โรคซนสมาธิสั้นในเด็กและวัยรุ่น
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ธ.ค. 24, 2020
คำสำคัญ:
โรคซนสมาธิสั้น complex ADHD ภาวะผิดปรกติที่พบร่วม
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ: โรคซนสมาธิสั้นเป็นโรคทางพัฒนาการระบบประสาทที่พบได้บ่อยโรคหนึ่งในเด็กและวัยรุ่น อาการของโรคส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของเด็กและคนรอบข้างอีกทั้งส่งผลระยะยาวเมื่อเด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่ การดูแลรักษาเด็กกลุ่มนี้จึงมีความสำคัญและมีความจำเพาะ ความรู้ความเข้าใจในโรคและการดูแลเด็กกลุ่มนี้อย่างมีประสิทธิภาพจึงมีความสำคัญต่อทีมสหสาขาวิชาชีพที่ดูแลเด็ก เช่น กุมารแพทย์ จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น พยาบาล ครู
วัตถุประสงค์: เพื่อทบทวนความรู้ที่มีการพัฒนาแนวทางอย่างต่อเนื่องในปัจจุบันเกี่ยวกับโรคซนสมาธิสั้นในด้านระบาดวิทยา สาเหตุการเกิดโรค การดูแลรักษา เพื่อเป็นแนวทางในการดูแลเด็กกลุ่มนี้ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีเต็มตามศักยภาพ
วิธีการดำเนินการศึกษา: ทบทวนวรรณกรรม
ผลการศึกษา: โรคซนสมาธิสั้นเป็นโรคที่มีความสัมพันธ์กับระบบประสาทที่เกิดจากการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ทำให้มีข้อจำกัดในด้านการควบคุมความยับยั้งชั่งใจและความจำในการใช้งาน พบความชุกทั่วโลก 5.29- 7.2% เกณฑ์การวินิจฉัยในปัจจุบันอ้างอิงตาม DSM-5 โดยอาศัยข้อมูลจากประวัติ และการสังเกตอาการทางคลินิกเป็นหลัก ซึ่งได้จากผู้ที่มีส่วนร่วมในการดูแลเด็ก เช่น บิดา มารดา ครู และแพทย์ การดำเนินโรคช่วงวัยเด็กมักมีอาการซนไม่นิ่งเป็นหลักและลดลงเมื่อโตขึ้นแต่อาการไม่มีสมาธิจะเด่นชัดขึ้น และโรคซนสมาธิสั้นมักจะพบภาวะผิดปรกติร่วมด้วยได้ ดังนั้นการดูแลรักษาจึงต้องคำนึงถึงปัจจัยในแง่อายุของเด็ก ความผิดปรกติที่พบร่วม รวมถึงความสามารถและความต้องการของเด็กและครอบครัวด้วยเสมอ
สรุป: หลักการรักษาโดยทั่วไปของโรคซนสมาธิสั้นจะประกอบด้วยการรักษาด้วยการใช้ยา และไม่ใช้ยา เช่น การปรับพฤติกรรม การจัดสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม ร่วมกับมีการดูแลติดตามอย่างเหมาะสม อย่างไรก็ดีเนื่องจากเด็กแต่ละรายมีความต้องการเฉพาะที่แตกต่างกัน การดูแลรักษาโรคซนสมาธิสั้นจึงยังมีความจำเพาะรายบุคคลเพื่อให้ประสิทธิผลในการรักษาเต็มตามศักยภาพเด็ก
คำสำคัญ โรคซนสมาธิสั้น complex ADHD ภาวะผิดปรกติที่พบร่วม
Article Details
How to Cite
บท
บทความปริทัศน์
References
1. Polanczyk G, de Lima MS, Horta BL, Biederman J, Rohde LA. The worldwide prevalence of ADHD: a systematic review and metaregression analysis. Am J Psychiatry 2007;164(6):942-8.
2. Thomas R, Sanders S, Doust J, Beller E, Glasziou P. Prevalence of attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review and meta-analysis. Pediatrics 2015;135(4):e994-1001.
3. NICE guideline [NG87]. Attention deficit hyperactivity disorder: diagnosis and management [Internet]. 2018 [cited 2020 Mar 15]. Available from: https://www.nice.org.uk/guidance/ng87/chapter/Context.
4. Rowland AS, Skipper BJ, Umbach DM, Rabiner DL, Campbell RA, Naftel AJ, et al. The Prevalence of ADHD in a Population-Based Sample. J Atten Disord 2015;19(9):741-54.
5. Wang T, Liu K, Li Z, Xu Y, Liu Y, Shi W, Chen L. Prevalence of attention deficit/hyperactivity disorder among children and adolescents in China: a systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry 2017;17(1):32.
6. ทวีศิลป์ วิษณุโยธิน, โชษิตา ภาวสุทธิไพศิฐ, พรทิพย์ วชิรดิลก, พัชรินทร์ อรุณเรือง และ ธันวรุจน์ บูรณสุขสกุล. ความชุกโรคสมาธิสั้นในประเทศไทย.วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย 2556; 21(2): 66-75.
7. Aboul-Ata MA, Amin FA. The Prevalence of ADHD in Fayoum City (Egypt) Among School-Age Children: Depending on a DSM-5-Based Rating Scale. J Atten Disord 2018;22(2):127-33.
8. Faraone SV, Cruz LP, de la Peña Olvera FR. Understanding the essentials of the etiology of ADHD. In: Rohde LA,Buitelaar JK, Gerlach M,FaraoneSV editor(s). The World Federation of ADHD guide. Porto Alegre: ARTMED EDITORA LTDA., a GRUPO A EDUCAÇÃO S.A. company; 2019. p. 1-16.
9. Banaschewski T, Becker K, Döpfner M, Holtmann M, Rösler M, Romanos M. Attention-deficit/hyperactivity disorder—a current overview. DtschArztebl Int 2017; 114: 149–59.
10. Diamond A. Executive functions. Annu Rev Psychol 2013; 64(1): 135–68.
11. Hinshaw SP. Attention deficit hyperactivity disorder(ADHD): controversy, developmental mechanisms, and multiple levels of analysis. Annu Rev Clin Psychol 2018; 14:1.1–1.26.
12. Wolraich ML, HaganJF, AllanC, ChanE, Davison D,EarlsM, et al. Clinical practice guideline for the diagnosis, evaluation, and treatment of attention-deficit/hyperactivity disorder in children and adolescents. Pediatrics 2019; 144(4): e20192528.
13. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5th Eds. Arlington: American Psychiatric Publishing; 2013. p.59-66.
14. Danielson ML, Bitsko RH, Ghandour RM, Holbrook JR, Kogan MD, Blumberg SJ. Prevalence of parent-reported ADHD diagnosis and associated treatment among U.S. children and adolescents, 2016. J Clin Child Adolesc Psychol 2018; 47(2): 199–212.
15. Barbaresi WJ, Campbell L, Diekroger EA, Froehlich TE, Liu YH, OʼMalley E, et al. Society for Developmental and Behavioral Pediatrics Clinical Practice Guideline for the Assessment and Treatment of Children and Adolescents with Complex Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. J Dev Behav Pediatr. 2020;41 Suppl 2S:S35-57.
16. Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, et al. Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD across the lifespan. Eur Neuropsychopharmacol. 2018; 28(10):1059-88.
17. Sasser TR, Kalvin CB, Bierman KL. (2016). Developmental trajectories of clinically significant attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) symptoms from grade 3 through 12 in a high-risk sample: Predictors and outcomes. J Abnorm Psychol. 2016; 125(2): 207–19.
18. Caye A, Swanson J, Thapar A, Sibley M, Arseneault L, Hechtman L, et al. Life span studies of ADHD-conceptual challenges and predictors of persistence and outcome. Curr Psychiatry Rep. 2016 Dec;18(12):111.
19. Greenhill LL, Pliszka S, Dulcan MK, Bernet W, Arnold V, Beitchman J, et al. Practice parameter for the use of stimulant medications in the treatment of children, adolescents, and adults. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2002 Feb;41(2 Suppl):26S-49S.
20. Barbaresi WJ, Campbell L, Diekroger EA, Froehlich TE, Liu YH, OʼMalley E, et al. The Society for Developmental and Behavioral Pediatrics Clinical Practice Guideline for the Assessment and Treatment of Children and Adolescents with Complex Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: Process of Care Algorithms. J Dev Behav Pediatr. 2020;41 Suppl 2S:S58-S74.
21. Froehlich TE, Brinkman WB. Multimodal treatment of the school-aged child with attention-deficit/hyperactivity disorder. JAMA Pediatr. 2018;172(2):109-10.
22. McCracken JT, McGough J, Shah B, Cronin P, Hong D, Aman MG, et al. (2002). Risperidone in children with autism and serious behavioral problems. N Engl J Med. 2002; 347(5): 314–21.
23. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. Alcohol screening and brief intervention for youth, a practitioner’s guide [Internet]. 2015[cited 2020 Mar 31]. Available from: https://www.niaaa.nih.gov/sites/default/files/youth-guide.pdf.
24. Boston Children’s Hospital. Adolescent SBIRT Toolkit for Providers [Internet]. 2015[cited 2020 Mar 31]. Available from: https://www.mcpap.com/pdf/S2BI%20Toolkit.pdf
25. Jummani R, Coffey B. ADHD and tic disorders. In Adler L, Spencer T, Wilens T(Eds.), Attention-Deficit Hyperactivity Disorder in Adults and Children. Cambridge: Cambridge University Press; 2015. p. 343-352
26. Freeman RD. Tic disorders and ADHD: answers from a world-wide clinical dataset on Tourette syndrome. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2007;16(1):15-23
27. Murphy TK, Lewin AB, Storch EA, Stock S, Bukstein OG, Walter HJ, et al. Practice parameter for the assessment and treatment of children and adolescents with tic disorders. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2013;52(12):1341-59.
28. Lanzi G, Zambrino CA, Termine C, Palestra M, Ferrari Ginevra O, Orcesi S, et al. Prevalence of tic disorders among primary school students in the city of Pavia, Italy. Arch Dis Child. 2004;89(1):45-7.
29. Yang C, Zhang L, Zhu P, Zhu C, Guo Q. The prevalence of tic disorders for children in China: A systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2016;95(30):e4354.
30. Children and Adults with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Medications used in the treatment of ADHD [Internet]. 2019[cited 2020 Apr 2]. Available from:
https://chadd.org/wp-content/uploads/2019/07/Medication-Chart-July-2019.pdf
31. Centers for Medicare & Medicaid Services. Stimulant and related medications: U.S. Food and Drug Administration-approved indications and dosages for use in pediatric patients [Internet]. 2015[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.cms.gov/Medicare-Medicaid-Coordination/Fraud-Prevention/Medicaid-Integrity-Education/Pharmacy-Education-Materials/Downloads/stim-pediatric-dosingchart11-14.pdf
32. US Food & Drug Administration. Ritalin® hydrochloride(methylphenidate hydrochloride USP tablets) Ritalin-SR®(methylphenidate hydrochloride USP sustained-release tablets) [Internet]. 2013[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2015/ 010187s080,018029s049,021284s027lbl.pdf
33. US Food & Drug Administration. Ritalin LA®(methylphenidate hydrochloride)extended-release capsules [Internet]. 2010[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2010/021284s018lbl.pdf
34. US Food & Drug Administration. Concerta® (methylphenidate HCl) extended-release tablets CII [Internet]. 2013[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2017/021121s038lbl.pdf
35. US Food & Drug Administration. Strattera® (atomoxetine HCl) [Internet]. 2007[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2007/021411s004s012s013s015s021lbl.pdf
36. US Food & Drug Administration. Adderall® CII (Dextroamphetamine Saccharate, Amphetamine Aspartate, Dextroamphetamine Sulfate and Amphetamine Sulfate Tablets) [Internet]. 2017[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2017/011522s043lbl.pdf
37. US Food & Drug Administration. Adderall XR® (mixed salts of a single-entity amphetamine product) [Internet]. 2013[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2013/021303s026lbl.pdf
38. US Food & Drug Administration. Kapvay® (clonidine hydrochloride) [Internet]. 2016[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2016/022331s013lbl.pdf
39. Yasaei R, Saadabadi A. Clonidine. [Updated 2019 Oct 1]. In: StatPearls [Internet]. 2020[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459124/
40. US Food & Drug Administration. Intuniv® (guanfacine) [Internet]. 2013[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2013/022037s009lbl.pdf
2. Thomas R, Sanders S, Doust J, Beller E, Glasziou P. Prevalence of attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review and meta-analysis. Pediatrics 2015;135(4):e994-1001.
3. NICE guideline [NG87]. Attention deficit hyperactivity disorder: diagnosis and management [Internet]. 2018 [cited 2020 Mar 15]. Available from: https://www.nice.org.uk/guidance/ng87/chapter/Context.
4. Rowland AS, Skipper BJ, Umbach DM, Rabiner DL, Campbell RA, Naftel AJ, et al. The Prevalence of ADHD in a Population-Based Sample. J Atten Disord 2015;19(9):741-54.
5. Wang T, Liu K, Li Z, Xu Y, Liu Y, Shi W, Chen L. Prevalence of attention deficit/hyperactivity disorder among children and adolescents in China: a systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry 2017;17(1):32.
6. ทวีศิลป์ วิษณุโยธิน, โชษิตา ภาวสุทธิไพศิฐ, พรทิพย์ วชิรดิลก, พัชรินทร์ อรุณเรือง และ ธันวรุจน์ บูรณสุขสกุล. ความชุกโรคสมาธิสั้นในประเทศไทย.วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย 2556; 21(2): 66-75.
7. Aboul-Ata MA, Amin FA. The Prevalence of ADHD in Fayoum City (Egypt) Among School-Age Children: Depending on a DSM-5-Based Rating Scale. J Atten Disord 2018;22(2):127-33.
8. Faraone SV, Cruz LP, de la Peña Olvera FR. Understanding the essentials of the etiology of ADHD. In: Rohde LA,Buitelaar JK, Gerlach M,FaraoneSV editor(s). The World Federation of ADHD guide. Porto Alegre: ARTMED EDITORA LTDA., a GRUPO A EDUCAÇÃO S.A. company; 2019. p. 1-16.
9. Banaschewski T, Becker K, Döpfner M, Holtmann M, Rösler M, Romanos M. Attention-deficit/hyperactivity disorder—a current overview. DtschArztebl Int 2017; 114: 149–59.
10. Diamond A. Executive functions. Annu Rev Psychol 2013; 64(1): 135–68.
11. Hinshaw SP. Attention deficit hyperactivity disorder(ADHD): controversy, developmental mechanisms, and multiple levels of analysis. Annu Rev Clin Psychol 2018; 14:1.1–1.26.
12. Wolraich ML, HaganJF, AllanC, ChanE, Davison D,EarlsM, et al. Clinical practice guideline for the diagnosis, evaluation, and treatment of attention-deficit/hyperactivity disorder in children and adolescents. Pediatrics 2019; 144(4): e20192528.
13. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5th Eds. Arlington: American Psychiatric Publishing; 2013. p.59-66.
14. Danielson ML, Bitsko RH, Ghandour RM, Holbrook JR, Kogan MD, Blumberg SJ. Prevalence of parent-reported ADHD diagnosis and associated treatment among U.S. children and adolescents, 2016. J Clin Child Adolesc Psychol 2018; 47(2): 199–212.
15. Barbaresi WJ, Campbell L, Diekroger EA, Froehlich TE, Liu YH, OʼMalley E, et al. Society for Developmental and Behavioral Pediatrics Clinical Practice Guideline for the Assessment and Treatment of Children and Adolescents with Complex Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. J Dev Behav Pediatr. 2020;41 Suppl 2S:S35-57.
16. Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, et al. Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD across the lifespan. Eur Neuropsychopharmacol. 2018; 28(10):1059-88.
17. Sasser TR, Kalvin CB, Bierman KL. (2016). Developmental trajectories of clinically significant attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) symptoms from grade 3 through 12 in a high-risk sample: Predictors and outcomes. J Abnorm Psychol. 2016; 125(2): 207–19.
18. Caye A, Swanson J, Thapar A, Sibley M, Arseneault L, Hechtman L, et al. Life span studies of ADHD-conceptual challenges and predictors of persistence and outcome. Curr Psychiatry Rep. 2016 Dec;18(12):111.
19. Greenhill LL, Pliszka S, Dulcan MK, Bernet W, Arnold V, Beitchman J, et al. Practice parameter for the use of stimulant medications in the treatment of children, adolescents, and adults. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2002 Feb;41(2 Suppl):26S-49S.
20. Barbaresi WJ, Campbell L, Diekroger EA, Froehlich TE, Liu YH, OʼMalley E, et al. The Society for Developmental and Behavioral Pediatrics Clinical Practice Guideline for the Assessment and Treatment of Children and Adolescents with Complex Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: Process of Care Algorithms. J Dev Behav Pediatr. 2020;41 Suppl 2S:S58-S74.
21. Froehlich TE, Brinkman WB. Multimodal treatment of the school-aged child with attention-deficit/hyperactivity disorder. JAMA Pediatr. 2018;172(2):109-10.
22. McCracken JT, McGough J, Shah B, Cronin P, Hong D, Aman MG, et al. (2002). Risperidone in children with autism and serious behavioral problems. N Engl J Med. 2002; 347(5): 314–21.
23. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. Alcohol screening and brief intervention for youth, a practitioner’s guide [Internet]. 2015[cited 2020 Mar 31]. Available from: https://www.niaaa.nih.gov/sites/default/files/youth-guide.pdf.
24. Boston Children’s Hospital. Adolescent SBIRT Toolkit for Providers [Internet]. 2015[cited 2020 Mar 31]. Available from: https://www.mcpap.com/pdf/S2BI%20Toolkit.pdf
25. Jummani R, Coffey B. ADHD and tic disorders. In Adler L, Spencer T, Wilens T(Eds.), Attention-Deficit Hyperactivity Disorder in Adults and Children. Cambridge: Cambridge University Press; 2015. p. 343-352
26. Freeman RD. Tic disorders and ADHD: answers from a world-wide clinical dataset on Tourette syndrome. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2007;16(1):15-23
27. Murphy TK, Lewin AB, Storch EA, Stock S, Bukstein OG, Walter HJ, et al. Practice parameter for the assessment and treatment of children and adolescents with tic disorders. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2013;52(12):1341-59.
28. Lanzi G, Zambrino CA, Termine C, Palestra M, Ferrari Ginevra O, Orcesi S, et al. Prevalence of tic disorders among primary school students in the city of Pavia, Italy. Arch Dis Child. 2004;89(1):45-7.
29. Yang C, Zhang L, Zhu P, Zhu C, Guo Q. The prevalence of tic disorders for children in China: A systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2016;95(30):e4354.
30. Children and Adults with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Medications used in the treatment of ADHD [Internet]. 2019[cited 2020 Apr 2]. Available from:
https://chadd.org/wp-content/uploads/2019/07/Medication-Chart-July-2019.pdf
31. Centers for Medicare & Medicaid Services. Stimulant and related medications: U.S. Food and Drug Administration-approved indications and dosages for use in pediatric patients [Internet]. 2015[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.cms.gov/Medicare-Medicaid-Coordination/Fraud-Prevention/Medicaid-Integrity-Education/Pharmacy-Education-Materials/Downloads/stim-pediatric-dosingchart11-14.pdf
32. US Food & Drug Administration. Ritalin® hydrochloride(methylphenidate hydrochloride USP tablets) Ritalin-SR®(methylphenidate hydrochloride USP sustained-release tablets) [Internet]. 2013[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2015/ 010187s080,018029s049,021284s027lbl.pdf
33. US Food & Drug Administration. Ritalin LA®(methylphenidate hydrochloride)extended-release capsules [Internet]. 2010[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2010/021284s018lbl.pdf
34. US Food & Drug Administration. Concerta® (methylphenidate HCl) extended-release tablets CII [Internet]. 2013[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2017/021121s038lbl.pdf
35. US Food & Drug Administration. Strattera® (atomoxetine HCl) [Internet]. 2007[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2007/021411s004s012s013s015s021lbl.pdf
36. US Food & Drug Administration. Adderall® CII (Dextroamphetamine Saccharate, Amphetamine Aspartate, Dextroamphetamine Sulfate and Amphetamine Sulfate Tablets) [Internet]. 2017[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2017/011522s043lbl.pdf
37. US Food & Drug Administration. Adderall XR® (mixed salts of a single-entity amphetamine product) [Internet]. 2013[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2013/021303s026lbl.pdf
38. US Food & Drug Administration. Kapvay® (clonidine hydrochloride) [Internet]. 2016[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2016/022331s013lbl.pdf
39. Yasaei R, Saadabadi A. Clonidine. [Updated 2019 Oct 1]. In: StatPearls [Internet]. 2020[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459124/
40. US Food & Drug Administration. Intuniv® (guanfacine) [Internet]. 2013[cited 2020 Apr 2]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2013/022037s009lbl.pdf