for preventing or identifying and resolving problems in drug therapy. Am J Health Syst Pharm 1996;53(6):639-50. doi: 10.1093/ajhp/53.6.639.
Narhi U, Vainio K, Ahonen R, Airaksinen M, Enlund H. Detecting problems of patients with asthma in a community pharmacy: A pilot study. JSAP 1999 16(3–4):127–33.
Munzenberger PJ. Improving adherence in patients with asthma. Am Pharm 1993;NS33(8):32-7. doi: 10.1016/s0160-3450(15)30701-7.
Chapman KR, Walker L, Cluley S, Fabbri L. Improving patient compliance with asthma therapy. Respir Med 2000;94(1):2-9. doi: 10.1053/rmed.1999.0667.
Herrier RN, Boyce RW.Does counseling improve compliance? Am Pharm 1995;NS35(9):11-2, 61. PMID: 7484809
Hawkins PR. The pharmacist as a health education coordinator. Am J Health Syst Pharm 1997;54(13):1497-9. doi: 10.1093/ajhp/54.13.1497.
Pauley TR, Magee MJ, Cury JD. Pharmacist-managed, physician-directed asthma management program reduces emergency department visits. Ann Pharmacother 1995;29(1):5-9. doi: 10.1177/106002809502900101.
Watanabe T, Ohta M, Murata M, Yamamoto T. Decrease in emergency room or urgent care visits due to management of bronchial asthma inpatients and outpatients with pharmaceutical services. J Clin Pharm Ther 1998;23(4):303-9. doi: 10.1046/j.1365-2710.1998.00163.x.
Santos Dde O, Martins MC, Cipriano SL, Pinto RM, Cukier A, Stelmach R. Pharmaceutical care for patients with persistent asthma: assessment of treatment compliance and use of inhaled medications. J Bras Pneumol 2010;36(1):14-22. doi: 10.1590/s1806-37132010000100005.
ณัฐวรรธน์ เลิศภานิธิศ. ผลการบริบาลทางเภสัชกรรมผู้ป่วยโรคหืด โรงพยาบาลดอกคำใต้. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2557;23(1):37-44.
อนัญญา สองเมือง, ธนัฎชา สองเมือง. ผลลัพธ์ของการบริบาลทางเภสัชกรรมโดยโปรแกรม SMART AsthCORD ในการดูแลผู้ป่วยโรคหืด. ศรีนครินทร์เวชสาร 2564;36(5):577-85.
อนัญญา สองเมือง, ธนัฎชา สองเมือง. ผลการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยโรคหืดที่มีปัญหาการใช้ยาร่วมกับการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ในการบันทึกและส่งต่อข้อมูลผู้ป่วย. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2563;29(5):876-83.
Ottenbros S, Teichert M, de Groot R, Griens F, Sodihardjo F, Wensing M, et al. Pharmacist-led intervention study to improve drug therapy in asthma and COPD patients. Int J Clin Pharm 2014;36(2):336-44. doi: 10.1007/s11096-013-9887-4.
Putman B, Coucke L, Vanoverschelde A, Mehuys E, Lahousse L. Community pharmacist counseling improves adherence and asthma control: a nationwide study. BMC Health Serv Res 2022;22(1):112. doi: 10.1186/s12913-022-07518-0.
Mangiapane S, Schulz M, Mühlig S, Ihle P, Schubert I, Waldmann HC. Community pharmacy-based pharmaceutical care for asthma patients. Ann Pharmacother 2005;39(11):1817-22. doi: 10.1345/aph.1G180.