ปัจจัยทำนายการเกิดไตวายเฉียบพลันจากไตอักเสบในผู้ป่วยเด็กเอสแอลอี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ: โรคเอสแอลอีหรือลูปัสในเด็ก (Pediatric-onset Systemic Lupus Erythematosus, pSLE) เป็นโรคของเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน อาการทางไตในผู้ป่วยเด็กเอสแอลอีพบได้บ่อยและรุนแรงกว่าในผู้ใหญ่ พบภาวะไตอักเสบลูปัส (Lupus nephritis) มากกว่าร้อยละ 50 โดยเกิดภายใน 2-5 ปี จึงมีโอกาสเกิดไตวายเฉียบพลันอย่างรวดเร็ว (Rapidly progressive glomerulonephritis, RPGN) เสี่ยงต่อการเสียชีวิตได้ถ้าวินิจฉัยและรักษาล่าช้าแต่ในประเทศไทย ยังไม่มีการศึกษาถึงปัจจัยที่ทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันจากไตอักเสบ RPGN ในผู้ป่วยเด็กเอสแอลอี
วัตถุประสงค์: ศึกษาปัจจัยการทำนายการเกิดไตอักเสบลูปัสที่มีไตวายเฉียบพลัน RPGN ของผู้ป่วยโรคเอสแอลอีในเด็ก
วิธีการศึกษา: รูปแบบการศึกษา retrospective cohort study ศึกษาผู้ป่วยโรคเอสแอลอีที่มีอายุน้อยกว่า 15 ปี ได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคเอสแอลอีใช้เกณฑ์ของ Systemic Lupus International Collaborating clinic (SLICC,2012) ที่เข้ารับการรักษาที่แผนกกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลสุรินทร์ ระหว่างเดือนมกราคม 2555 ถึงเดือนมีนาคม 2564 นำมาแบ่งเป็น 2 กลุ่มคือ ผู้ป่วยเอสแอลอีที่ไม่มีไตวายเฉียบพลัน(without RPGN) และกลุ่มผู้ป่วยที่มีไตวายเฉียบพลันจากไตอักเสบลูปัส (RPGN) โดยวิเคราะห์ปัจจัยทำนายการเกิดไตอักเสบลูปัสที่มีไตวายเฉียบพลันRPGN จากอาการทางคลินิกและผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ได้ในตอนแรกวินิจฉัยโรคเอสแอลอีโดยใช้โปรแกรม STATA 15.1 (Multivariated analysis, Adjusted Odds ratio, 95% Confidence Interval และ p-value <0.05)
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยเด็กเอสแอลอีจำนวนทั้งหมด 62 ราย โดยแบ่งเป็น 2 กลุ่มคือ ผู้ป่วยเอสแอลอีที่ไม่มีไตวายเฉียบพลัน(without RPGN) 48 ราย (ร้อยละ 77.4) และกลุ่มผู้ป่วยที่มีไตวายเฉียบพลันจากไตอักเสบลูปัส (RPGN) 14ราย (ร้อยละ22.6) อายุเฉลี่ยของผู้ป่วยตั้งแต่แรกวินิจฉัยเท่ากับ 10.9 (±2.7) ปีในกลุ่ม without RPGN และ 11.3 (±3.2) ปีในกลุ่ม RPGN ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงอาการทางคลินิกที่พบบ่อยที่สุดขณะแรกวินิจฉัยเอสแอลอี ในกลุ่ม RPGN (ร้อยละ 78.5) คืออาการทางไตปัสสาวะผิดปกติและภาวะซีด Hemolytic anemia ส่วนในกลุ่ม without RPGN (ร้อยละ 72.9) คือ Acute cutaneous lupus และภาวะซีด Hemolytic anemia ส่วนอาการที่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติคือ อาการบวม (ร้อยละ 71.4) และความดันโลหิตสูง (ร้อยละ 64.2) ในกลุ่ม RPGN แผลในปากหรือแผลที่จมูก (ร้อยละ 56.2) และผมร่วง (ร้อยละ 25) ในกลุ่ม without RPGN ผลตรวจปัสสาวะพบเม็ดเลือดแดง (ร้อยละ 78.5) ในกลุ่ม RPGN (p-value 0.043) โปรตีนในปัสสาวะพบในกลุ่ม RPGN (ร้อยละ 71.4) ค่าการทำงานของไต BUNเฉลี่ยของผู้ป่วยในกลุ่ม RPGN เท่ากับ 32.92 mg/dL (p-value 0.002), serum Creatinine2.03 mg/dL (p-value 0.007), GFR 60.18 (p-value 0.001) การประเมินความรุนแรงของโรคเอสแอลอีด้วย European Consensus Lupus Activity Measurement Index (ECLAM) 4.8 ในกลุ่ม without RPGN และ 6.6 ในกลุ่ม RPGN (p-value 0.0001) จากการวิเคราะห์ Univariate analysis ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิด RPGN คืออาการบวมแผลในปาก และผมร่วง ความดันโลหิตสูงเมื่อแรกรับโดยเฉพาะ Diastolic BP ที่มากกว่า 80 มม.ปรอท การตรวจพบเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะมากกว่า 100 ต่อ HPF ปัสสาวะมีโปรตีนและเม็ดเลือดแดงมาก เมื่อวิเคราะห์ Multivariate analysis พบว่าปัจจัยทำนายที่มีนัยสำคัญทางสถิติ คือ ผลเลือดแรกวินิจฉัยเอสแอลอี Creatinine> 1 mg/dLโดยมี OR 27.88 (95%CI 1.12-591.31)
สรุป: ปัจจัยที่สามารถทำนายการเกิดไตอักเสบลูปัสที่มีไตวายเฉียบพลัน RPGN ของผู้ป่วยโรคเอสแอลอีในเด็กคือ ผลเลือดแรกวินิจฉัยเอสแอลอีCreatinine> 1 mg/dL
คำสำคัญ: โรคเอสแอลอีหรือลูปัสในเด็ก (Pediatric-onset Systemic Lupus Erythematosus, pSLE) ไตอักเสบลูปัส (Lupus Nephritis) ไตวายเฉียบพลันจากไตอักเสบ (Rapidly progressive glomerulonephritis, RPGN)
Article Details
References
Pineles D, Valente A, Warren B, Peterson MG, Lehman TJ, Moorthy LN. Worldwide incidence and prevalence of pediatric onset systemic lupus erythematosus. Lupus 2011;20(11):1187-92. doi: 10.1177/0961203311412096
Hiraki LT, Feldman CH, Liu J, Alarcón GS, Fischer MA, Winkelmayer WC, et al. Prevalence, incidence, and demographics of systemic lupus erythematosus and lupus nephritis from 2000 to 2004 among children in the US Medicaid beneficiary population. Arthritis Rheum 2012;64(8):2669-76. doi: 10.1002/art.34472
Huang JL, Yeh KW, Yao TC, Huang YL, Chung HT, Ou LS, et al. Pediatric lupus in Asia. Lupus 2010;19(12):1414-8. DOI: 10.1177/0961203310374339
Hiraki LT, Benseler SM, Tyrrell PN, Hebert D, Harvey E, Silverman ED. Clinical and laboratory characteristics and long-term outcome of pediatric systemic lupus erythematosus: a longitudinal study. J Pediatr 2008;152(4):550-6. doi: 10.1016/j.jpeds.2007.09.019
Brunner HI, Gladman DD, Ibañez D, Urowitz MD, Sil verman ED. Difference in disease features between childhood-onset and adult-onset systemic lupus erythematosus. Arthritis Rheum 2008;58(2):556-62. doi: 10.1002/art.23204
Perfumo F, Martini A. Lupus nephritis in children. Lupus 2005;14(1):83-8. doi: 10.1191/0961203305lu2065oa
Jin SY, Huang DL, Dang XQ, Yi ZW. Lupus glomerulonephritis in 788 Chinese children: a multi-centre clinical and histopathological analysis based on 549 renal biopsies . Paediatr Int Child Health 2017;37(4):286-291. doi: 10.1080/20469047.2017.1309337
Vachvanichsanong P, McNeil E. Pediatric lupus nephritis: more options, more chances?. Lupus 2013;22(6):545-53. doi: 10.1177/0961203313485490
Chen S, Chen H, Liu Z, Zhang H, Hu W, Tang Z, Liu Z. Pathological spectrums and renal prognosis of severe lupus patients with rapidly progressive glomerulonephritis. Rheumatol Int 2015;35(4):709-17. doi: 10.1007/s00296-014-3140-x
van der Sluijs PJ, Aten E, Barge-Schaapveld DQCM, Bijlsma EK, Bökenkamp-Gramann R, Donker Kaat L, et al. Putting genome-wide sequencing in neonates into perspective. Genet Med 2019;21(5):1074-82. doi: 10.1038/s41436-018-0293-0
Chen S, Tang Z, Zhang H, Hu W, Liu Z. Prediction of renal outcomes in patients with crescentic lupus nephritis. Am J Med Sc. 2015;349(4):298-305. doi: 10.1097/MAJ.0000000000000399
Rijnink EC, Teng YKO, Wilhelmus S, Almekinders M, Wolterbeek R, Cransberg K, et al. Clinical and Histopathologic Characteristics Associated with Renal Outcomes in Lupus Nephritis. Clin J Am Soc Nephrol 2017;12(5):734-43. doi: 10.2215/CJN.10601016
Weening JJ, D'Agati VD, Schwartz MM, Seshan SV, Alpers CE, Appel GB, et al. The classification of glomerulonephritis in systemic lupus erythematosus revisited. J Am Soc Nephrol 2004;15(2):241-50. doi: 10.1097/01.asn.0000108969.21691.5d
Beck L, Bomback AS, Choi MJ, Holzman LB, Langford C, Mariani LH, et al. KDOQI US commentary on the 2012 KDIGO clinical practice guideline for glomerulonephritis. Am J Kidney Dis 2013;62(3):403-41. doi: 10.1053/j.ajkd.2013.06.002
Faurschou M, Starklint H, Halberg P, Jacobsen S. Prognostic factors in lupus nephritis: diagnostic and therapeutic delay increases the risk of terminal renal failure. J Rheumatol 2006;33(8):1563-9. PMID: 16881113
Kamphuis S, Silverman ED. Prevalence and burden of pediatric-onset systemic lupus erythematosus. Nat Rev Rheumatol 2010;6(9):538-46. doi: 10.1038/nrrheum.2010.121
Dall'Era M, Cisternas MG, Smilek DE, Straub L, Houssiau FA, Cervera R, et al. Predictors of long-term renal outcome in lupus nephritis trials: lessons learned from the Euro-Lupus Nephritis cohort. Arthritis Rheumatol 2015;67(5):1305-13. doi: 10.1002/art.39026
Lee PT, Fang HC, Chen CL, Chiou YH, Chou KJ, Chung HM. Poor prognosis of end-stage renal disease in systemic lupus erythematosus: a cohort of Chinese patients. Lupus 2003;12(11):827-32. doi: 10.1191/0961203303lu474oa
Tan L, Zhao Y. Analysis of multiple organ damage and clinical immunological characteristics in systemic lupus erythematosus patients with hematologic involvement. Int J Med Sci 2021;18(12):2624-2629. doi: 10.7150/ijms.48997
Petri M, Orbai AM, Alarcón GS, Gordon C, Merrill JT, Fortin PR, et al. Derivation and validation of the Systemic Lupus International Collaborating Clinics classification criteria for systemic lupus erythematosus. Arthritis Rheum 2012;64(8):2677-86. doi: 10.1002/art.34473
Arimura Y, Muso E, Fujimoto S, Hasegawa M, Kaname S, Usui J, et al. Evidence-based clinical practice guidelines for rapidly progressive glomerulonephritis 2014. Clin Exp Nephrol 2016;20(3):322-41. doi: 10.1007/s10157-015-1218-8
Khwaja A. KDIGO clinical practice guidelines for acute kidney injury. Nephron Clin Pract 2012;120(4):c179-84. DOI: 10.1159/000339789
Schwartz GJ, Muñoz A, Schneider MF, Mak RH, Kaskel F, Warady BA, et al. New equations to estimate GFR in children with CKD. J Am Soc Nephrol 2009;20(3):629-37. doi: 10.1681/ASN.2008030287
Brunner HI, Silverman ED, Bombardier C, Feldman BM. European Consensus Lupus Activity Measurement is sensitive to change in disease activity in childhood-onset systemic lupus erythematosus. Arthritis Rheum 2003;49(3):335-41. doi: 10.1002/art.11111
Lee BS, Cho HY, Kim EJ, Kang HG, Ha IS, Cheong HI, et al. Clinical outcomes of childhood lupus nephritis: a single center's experience. Pediatr Nephrol 2007;22(2):222-31. doi: 10.1007/s00467-006-0286-0
Oni L, Wright RD, Marks S, Beresford MW, Tullus K. Kidney outcomes for children with lupus nephritis. Pediatr Nephrol 2021;36(6):1377-85. doi: 10.1007/s00467-020-04686-1
Satirapoj B, Wongchinsri J, Youngprang N, Laonapaporn B, Chitrada T, Lapkittichareonchai S, et al. Predictors of renal involvement in patients with systemic lupus erythematosus. Asian Pac J Allergy Immunol 2007;25(1):17-25. PMID: 17891918
Gladman DD, Ibañez D, Urowitz MB. Systemic lupus erythematosus disease activity index 2000. J Rheumatol 2002;29(2):288-91. PMID: 11838846
Rianthavorn P, Chacranon M. Long-term renal outcome in pediatric glomerulonephritis associated with crescent formation. Clin Exp Nephrol 2018;22(3):661-7. doi: 10.1007/s10157-017-1498-2
Sule SD, Moodalbail DG, Burnham J, Fivush B, Furth SL. Predictors of kidney disease in a cohort of pediatric patients with lupus. Lupus 2015;24(8):862-8. doi: 10.1177/0961203315570162