การลดมูลค่าการถือครองยาคงคลัง โดยวิธีการพยากรณ์อุปสงค์ด้วยทฤษฎีความน่าจะเป็นของการแจกแจงแบบปกติ
คำสำคัญ:
ความน่าจะเป็นของการแจกแจงแบบปกติ, จุดสั่งซื้อ, ABC analysis, มูลค่าการถือครองยาคงคลัง, อัตราสำรองคลังยาบทคัดย่อ
ความเป็นมา: การสำรองยาคงคลังให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม จะทำให้หน่วยงานสามารถบริหารงบประมาณได้อย่างมีประสิทธิภาพ การศึกษานี้เป็นการพยากรณ์ความต้องการใช้ยาโดยอาศัยทฤษฎีความน่าจะเป็นของการแจกแจงแบบปกติ ซึ่งเชื่อว่ามีความแม่นยำกว่าวิธีค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน
วัตถุประสงค์: เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารคลังยา โดยการลดมูลค่าการถือครองยาคงคลังและอัตราการสำรองคลังยา
วิธีวิจัย: เป็นการวิจัยพยากรณ์เชิงปริมาณ โดยแบ่งเป็นสองระยะ ระยะที่หนึ่ง: เตรียมข้อมูล เป็นการเก็บข้อมูลอัตราการใช้ยาของรายการยากลุ่ม A ตามวิธี ABC analysis ในปีงบประมาณ 2566 วิเคราะห์ข้อมูลอัตราการใช้ยาเฉลี่ยต่อสัปดาห์ และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน แล้วนำทฤษฎีความน่าจะเป็นของการแจกแจงแบบปกติมาพยากรณ์อุปสงค์เพื่อกำหนดจุดสั่งซื้อ ปริมาณการสั่งซื้อ และกำหนดค่าเผื่อแนวโน้มการใช้ยาใหม่ ระยะที่สอง: ทดสอบโดยนำข้อมูลใหม่ที่ได้มาดำเนินการจัดซื้อยาในช่วงเดือน มกราคม ถึง มิถุนายน พ.ศ. 2567 และทำการเปรียบเทียบข้อมูลกับช่วงเดือนเดียวกันของปีงบประมาณ 2566
ผลการวิจัย: การจัดซื้อยาด้วยวิธีใหม่ทำให้มูลค่าการถือครองยาคงคลังลดลง 13.11 ล้านบาท (ร้อยละ 23.34) และอัตราการสำรองคลังยาลดลง 22 วัน (ร้อยละ 31.43) ส่งผลให้อัตราสำรองคลังยาเหลือเพียง 48 วัน
สรุปผล: การพยากรณ์อุปสงค์ด้วยทฤษฎีความน่าจะเป็นของการแจกแจงแบบปกติสามารถลดมูลค่าการถือครองและอัตราการสำรองคลังยาได้ โดยไม่มีผลต่อความพร้อมใช้ของคลังยา
คำสำคัญ: ความน่าจะเป็นของการแจกแจงแบบปกติ; จุดสั่งซื้อ; ABC analysis; มูลค่าการถือครองยาคงคลัง; อัตราสำรองคลังยา
เอกสารอ้างอิง
คำนาย อภิปรัชญาสกุล. การจัดการสินค้าคงคลัง. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: โฟกัสมีเดีย แอนด์ พับลิชชิ่ง; 2563.
สาลินี ชัยวีระไทย, วศิน เหลี่ยมปรีชา. การหาค่าเหมาะสมที่สุด และการลดต้นทุนในการบริหารคลังเวชภัณฑ์: กรณีศึกษาโรงพยาบาลรัฐแห่งหนึ่งในจังหวัดพิษณุโลก. วารสารการวิจัยเพื่อพัฒนาชุมชน [อินเทอร์เน็ต]. 2558 [สืบค้นเมื่อ 4 ธ.ค. 2566];8(3):139-53. สืบค้นจาก: https://www.journal.nu.ac.th/JCDR/article/view/1101
ธิดา นิงสานนท์, กิตติ พิทักษ์นิตินันท์, มังกร ประพันธ์วัฒนะ. ตรงประเด็นเน้นสู่คุณภาพงานเภสัชกรรมโรงพยาบาล. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: สถาบันพัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาล; 2545. หน้า 47-58.
รวีณัฏฐกานต์ หาญรินทร์. การพัฒนาระบบการจัดซื้อโดยใช้เทคนิคการจัดซื้อที่มีประสิทธิภาพสำหรับยาคงคลัง โรงพยาบาลเมืองพัทยา [วิทยานิพนธ์เภสัชศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเภสัชศาสตร์สังคมและการบริหาร]. นครปฐม: คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร; 2566.
สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน). บัญชีตัวชี้วัดเปรียบเทียบ ระบบสารสนเทศเปรียบเทียบวัดระดับคุณภาพโรงพยาบาล (Thailand hospital indicator program: THIP) Benchmark KPI Dictionary 2024 [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี; สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน); 2567 [สืบค้นเมื่อ 1 ธ.ค. 2566]. หน้า 262. สืบค้นจาก: https://thip.ha.or.th/home/post/206
โทนี ไวด์, วิทยา สุหฤทดำรง, บรรณาธิการ. Best practice ในการจัดการสินค้าคงคลัง. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร; อี.ไอ สแควร์; 2551. หน้า 149-69.
PennState Eberly College of Science. 2.2.7-The empirical rule [Internet]. Pennsylvania: The Pennsylvania State University; 2024 [cited 2024 Sep 04]. Available from: https://online.stat.psu.edu/stat200/lesson/2/2.2/2.2.7
กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม. ABC analysis [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม; 2563 [สืบค้นเมื่อ 04 ก.ย. 2567]. สืบค้นจาก https://www.dip.go.th/en/category/2020-05-23-11-52-18/2020-05-23-15-04-37
Vaneput N. Data science for supply chain forecasting - scientific figure on ResearchGate [Internet]. Berlin: ResearchGate; 2021 [cited 2024 Sep 19]. Available from: https://www.researchgate.net/figure/Median-vs-Average_fig4_350440225
ชัยนันท์ บุตรน้ำเพชร. การเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการอัตราคงคลังยาและเวชภัณฑ์ ฝ่ายเภสัชกรรม โรงพยาบาลศิริราช [วิทยานิพนธ์วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต วิทยาลัยนวัตกรรมด้านเทคโนโลยีและวิศวกรรมศาสตร์]. กรุงเทพมหานคร: คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต; 2564
จันทร์เพ็ญ อนุรัตนานนท์, ประจวบ กล่อมจิตร, พัทธ์ธีรา พรมทอง, รจเรจ เลขกูล. การจัดตารางการสั่งซื้อยาในโรงพยาบาลรัฐ กรณีศึกษา โรงพยาบาลสิรินธร. วารสารข่ายงานวิศวกรรมอุตสาหการไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [สืบค้นเมื่อ 4 ธ.ค. 2566];6(2):8-19. สืบค้นจาก: https://ph02.tci-thaijo.org/index.php/ienj/article/view/228371
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล(ประเทศไทย)
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความภายในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารเภสัชกรรมโรงพยาบาลทั้งหมด รวมถึงรูปภาพประกอบ ตาราง เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย) การนำเนื้อหา ข้อความหรือข้อคิดเห็น รูปภาพ ตาราง ของบทความไปจัดพิมพ์เผยแพร่ในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการวารสาร (สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย)) อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย) อนุญาตให้สามารถนำไฟล์บทความไปใช้ประโยชน์และเผยแพร่ต่อได้ โดยอยู่ภายใต้เงื่อนไขสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอน (Creative Commons License: CC) โดย ต้องแสดงที่มาจากวารสาร – ไม่ใช้เพื่อการค้า – ห้ามแก้ไขดัดแปลง, Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)
ข้อความที่ปรากฏในบทความในวารสารเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย) และบุคลากรในสมาคมฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเอง ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้เขียน ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการ
.png){kind=spacer}
