บทบาทของเภสัชกรในการดูแลผู้ป่วยมะเร็ง

Main Article Content

สันติ หวังกีรติกานต์
พัชฎาพร เสาทอง
มนฑิกาญจน์ หอสูติสิมา
รังสฤษดิ์ ไชยพรรค

บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล: การติดตามการใช้ยาในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัดชนิดฉีดพบความคลาดเคลื่อน ในการสั่งใช้ยาและบริหารยา ซึ่งส่งผลต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรง
ทีมสหสาขาวิชาชีพได้ร่วมกันบริบาลผู้ป่วยในการแก้ปัญหาเชิงระบบ โดยเฉพาะบทบาท เภสัชกรในการดูแลแก้ไขปัญหาการใช้ยาของผู้ป่วยมะเร็งและป้องกันการเกิดปัญหา ร้ายแรงซ้ำ
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบติดตามไปข้างหน้า โดยการสังเกต ติดตาม และแก้ปัญหาผู้ป่วย มะเร็ง ที่ได้รับยาเคมีบำบัดชนิดฉีดในโรงพยาบาลสุรินทร์ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2553 - 30 กันยายน พ.ศ.2555 (ปีงบประมาณ 2554 และ 2555) รวบรวม ข้อมูล วิเคราะห์และสรุปผลโดยใช้สถิติเป็นร้อยละ
ผลการศึกษา: เภสัชกรมีบทบาทในการเตรียมยาเคมีบำบัดชนิดฉีดกับคนไข้ 2,365 ราย มีการใช้ จำนวน 3,927 ครั้ง และใช้ยาเคมีบำบัด 8,705 ขนาน บริบาลผู้ป่วย 2,802 ครั้ง ให้บริการเภสัชสนเทศ 290 ครั้ง ร่วมทีมดูแลด้านอาหาร 2,802 ครั้ง ประสานทีม และเบิกยาบัญชี จ. 69 ครั้ง พบปัญหาด้านยา 1,348 ปัญหา พบอาการไม่พึงประสงค์ จากการใช้ยา (ADR) มากที่สุดคือร้อยละ 78.0 เกิดความคลาดเคลื่อนทางยาร้อยละ 9.2 ต้องการรักษาด้วยยาเพิ่มเติมร้อยละ3.1ขนาดยาไม่เหมาะสม ร้อยละ 3.1 เลือก ใช้ยาไม่เหมาะสมร้อยละ 0.2 ขาดความร่วมมือในการรับยาร้อยละ 4.7ไม่ได้รับยา ที่ใช้ในการรักษาร้อยละ 3.0 ไม่เกิดปฏิกิริยาระหว่างยาและการได้รับยาซ้ำซ้อน และ ปัญหาอื่นๆ ร้อยละ1.3 อาการไม่พึงประสงค์มีอาการร้ายแรงร้อยละ15.1 ปัญหาด้าน ยาแก้ไขได้ร้อยละ 97.8 ป้องกันปัญหาร้ายแรงเกิดซ้ำได้ร้อยละ 100 มีการ intervension เพื่อแก้ไขปัญหา 2,802 ครั้ง
สรุปผลการศึกษา: การมีเภสัชกรร่วมทีมสหสาขาวิชาชีพในการดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด ชนิดฉีด ช่วยแก้ไขปัญหาที่เกี่ยวกับการใช้ยาในผู้ป่วย และป้องกันการเกิดปัญหา ที่ร้ายแรงซ้ำได้นอกจากนี้ยังมีบทบาทในการตรวจสอบการเบิกชดเชยค่ารักษาซึ่งเป็น ปัญหาเชิงระบบได้มากขึ้น

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

1. รายงานสถิติผู้ป่วยมะเร็ง 2549-2556 -ค้นหาด้วย Google [อินเทอร์เน็ต]. [อ้างถึง 18 กรกฎาคม 2015], สืบค้น จาก: https://www.google.co.th/... 87+2549-2556.

2. Liekweg A, Westfeld M, Jaehde U. From oncology pharmacy to pharmaceutical care: new contributions to multidis-ciplinary cancer care. Support Care Cancer Off J Multinatl Assoc Support Care Cancer. กุมภาพันธ์ 2004;12:2:73-9.

3. โรงพยาบาลสุรินทร์ กลุ่มงานเภสัชกรรม งานผลิตยา. รายงานผู้ป่วยรับยาฉีดเคมีบำบัด โรงพยาบาลสุรินทร์ ปี 2553-2556. สุรินทร์: กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลสุรินทร์ ; 2556.

4. พัชฎาพร เสาทอง. อุบัติการณ์การเกิดอาการ ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาฉีดเคมีบำบัดใน โรงพยาบาลสุรินทร์ : วารสารข่าวสารด้านยา และผลิตภัณฑ์สุขภาพ 2555;15:3:82-89.

5. Lihara H, Ishihara M, Matsuura K, Kurahashi S, Takahashi T, Kawaguchi Y และคณะ. Pharmacists contribute to the improved efficiency of medical practices in the outpatient cancer chemotherapy clinic. J Eval Clin Pract 2012)18:4:753-60.

6. Dominic A. Solimando Jr. American Pharmacist Association ; Drug information handbook for oncology. 7th ed. Hudson, Ohio Lexi-Comp :American Pharmaceutical Association, 2008.

7. National Comprehensive Cancer Network; NCCN Practice Guidelines in Oncology v2 2011

8. Sessions JK, Valgus J, Barbour SY, lacovelli L. Role of Oncology Clinical Pharmacists in Light of the Oncology Workforce Study. J Oncol Pract 2010;6:5:270-82.

9. Subongkot S, Srisawat S, Johns NP, Sookprasert A Outcome of Chemotherapy Counseling in Oncology Patients by Pharmacist. Isan J Pharm Sci 2010;5:1:34-45.

10. Cioffi P, Antonelli D, Belfiglio M, Melena S, Petrelli F, Grappasonni I. The impact of a pharmacist as a member of healthcare team on facilitating evidenced-based prescribing of innovative drugs in an Italian oncology department. J Oncol Pharm Pract 2012;18:2:207-12.

11. Lopez-Martin C, Siles MG, Alcaide- Garcia J, Felipe VF. Role of clinical pharmacists to prevent drug interactions in cancer outpatients: a single-centre experience. Int J Clin Pharm 2014;36:6:1251-9.

12. Delpeuch A, Leveque D, Gourieux B, Herbrecht R. Impact of Clinical Pharmacy Services in a Hematology/Oncology Inpatient Setting. Anticancer Res 2015;35:1:457-60.

13. Mancini R. Implementing a standardized pharmacist assessment and evaluating the role of a pharmacist in a multidis-ciplinary Supportive oncology clinic. J Support Oncol 2012;10:3:99-106

14. Chan A, Shih V, Chiang J, Chew L, Tay K, Quek Ru, และคณะ. Clinical pharmacy services and research for lymphoma patients at a cancer center. J Oncol Pharm Pract Off Publ Int Soc Oncol Pharm Pract 2013;19:l:24-30.

15. Tuffaha HW, Abdelhadi O, Omar SA. Clinical pharmacy services in the outpatient pediatric oncology clinics at a comprehensive cancer center. Int J Clin Pharm 2012;34:1:27-31.

16. Osama M, AI-Quteimat, AI-Badaineh. Role of oncology clinical pharmacist: a case of life-saving interventions. Int J Basic Clin Pharmacol 2013;2:5:655.

17. American Society of Health-System Pharmacists. Oncology Pharmacy Preparatory Review Course. The American College of Clinical Pharmacy and the American Society of Health-System Pharmacists ;2008.