อุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงภาวะโซเดียมต่ำหลังผ่าตัดในผู้บาดเจ็บทางสมองและได้รับการผ่าตัดสมองในโรงพยาบาลสุรินทร์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: การบาดเจ็บทางสมองเป็นปัญหาที่สำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศไทย ส่วนหนึ่งต้องเข้ารับการผ่าตัด ซึ่งภายหลังการผ่าตัดแล้ว ยังต้องเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนที่ตามมา โดยภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญที่สุดคือภาวะโซเดียมต่ำ ส่งผลให้ผู้บาดเจ็บมีภาวะสมองบวม การรู้สึกตัวลดลง ชัก ต้องการทรัพยากรในการรักษา ระยะเวลาที่นอนโรงพยาบาลนานขึ้น หรืออาจจะทำให้เกิดทุพพลถาวร และเสียชีวิตได้ การตรวจพบตั้งแต่ในระยะแรกและได้รับการแก้ไขอย่างทันท่วงทีก็จะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นได้
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาระยะเวลาการเกิดภาวะโซเดียมต่ำภายหลังจากเข้ารับการผ่าตัดสมองในผู้บาดเจ็บทางสมอง
วิธีการศึกษา: การศึกษาวิจัยย้อนหลังแบบกลุ่ม (Retrospective cohort study) ของผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บทางสมองและเข้ารับการผ่าตัดสมองที่โรงพยาบาลสุรินทร์ ตั้งแต่วันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2563 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2567 เก็บข้อมูลผู้ป่วยที่ได้บาดเจ็บทางสมองและเข้ารับการผ่าตัดสมองที่โรงพยาบาลสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ จำนวนทั้งสิ้น 361 คน
ผลการศึกษา: พบว่าภาวะโซเดียมต่ำเกิดในผู้ป่วย 114 ราย (ร้อยละ 31.5) ผู้ป่วยจะเกิดภาวะโซเดียมต่ำได้มากที่สุดในวันที่ 7 ภายหลังเข้ารับการผ่าตัด โดยพบว่าระดับโซเดียมมีแนวโน้มจะต่ำลง ตามจำนวนวันที่ผ่านไปภายหลังเข้ารับการผ่าตัด สัมพันธ์กับอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นจากการมีระดับโซเดียมต่ำที่พบมากขึ้น ตามเวลาที่ผ่านไป ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงได้แก่ กลุ่มอายุ 40–60 ปี (HR = 1.92, 95%CI: 1.20–3.07, p = 0.006) ผู้ที่มี GCS แรกรับระดับ 3–12 (HR = 2.62, 95%CI: 1.69–4.06, p < 0.001) และผู้ที่ได้รับการผ่าตัดแบบยกกะโหลกศีรษะออกพร้อมระบายเลือดคั่ง(HR = 3.14, 95%CI: 1.11–8.90, p = 0.031)
สรุป: ภาวะโซเดียมต่ำมักเกิดในช่วงสัปดาห์แรกหลังผ่าตัด โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีความรุนแรงของการบาดเจ็บสูงและได้รับการผ่าตัดใหญ่ ควรมีแนวทางติดตามระดับโซเดียมอย่างใกล้ชิดภายใน 7 วันหลังผ่าตัด โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ศูนย์ข้อมูลอุบัติเหตุ เพื่อเสริมสร้างความปลอดภัยบนท้องถนน ศูนย์ข้อมูลอุบัติเหตุ ThaiRSC. สถิติผู้เสียชีวิตสะสมจากอุบัติเหตุบนท้องถนน. [อินเตอร์เน็ท]. [สืบค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2568]. ค้นได้จาก:URL: https://www.thairsc.com/.
Rajagopal R, Swaminathan G, Nair S, Joseph M. Hyponatremia in Traumatic Brain Injury: A Practical Management Protocol. World Neurosurg 2017;108:529-33. doi: 10.1016/j.wneu.2017.09.013.
Selim SM. Traumatic brain injury associated with hyponatremia. Egypt J Hosp Med 2019;76(7):4557-63. DOI: 10.21608/EJHM.2019.45041
Zhang X, Li XY. Prevalence of hyponatremia among older inpatients in a general hospital. Eur Geriatr Med 2020;11(4):685-92. doi: 10.1007/s41999-020-00320-3.
Bree D, Mackenzie K, Stratton J, Levy D. Enhanced post-traumatic headache-like behaviors and diminished contribution of peripheral CGRP in female rats following a mild closed head injury. Cephalalgia 2020;40(7):748-60. doi: 10.1177/0333102420907597.
Guilhaume-Correa F, Cansler SM, Shalosky EM, Goodman MD, Evanson NK. Greater neurodegeneration and behavioral deficits after single closed head traumatic brain injury in adolescent versus adult male mice. J Neurosci Res 2020;98(3):557-70. doi: 10.1002/jnr.24535.
Khanuja T, Unni HN. Intracranial pressure-based validation and analysis of traumatic brain injury using a new three-dimensional finite element human head model. Proc Inst Mech Eng H 2020;234(1):3-15. doi: 10.1177/0954411919881526.
Meng X, Shi B. Traumatic Brain Injury Patients With a Glasgow Coma Scale Score of ≤8, Cerebral Edema, and/or a Basal Skull Fracture are More Susceptible to Developing Hyponatremia. J Neurosurg Anesthesiol. 2016 Jan;28(1):21-6. doi: 10.1097/ANA.0000000000000192.
Human T, Cook AM, Anger B, Bledsoe K, Castle A, Deen D, Gibbs H, et al. Treatment of Hyponatremia in Patients with Acute Neurological Injury. Neurocrit Care. 2017 Oct;27(2):242-248. doi: 10.1007/s12028-016-0343-x.
Hannon MJ, Thompson CJ. Neurosurgical Hyponatremia. J Clin Med. 2014 Oct 14;3(4):1084-104. doi: 10.3390/jcm3041084.
Zhang J, Dong W, Dou X, Wang J, Yin P, Shi H. Etiology Analysis and Diagnosis and Treatment Strategy of Traumatic Brain Injury Complicated With Hyponatremia. Front Surg. 2022 Feb 21;9:848312. doi: 10.3389/fsurg.2022.848312.
Jung E, Ryu HH, Ryu SJ, Kong SY. Risk of pre-existing hyponatremia and mortality in patients with traumatic brain injury across age groups. Heliyon. 2022 Sep 28;8(10):e10814. doi: 10.1016/j.heliyon.2022.e10814.
Parvar S, Alahyari M, Mahmoodkhani M, Mah A. Hyponatremia in moderate and severe traumatic brain injury. Hosp Pract Res. 2023;8(3):315 - 8. https://doi.org/10.30491/hpr.2024.442487.1418
Selim SM. Traumatic brain injury associated with hyponatremia. Egypt J Hosp Med. 2019;76(7):4557-63. DOI: 10.21608/EJHM.2019.45041.
Yasir M, Mechanic OJ. Syndrome of inappropriate antidiuretic hormone secretion. In: StatPearls Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. [Internet]. [Cited 2025 Feb 20]. Available from:URL:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507777/
Bishokarma S, Thapa U, Thapa M, Singh AK, Gurung S, Aryal B, et al. Dysnatremia in Traumatic Brain Injury and its Association with Outcome. Kathmandu Univ Med J (KUMJ). 2022 Apr-Jun;20(78):155-160.
