ประสิทธิผลและปัจจัยที่สัมพันธ์กับประสิทธิผลการบำบัดรักษาผู้ติดสารเสพติดโดยใช้รูปแบบจิตสังคมบำบัดแบบประยุกต์ของโรงพยาบาลบ้านด่าน
Main Article Content
บทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: โรงพยาบาลบ้านด่านเป็นโรงพยาบาลชุมชนสังกัดกระทรวงสาธารณสุข มีบทบาทหน้าที่ในการบำบัดรักษาฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดสารเสพติดโดยใช้รูปแบบจิตสังคมบำบัดประยุกต์ ซึ่งโรงพยาบาลบ้านด่านยังไม่เคยมีการศึกษาวิเคราะห์ผลของการบำบัดรักษาผู้ติดสารเสพติด ด้วยรูปแบบที่ใช้มาก่อน การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการบำบัดรักษาผู้ติดสารเสพติดโดยวัดจำนวนผู้ที่เข้ารับการบำบัดครบและวัดจำนวนผู้หยุดเสพหลังจากบำบัดครบ รวมทั้งศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับประสิทธิผลการบำบัดรักษาเพื่อเป็นข้อมูลและเป็นองค์ความรู้ในการดำเนินงานป้องกันรักษาฟื้นฟูผู้ติดสารเสพติดต่อไป
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิผลและปัจจัยที่สัมพันธ์กับประสิทธิผลของการบำบัดรักษาผู้ติดสารเสพติด ตามรูปแบบจิตสังคมบำบัดประยุกต์โรงพยาบาลบ้านด่าน
วิธีการศึกษา: การวิจัยเป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบย้อนหลัง (retrospective descriptive study) รวบรวมข้อมูลจากฐานข้อมูลระบบรายงานระบบติดตามและการเฝ้าระวังปัญหายาเสพติดของกระทรวงสาธารณสุข เครื่องมือที่ใช้คือแบบบันทึกข้อมูลการบำบัดรักษาผู้ใช้สารเสพติด (บสต.3) ประกอบด้วยข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลการใช้สารเสพติดและผลการบำบัดยาเสพติด วิเคราะห์ข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลการใช้สารเสพติดและประสิทธิผลการบำบัดรักษาด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับประสิทธิผลของการบำบัดด้วยสถิติ Chi-square
ผลการศึกษา: ผลการศึกษาพบว่าผู้บำบัดยาเสพติด ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ96.4) อายุ 20-29 ปี (ร้อยละ37.3) อายุเฉลี่ย 25.5 ปี ส่วนใหญ่สถานภาพสมรสโสด (ร้อยละ67.5) สำเร็จการศึกษาสูงสุดระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ร้อยละ 43.4) ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับจ้างทั่วไป (ร้อยละ48.2) รายได้เฉลี่ยต่อเดือนพบว่าเป็นกลุ่มที่ไม่มีรายได้ร้อยละ 37.3 รองลงมามีรายได้เฉลี่ยต่อเดือน 5,000 – 10,000 บาท (ร้อยละ 34.9) การใช้สารเสพติดของผู้ติดสารเสพติด ส่วนใหญ่เริ่มใช้สารเสพติดครั้งแรกอายุ 10-19 ปี ชนิดสารเสพติดที่ใช้ครั้งแรกเป็นยาบ้า สาเหตุสำคัญที่ใช้สารเสพติดครั้งแรกเพราะอยากลอง ส่วนใหญ่เข้ารับการบำบัดเป็นครั้งแรกร้อยละ 80.7 ลักษณะเข้ารับการบำบัดทั้งหมดคือบังคับบำบัดตามพระราชบัญญัติฟื้นฟูหรือเป็นผู้ต้องโทษร้อยละ 100 ด้านประสิทธิผลการบำบัด ผลการศึกษาพบว่าผู้เข้ารับการบำบัดยาเสพติดร้อยละ 67.5 มีประสิทธิผลการบำบัด เมื่อทดสอบความสัมพันธ์พบว่าปัจจัยที่ศึกษาไม่ได้มีความสัมพันธ์กับประสิทธิผลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุป: การบำบัดรักษาผู้ติดสารเสพติดตามรูปแบบจิตสังคมบำบัดประยุกต์โรงพยาบาลบ้านด่านมีประสิทธิผลในการบำบัดยาเสพติด สามารถใช้รูปแบบนี้เป็นทางเลือกในการบำบัดผู้ติดยาเสพติดที่เข้ารับบริการได้
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
คณะกรรมการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ สาขายาเสพติด. คู่มือการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ (Service plan) สาขายาเสพติด. พิมพ์ครั้งที่ 1. สมุทรสาคร: บอร์น ทู บี พับลิชชิ่ง; 2561.
สุวรรณา อรุณพงค์ไพศาล. โรคที่สัมพันธ์กับการใช้สารเสพติดและการติดสารเสพติด. ใน: กุศลาภรณ์ ชัยอุดมสม, ภัทรี พหลภาคย์, ภาพันธ์ วัฒนวิทย์กิจ, พงศธร พหลภาคย์, บรรณาธิการ. จิตเวชศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. ขอนแก่น: คลังนานาวิทยา; 2560. p. 303-38.
อัครพล คุรุศาสตรา, บรรณาธิการ. แนวทางการบำบัดฟื้นฟูผู้ใช้ยาเสพติดโดยใช้ชุมชนเป็นศูนย์กลาง. พิมพ์ครั้งที่ 1. สมุทรสาคร: บอร์น ทู บี พับลิชชิ่ง; 2561.
สุพจนี ชุติดำรง. ปัจจัยที่มีผลต่อการใช้ยาเสพติดซ้ำ: ศึกษาเฉพาะกรณี โรงพยาบาลธัญญารักษ์. [วิทยานิพนธ์ปริญญามนุษยศาสตร์มหาบัณฑิต]. คณะมนุษยศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์; 2544.
พรรณณี วาทิสุนทร, กฤติกา เฉิดโฉม. การศึกษาเปรียบเทียบผลสำเร็จของการบำบัดรักษาผู้ป่วยยาเสพติดระบบบังคับบำบัดและระบบสมัครใจ. สมุทรสาคร: บอร์น ทู บี พับลิชชิ่ง; 2552.
ภัทรินทร์ ชมภูคา, สำเนา นิลบรรพ์, สมพร สุวรรณมาโจ. การบำบัดรักษาผู้ป่วยสารเสพติดของสถาบันธัญญารักษ์ในช่วงเวลา 10 ปี (พ.ศ. 2543-2553). วารสารกรมการแพทย์. 2555;37(2):90-9.
กัญญา ภู่ระหงษ์. ปัจจัยที่มีผลต่อการเสพซ้ำของผู้ติดยาเสพติดในเขตจังหวัดปทุมธานี. วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2561;32(2):23-40.
กนกลักษณ์ ศิริรุ่งวัฒนากุล. ประสิทธิผลและปัจจัยที่มีผลต่อการบำบัดรักษาผู้ติดยาและสารเสพติดโดยใช้รูปแบบการบำบัดความคิดและพฤติกรรมแบบประยุกต์ของโรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์. สวรรค์ประชารักษ์เวชสาร. 2562;16(1):23-33.
วงศพัทธ์ บุญมาก. ประสิทธิผลของการบำบัดรักษาผู้ป่วยยาเสพติดตามรูปแบบจิตสังคมบำบัด ค่ายขวัญแผ่นดิน อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 2561;14(2):13-24.
.อารี สุภาวงศ์. ประสิทธิผลของการบำบัดรักษาผู้ป่วยยาเสพติดติดตามรูปแบบจิตสังคมบำบัดแบบประยุกต์ โรงพยาบาลทุ่งสง. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์. 2562;(ฉบับพิเศษ):160-70.