ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับผลการตรวจคัดกรองโรคติดเชื้อในผู้บริจาคโลหิตจังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล: การตรวจคัดกรองโรคติดเชื้อในผู้บริจาคโลหิต เป็นการตรวจเพื่อค้นหาหลักฐานการติดเชื้อเอชไอวี ไวรัสตับอักเสบบีและซี และซิฟิลิส ในโลหิตบริจาคทั้งหมดก่อนที่จะปล่อยโลหิตและส่วนประกอบของโลหิตที่มีความปลอดภัยมากที่สุดไปใช้ในการรักษากับผู้ป่วย
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของปัจจัยของผู้บริจาคโลหิต ได้แก่ เพศ อายุ อาชีพ หมู่โลหิต ประเภทของผู้บริจาคโลหิตและสถานที่บริจาคโลหิต กับผลตรวจผลตรวจคัดกรองโรคติดเชื้อ
รูปแบบการศึกษา: การศึกษาแบบย้อนหลัง (Retrospective study)
วิธีการศึกษา: ประชากร คือ ผู้บริจาคโลหิตในจังหวัดศรีสะเกษ จำนวน 11,665 ราย เครื่องมือการวิจัย คือแบบบันทึกข้อมูลที่ได้จากเวชระเบียนที่ประกอบด้วยข้อมูล เพศ อายุ อาชีพ หมู่โลหิต ประเภทของผู้บริจาคโลหิตและสถานที่บริจาคโลหิต กับผลตรวจผลตรวจคัดกรองโรคติดเชื้อ สถิติที่ใช้ข้อมูลทั่วไป คือ จำนวน ร้อยละ ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด และค่าเฉลี่ย การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของตัวแปรใช้สถิติวิเคราะห์ Chi Square Test, Phi correlation, Cramer’V และ Contingency Coefficient
ผลการศึกษา: ผู้บริจาคโลหิตเป็นเพศหญิงมากกว่า ร้อยละ 56.2 มีอายุเฉลี่ย 36.1 ปี อายุน้อยที่สุด 17 ปี อายุมากที่สุด 69 ปี ผู้บริจาคโลหิตส่วนใหญ่อาชีพรับจ้าง เกษตรกร ประชาชนทั่วไป ค้าขาย และพนักงานประจำ จำนวนครั้งของการบริจาคโลหิตเฉลี่ย 6.9 ครั้ง บริจาคโลหิตมากที่สุด 201 ครั้ง บริจาคภายในโรงพยาบาล ร้อยละ 35.3 บริจาคที่หน่วยเคลื่อนที่ ร้อยละ 64.7 ผลการตรวจคัดกรองโรคติดเชื้อโรคไวรัสตับอักชนิดบี ซิฟิลิส โรคไวรัสตับอักชนิดซี โรคเอดส์ และ NAT (HBV/HCV/HIV) ให้ผลบวก ร้อยละ 0.4 0.3 0.1 0.1 และ 0.3 ตามลำดับ ผลการศึกษาความสัมพันธ์ของผลการตรวจคัดกรองโรคติดเชื้อ พบว่า ผู้บริจาคโลหิตเพศชายมีการติดเชื้อมากกว่าเพศหญิง ผู้บริจาคโลหิตที่มีอาชีพรับจ้าง เกษตรกร ประชาชนทั่วไป และค้าขาย มีการติดเชื้อมากกว่าอาชีพอื่นๆ และผู้บริจาคโลหิตรายใหม่มีการติดเชื้อมากกว่าผู้บริจาคโลหิตรายเก่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุป: ผู้บริจาคโลหิตที่มีผลการตรวจคัดกรองโรคติดเชื้อเป็นบวกสูงกว่ากลุ่มอื่นๆ ได้แก่ ผู้บริจาคโลหิตรายใหม่เพศชาย ที่มีอาชีพรับจ้าง เกษตรกร ประชาชนทั่วไป และค้าขาย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ