ผลการใช้สมการของ เพ็ญภัทร์ ภิญโญวัฒนศิลป์และคณะในการทำนายค่า 24 ชั่วโมง uptake ของต่อมไทรอยด์ และ ในการทำนายค่ารังสีไอโอดีนที่ใช้ในการรักษาผู้ป่วย Graves’disease สำหรับการรักษาครั้งแรกและครั้งที่สอง

Main Article Content

ปิยรัตน์ ภาคลักษณ์
เพ็ญภัทร์ ภิญโญวัฒนศิลป์
บุษบา ศุภวัฒน์ธนบดี

บทคัดย่อ

บทนำ : การทำ Radioactive Iodine Uptake (RAIU) ของต่อมไทรอยด์ ใช้คำนวณหาปริมาณรังสีที่ใช้รักษาโรค Graves’ disease ค่า RAIU มาตรฐานที่ใช้ คือ ที่ 24 ชั่วโมง ดังนั้น ผู้ป่วยจึงต้องมาโรงพยาบาล 2 วัน สมการของนางเพ็ญภัทร์ ภิญโญวัฒนศิลป์ ใช้ค่า RAIU ที่ 3 ชั่วโมง ทำนายค่า RAIU ที่ 24 ชั่วโมงได้ ซึ่งจะลดเวลาการมาตรวจที่โรงพยาบาลเหลือ 1 วัน


วัตถุประสงค์ : เพื่อประเมินความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณรังสีที่ใช้การทำนายค่า RAIU ที่ 24 ชั่วโมงจากสมการของนางเพ็ญภัทร์ ภิญโญวัฒนศิลป์กับปริมาณรังสีที่คำนวณจากค่าจริง ทำการศึกษาทั้งการรักษาครั้งที่หนึ่งและสองในผู้ป่วย Graves’ disease


วิธีดำเนินการวิจัย : ศึกษาย้อนหลังผู้ป่วย Graves’ disease ที่เคยทำ thyroid uptake และรักษาด้วยรังสีไอโอดีนแบ่งเป็นสองกลุ่ม คือ กลุ่มที่รักษาครั้งที่หนึ่งและกลุ่มที่รักษาครั้งที่สอง แต่ละกลุ่มนำมาทำนายค่า 24 ชั่วโมง RAIU โดยใช้สมการของนางเพ็ญภัทร์ ภิญโญวัฒนศิลป์ สมการ คือ ค่าทำนาย 24 ชั่วโมง RAIU = 32.5 + (0.702 × ค่า RAIU ที่ 3 ชั่วโมง)  จากนั้นคำนวณหาปริมาณรังสีที่ใช้รักษา เปรียบเทียบค่าปริมาณรังสีที่ได้จากการใช้ค่าจริง (TD) กับปริมาณรังสีที่ใช้ค่าทำนาย (PTD)


ผลการวิจัย : จำนวนผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาครั้งแรก 92 ราย และครั้งที่สอง 36 ราย ในการรักษาครั้งแรก                     ค่าความสัมพันธ์ (r) ระหว่างค่า 24 ชั่วโมง RAIU (24U) กับ ค่าทำนาย 24 ชั่วโมง RAIU (P24U) เท่ากับ 0.902 และในการรักษาครั้งที่สองเท่ากับ 0.806 ปริมาณรังสีที่ใช้ในการักษาครั้งแรกพบว่า ค่าเฉลี่ยของ TD และ PTD เท่ากับ 7.38 และ 7.06 มิลลิคูรี่ ตามลำดับ ในการรักษาครั้งที่สอง 6.15 และ 6.01 มิลลิคูรี่ ตามลำดับ ค่า TD และ PTD ในการรักษาครั้งแรกและครั้งที่สองมีค่า r เท่ากับ 0.954 และ 0.953 ตามลำดับ พบว่า ค่าเฉลี่ยความแตกต่าง (mean difference) ระหว่าง TD กับ PTD ที่ใช้ในการรักษาครั้งที่หนึ่งและครั้งที่สองน้อยกว่า 1 mCi (-0.32 ถึง            -0.5 mCi)


สรุป : การใช้ของ เพ็ญภัทร์ ภิญโญวัฒนศิลป์ ทำนายค่า 24U เป็นทางเลือกสำหรับใช้รักษาผู้ป่วย Graves’ disease สามารถใช้ได้สำหรับการรักษาทั้งครั้งแรกและครั้งที่สอง ค่าความแตกต่างโดยเฉลี่ยของทำนายปริมาณรังสีทำนายได้กับค่าจริงต่างกันไม่เกิน 1 มิลลิคูรี่ในทั้งสองกลุ่ม หากมีการนำสมการนี้ไปใช้ในประชากรกลุ่มที่ไม่ใช่คนไทยอื่น ควรมีการทดสอบความสัมพันธ์ในกลุ่มประชากรนั้น ๆ อีกครั้ง

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Ross DS, Burch HB, Cooper DS, Greenlee MC, Laurberg P, Maia AL, et al. 2016 American thyroid association guidelines for diagnosis and management of hyperthyroidism and other causes of thyrotoxicosis. Thyroid 2016;26:1343-421.

Vanderpump MP. The epidermology of thyroid disease. Br Med Bull actions 2011;99:39-51.

มาคุ้มครอง โปษยะจินดา. การตรวจและรักษาโรคของต่อมไทรอยด์ด้วยสารกัมมันตภาพรังสี. กรุงเทพฯ: จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์จำกัด; 2551.

Meier DA, Brill DR, Becker DY, Clarke SEM, Silberstein EB, Royal HD, et al. Procedure guideline for therapy of thyroid disease with131Iodine. J Nucl Med 2002;43:856-61.

Hayes AA, Akre CM, Gorman CA. Iodine-131 treatment of Graves’ disease using modified early iodine-131 uptake measurements in therapy dose calculations. J Nucl Med 1990;31:519-22.

Clerc J, Izembart M, Dagousset F, Heshmati JH, Chevalier A, Le´gar AF, et al. Influence of dose selection on absorb dose profiles in radioiodine treatment of diffuse toxic goiters in patients receiving or not receiving carbimazole. J Nucl Med 1993;34:387-93.

Hennessey JV, Berg LA, Ibrahim MA, Markert RJ. Evaluation of early (5 to 6 hours) iodine 123 uptake for diagnosis and treatment planning in Graves' disease. Arch Intern Med 1995;155:621-4.

Vemulakonda US, Atkins FB, Ziessman HA. Therapy dose calculation in Graves’ disease using early I-123 uptake measurements. Clin Nucl Med 1995;21:102-5.

Morris LF, Waxman AD, Braunstein GD. Accuracy considerations when using early (four- or six hour) radioactive iodine uptake to predict twenty-four hour values for radioactive iodine dosage in the treatment of Graves’ disease. Thyroid 2000;10:779-87.

Osaki Y, Sakurai K, Arihara Z, Hata M, Fukazawa H. Prediction of late (24-hour) radioactive iodine uptake using early (3-hour) uptake values in Japanese patients with Graves' disease. Endocr J 2012;59:173-7.

Pinyowatanasilp P, Uaratanawong S. Therapy dose calculation in hyperthyroidism using 3-hour early I-131 uptake Measurement. Vajira Medical Journal 2005;49:147-52.