การรอดของรากเทียมที่ฝังในกระดูกขากรรไกรบนและล่างที่ได้รับการฉายรังสีในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอ: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ และวิเคราะห์อภิมาน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: การฉายรังสีในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอเป็นความเสี่ยงที่ทำให้เกิดความล้มเหลวในการฝังรากเทียม ส่งผลให้การรอดของรากเทียมที่ฝังในบริเวณที่ได้รับรังสีน้อยกว่ารากเทียมที่ฝังบริเวณที่ไม่ได้รับรังสี จากการศึกษาล่าสุดพบว่าการรอดของรากเทียมที่ฝังในบริเวณที่ไม่ได้รับรังสีอยู่ที่ร้อยละ 97 ในขณะที่การรอดของรากเทียมที่ฝังในบริเวณที่ได้รับรังสีอยู่ที่อยู่ที่ร้อยละ 91.9 โดยในปัจจุบันการรอดของรากเทียมที่ฝังในกระดูกที่ได้รับรังสีระหว่างขากรรไกรบนเปรียบเทียบกับกระดูกขากรรไกรล่างยังให้ผลขัดแย้งกันในแต่ละงานวิจัย
วัตถุประสงค์: ทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ และวิเคราะห์อภิมานเพื่อเปรียบเทียบการรอดของรากเทียมที่ฝังในกระดูกขากรรไกรบนและกระดูกขากรรไกรล่างที่ได้รับการฉายรังสีในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอ และเพื่อประเมินความสัมพันธ์ระหว่างขากรรไกรบนและล่างที่ได้รับการฉายรังสีในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอกับการสูญเสียรากเทียม
วิธีการศึกษา: ทำการสืบค้นงานวิจัยจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่ PubMed, Google Scholar และสืบค้นด้วยมือ โดยรวบรวมงานวิจัยที่ตีพิมพ์ตั้งแต่ ค.ศ. 1993 ถึง มีนาคม ค.ศ. 2023 ทำวิเคราะห์อภิมานโดยใช้ random effects model
ผลการศึกษา: สืบค้นบทความจาก PubMed ได้ 112 บทความ, Google Scholar ได้ 545 บทความ สืบค้นด้วยมือ 2 บทความ จากนั้นตัดบทความที่ซ้ำออกเหลือ 548 บทความ โดยมีบทความที่ตรงตาม inclusion และ exclusion criteria ทั้งหมด 18 บทความ ผลการศึกษาพบว่าการรอดของรากเทียมในขากรรไกรบนที่ได้รับรังสีอยู่ที่ร้อยละ 80.9 ส่วนในขากรรไกรล่างที่ได้รับรังสีอยู่ที่ร้อยละ 92.2 ในระยะเวลาติดตามผลเฉลี่ย 5 ปี โดยการสูญเสียรากเทียมที่ฝังในกระดูกขากรรไกรบนที่ได้รับรังสีสูงกว่ารากเทียมที่ฝังในกระดูกขากรรไกรล่างที่ได้รับรังสีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยค่า Risk ratio มีค่าเท่ากับ 2.394 (95% CI 1.306 – 4.390 , p=0.005)
สรุปผล: การรอดของรากเทียมที่ฝังในกระดูกขากรรไกรล่างที่ได้รับรังสีสูงกว่าในขากรรไกรบน โดยการฝังรากเทียมในกระดูกที่ได้รับการฉายรังสีทั้งในขากรรไกรบนและล่างยังจำเป็นต้องเลือกผู้ป่วยอย่างเหมาะสมและมีการติดตามการรักษาอย่างสม่ำเสมอ เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนและความล้มเหลว
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Sung H, Ferlay J, Siegel RL, Laversanne M, Soerjomataram I, Jemal A, et al. Global Cancer Statistics 2020: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries. CA Cancer J Clin 2021;71(3):209-49. doi: 10.3322/caac.21660.
Pulte D, Brenner H. Changes in survival in head and neck cancers in the late 20th and early 21st century: a period analysis. Oncologist 2010;15(9):994-1001. doi: 10.1634/theoncologist.2009-0289.
Nabil S, Samman N. Risk factors for osteoradionecrosis after head and neck radiation: a systematic review. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol 2012;113(1):54-69. doi: 10.1016/j.tripleo.2011.07.042.
Pjetursson BE, Heimisdottir K. Dental implants - are they better than natural teeth? Eur J Oral Sci 2018;126 (Suppl 1):81-7. doi: 10.1111/eos.12543.
Schoen PJ, Raghoebar GM, Bouma J, Reintsema H, Burlage FR, Roodenburg JL, et al. Prosthodontic rehabilitation of oral function in head-neck cancer patients with dental implants placed simultaneously during ablative tumour surgery: an assessment of treatment outcomes and quality of life. Int J Oral Maxillofac Surg 2008;37(1):8-16. doi: 10.1016/j.ijom.2007.07.015.
Vissink A, Spijkervet F, Raghoebar GM. The medically compromised patient: Are dental implants a feasible option? Oral Dis 2018;24(1-2):253-60. doi: 10.1111/odi.12762.
Chrcanovic BR, Albrektsson T, Wennerberg A. Bone Quality and Quantity and Dental Implant Failure: A Systematic Review and Meta-analysis. Int J Prosthodont 2017;30(3):219–37. doi: 10.11607/ijp.5142.
Linsen SS, Martini M, Stark H. Long-term results of endosteal implants following radical oral cancer surgery with and without adjuvant radiation therapy. Clin Implant Dent Relat Res 2012;14(2):250-8. doi: 10.1111/j.1708-8208.2009.00248.x.
Rana MC, Solanki S, Pujari SC, Shaw E, Sharma S, Anand A, et al. Assessment of the Survival of Dental Implants in Irradiated Jaws Following Treatment of Oral Cancer: A Retrospective Study. Niger J Surg 2016;22(2):81-5. doi: 10.4103/1117-6806.182741.
Curi MM, Condezo AFB, Ribeiro KDCB, Cardoso CL. Long-term success of dental implants in patients with head and neck cancer after radiation therapy. Int J Oral Maxillofac Surg 2018;47(6):783-8. doi: 10.1016/j.ijom.2018.01.012.
Papi P, Brauner E, Di Carlo S, Musio D, Tombolini M, De Angelis F, et al. Crestal bone loss around dental implants placed in head and neck cancer patients treated with different radiotherapy techniques: a prospective cohort study. Int J Oral Maxillofac Surg 2019;48(5):691-6.
doi: 10.1016/j.ijom.2018.10.021.
Visch LL, van Waas MA, Schmitz PI, Levendag PC. A clinical evaluation of implants in irradiated oral cancer patients. J Dent Res 2002;81(12):856-9. doi: 10.1177/154405910208101212.
Sammartino G, Marenzi G, Cioffi I, Teté S, Mortellaro C. Implant therapy in irradiated patients. J Craniofac Surg 2011r;22(2):443-5. doi: 10.1097/SCS.0b013e318207b59b.
Buddula A, Assad DA, Salinas TJ, Garces YI, Volz JE, Weaver AL. Survival of dental implants in irradiated head and neck cancer patients: a retrospective analysis. Clin Implant Dent Relat Res 2012;14(5):716-22. doi: 10.1111/j.1708-8208.2010.00307.x.
Flores-Ruiz R, Castellanos-Cosano L, Serrera-Figallo MA, Cano-Díaz E, Torres-Lagares D, Gutiérrez-Pérez JL. Implant survival in patients with oral cancer: A 5-year follow-up. J Clin Exp Dent 2018;10(6):e603-e609. doi: 10.4317/jced.54937.
Andersson G, Andreasson L, Bjelkengren G. Oral implant rehabilitation in irradiated patients without adjunctive hyperbaric oxygen. Int J Oral Maxillofac Implants 1998;13(5):647-54. PMID: 9796148
Hessling SA, Wehrhan F, Schmitt CM, Weber M, Schlittenbauer T, Scheer M. Implant-based rehabilitation in oncology patients can be performed with high long-term success. J Oral Maxillofac Surg 2015;73(5):889-96. doi: 10.1016/j.joms.2014.11.009.
Granström G. Osseointegration in irradiated cancer patients: an analysis with respect to implant failures. J Oral Maxillofac Surg 2005;63(5):579-85. doi: 10.1016/j.joms.2005.01.008.
Toneatti DJ, Graf RR, Burkhard JP, Schaller B. Survival of dental implants and occurrence of osteoradionecrosis in irradiated head and neck cancer patients: a systematic review and meta-analysis. Clin Oral Investig 2021;25(10):5579-93. doi: 10.1007/s00784-021-04065-6.
Buddula A, Assad DA, Salinas TJ, Garces YI, Volz JE, Weaver AL. Survival of dental implants in irradiated head and neck cancer patients: a retrospective analysis. Clin Implant Dent Relat Res 2012;14(5):716-22. doi: 10.1111/j.1708-8208.2010.00307.x.
Smith Nobrega A, Santiago JF Jr, de Faria Almeida DA, Dos Santos DM, Pellizzer EP, Goiato MC. Irradiated patients and survival rate of dental implants: A systematic review and meta-analysis. J Prosthet Dent 2016;116(6):858-66. doi: 10.1016/j.prosdent.2016.04.025.
Wu Y, Huang W, Zhang Z, Zhang Z, Zou D. Long-term success of dental implant-supported dentures in postirradiated patients treated for neoplasms of the maxillofacial skeleton: a retrospective study. Clin Oral Investig 2016;20(9):2457-65. doi: 10.1007/s00784-016-1753-z.
Alghamdi HS, Jansen JA. The development and future of dental implants. Dent Mater J 2020;39(2):167-72. doi: 10.4012/dmj.2019-140.
