สุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุ

Main Article Content

รวีวรรณ สุรเศรณีวงศ์

บทคัดย่อ

บทนำ: ปากถือว่าเป็นอวัยวะที่มีความสำคัญและมีหน้าที่หลากหลายในร่างกายมนุษย์ ดังนั้น สภาวะช่องปากนับว่าเป็นปัจจัยสำคัญปัจจัยหนึ่งซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้สูงอายุซึ่งปัญหาสุขภาพทางช่องปากจะพบว่ามีจำนวนมากขึ้นตามประชากรผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น แต่ปัญหาเหล่านี้มักเป็นสิ่งที่ประชากรส่วนใหญ่และบุคลากรทางสาธารณสุขมักจะละเลยและไม่ให้ความสำคัญ เพราะฉะนั้นไม่เพียงแต่ทันตแพทย์แต่รวมถึงแพทย์ พยาบาลและเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเองควรจะมีความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุ เพื่อจะสามารถดูแลผู้ป่วยเบื้องต้นและสามารถตรวจพบปัญหาได้อย่างรวดเร็ว และส่งต่อการรักษาให้แก่ทันตแพทย์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ


วัตถุประสงค์: เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางสรีระวิทยาทางช่องปาก โรคที่พบได้บ่อย ผลกระทบของช่องปากต่อระบบโดยรวม และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง เพื่อนำไปใช้ในการดูแลผู้สูงอายุแบบ  องค์รวมได้อย่างเหมาะสม


วิธีการดำเนินการศึกษา: เป็นการทบทวนวรรณกรรม


ผลการศึกษา: ผู้สูงอายุมีการเปลี่ยนแปลงทางสรีระวิทยาทั้งลักษณะน้ำลาย ประสาทสัมผัสการรับรส และความแข็งแรงของฟัน ซึ่งส่งผลให้เกิดโรคทางช่องปากได้ง่ายขึ้น รวมทั้งมีผลต่อการรับประทานอาหารและเกิดภาวะขาดสารอาหารในผู้สูงอายุตามมา โรคที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ ได้แก่ ฟันผุ โรคปริทันต์ (periodontitis) โรคปากแห้ง โรคเชื้อราในช่องปาก และมะเร็งในช่องปาก นอกจากนี้โรคประจำตัวร่วมของผู้ป่วยก็สามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพฟันและช่องปากได้เช่นกัน เช่น ภาวะโรคหัวใจทำให้มีอาการปวดร้าวขึ้นมาที่กราม ส่งผลให้ผู้สูงอายุได้รับการรักษาที่ไม่ถูกต้องเนื่องจากเข้าใจว่าเป็นโรคทางช่องปาก เป็นต้น วิธีดูแลสุขภาพช่องปากถือว่ามีความสำคัญ ทั้งการรักษาความสะอาดฟันและช่องปากอย่างถูกวิธี รวมถึงการตรวจประเมินสุขภาพฟันอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยลดปัญหาโรคทางช่องปากในระยะยาวของผู้สูงอายุได้


สรุป: การเปลี่ยนแปลงทางสรีระวิทยาของผู้สูงอายุส่งผลให้เกิดโรคทางช่องปากตามมาได้ รวมถึง โรคประจำตัวหรือการใช้ยาในผู้สูงอายุก็ก่อเกิดความเปลี่ยนแปลงลักษณะทางช่องปากในผู้สูงอายุ หากแพทย์และเจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้องมีความรู้ที่ตัวโรคและสรีระวิทยาของผู้สูงอายุจะเป็นประโยชน์ในการดูแลผู้สูงอายุต่อไป


คำสำคัญ:สุขภาพทางช่องปาก การเปลี่ยนแปลงทางสรีระวิทยา ผู้สูงอายุ

Article Details

บท
บทความฟื้นฟูวิชาการ

References

1. Jeffrey B, Halter M, Joseph G, Ouslander MD, Mary E, Tinetti MD et al. Hazzard’s Geriatric Medicine
And Gerontology 2009.

2. ทันตแพทย์หญิงวรางคนา เวชวิธี, ทันตแพทย์หญิงสุปราณี ดาโดลม, ทันตแพทย์หญิงจันทนา อึ้งชูศักดิ์,
ทันตแพทย์หญิงสุณี วงศ์คงคาเทพ. รายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากระดับประเทศ พ.ศ.
2555;7:160.

3. Al-Drees AM. Oral and perioral physiological changes with ageing. Pakistan oral & dental journal.
2010; 30(1).

4. Vissink A, Spijkervet FKL, Amerongen AVN. Aging and saliva: a review of the literature. Special Care in
Dentistry. 1996; 16(3): 95-103.

5. Fucile S, Wright PM, Chan I, Yee S, Langlais ME, Gisel EG. Functional oral-motor skills: Do they change
with age? Dysphagia. 1998; 13(4): 195-201.

6. Winkler S, Garg AK, Mekayarajjananonth T, Bakaeen LG, Khan E. Depressed taste and smell in geriatric
patients. Journal of the American Dental Association (1939). 1999; 130(12): 1759-65.

7. Fukunaga A, Uematsu H, Sugimoto K. Influences of aging on taste perception and oral somatic sensation.
The journals of gerontology Series A, Biological sciences and medical sciences. 2005; 60(1): 109-13.

8. Gonsalves WC, Wrightson AS, Henry RG. Common oral conditions in older persons. American family
physician. 2008; 78(7): 845-52.

9. McKenna G, Burke FM. Age-related oral changes. Dental update. 2010; 37(8): 519-23.

10. Williams B, Chang A, Landefeld C, Ahalt C, Conant R, Chen H. Current Diagnosis and Treatment:
Geriatrics 2E: McGraw-Hill Education; 2014.

11. Forssten SD, Björklund M, Ouwehand AC. Streptococcus mutans, Caries and Simulation Models.
Nutrients. 2010; 2(3): 290-8.

12. Selwitz RH, Ismail AI, Pitts NB. Dental caries. Lancet (London, England). 2007; 369(9555): 51-9.

13. Iacopino AM. Periodontitis and diabetes interrelationships: role of inflammation. Annals of
periodontology / the American Academy of Periodontology. 2001; 6(1): 125-37.

14. Rautemaa R, Lauhio A, Cullinan MP, Seymour GJ. Oral infections and systemic disease-an emerging
problem in medicine. Clinical microbiology and infection : the official publication of the European
Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases. 2007; 13(11): 1041-7.

15. Cullinan MP, Ford PJ, Seymour GJ. Periodontal disease and systemic health: current status. Australian
dental journal. 2009; 54 Suppl 1: S62-9.

16. Li X, Kolltveit KM, Tronstad L, Olsen I. Systemic diseases caused by oral infection. Clinical
microbiology reviews. 2000; 13(4): 547-58.

17. Nederfors T. Xerostomia and hyposalivation. Advances in dental research. 2000; 14: 48-56.

18. Shetty SR, Bhowmick S, Castelino R, Babu S. Drug induced xerostomia in elderly individuals: An
institutional study. Contemporary clinical dentistry. 2012; 3(2): 173-5.

19. Turner MD, Ship JA. Dry mouth and its effects on the oral health of elderly people. Journal of the
American Dental Association (1939). 2007; 138 Suppl: 15s-20s.

20. Akpan A, Morgan R. Oral candidiasis. Postgraduate medical journal. 2002; 78(922): 455-9.

21. Ghantous Y, Abu Elnaaj I. [GLOBAL INCIDENCE AND RISK FACTORS OF ORAL CANCER].
Harefuah. 2017; 156(10): 645-9.

22. Hussein AA, Helder MN, de Visscher JG, Leemans CR, Braakhuis BJ, de Vet HCW, et al. Global
incidence of oral and oropharynx cancer in patients younger than 45 years versus older patients:
A systematic review. European Journal of Cancer. 2017; 82: 115-27.

23. What You Need To Know About Oral Cancer: National Cancer Institute; 2009 [50]. Available at:
http://www.cancer.gov/publications/patient-education/wyntk-oral.pdf.

24. Ghezzi EM, Ship JA. Systemic diseases and their treatments in the elderly: impact on oral health. Journal
of public health dentistry. 2000; 60(4): 289-96.

25. Carl W. Oral complications of local and systemic cancer treatment. Current opinion in oncology.
1995; 7(4): 320-4.

26. Khan A. Bisphosphonate-associated osteonecrosis of the jaw. Canadian Family Physician.
2008; 54(7): 1019-21.

27. Syrjala AM, Ylostalo P, Ruoppi P, Komulainen K, Hartikainen S, Sulkava R, et al. Dementia and oral
health among subjects aged 75 years or older. Gerodontology. 2012; 29(1): 36-42.

28. Chalmers JM, Carter KD, Spencer AJ. Oral diseases and conditions in community-living older adults with
and without dementia. Special care in dentistry : official publication of the American Association of
Hospital Dentists, the Academy of Dentistry for the Handicapped, and the American Society for Geriatric
Dentistry. 2003; 23(1): 7-17.

29. Bedi R. Dementia and oral health. J Public Health Pol. 2015; 36(1): 128-30.

30. Lamster IB, Lalla E, Borgnakke WS, Taylor GW. The relationship between oral health and diabetes
mellitus. Journal of the American Dental Association (1939). 2008; 139 Suppl: 19s-24s.

31. Akar H, Akar GC, Carrero JJ, Stenvinkel P, Lindholm B. Systemic consequences of poor oral health in
chronic kidney disease patients. Clinical journal of the American Society of Nephrology : CJASN.
2011; 6(1): 218-26.

32. Coleman P. Improving oral health care for the frail elderly: a review of widespread problems and best
practices. Geriatric nursing (New York, NY). 2002; 23(4): 189-99.