ปัจจัยเสียงของมารดาต่อการเกิดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย

บทคัดย่อ

เหตุผลของการวิจัย: ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยมีอัตราตาย และเจ็บป่วยหรือพิการสูงกว่าทารกแรกเกิดน้ำหนัก ปกติถือเป็นปัญหาทางด้านสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศ การศึกษาถึงลักษณะของมารดาที่มี ความเสี่ยงต่อการคลอดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย จะมีประโยชน์ในการนำไปใช้เป็นแนวทางใน การวางแผนเพื่อแก้ปัญหา
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาถึงปัจจัยเสี่ยงของมารดาต่อการเกิดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย
สถานที่ทำการศึกษา: โรงพยาบาลของรัฐทุกแห่งในจังหวัดบุรีรัมย์ รูปแบบการวิจัย :retrospective cohort study
วิธีการศึกษา: ศึกษามารดาที่คลอดทารกแรกเกิดมีชีพ ที่!รงพยาบาลจังหวัดและโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์ระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ.2552 ถึง 31 กรกฎาคม พ.ศ.2552 จานวน 2944 ราย ซึ่งมารดา 246 รายอยู่ในกลุ่มศึกษา (ทารกน้ำหนัก < 2,500 กรัม) และอีก 2698 รายอยู่ในกลุ่ม เปรียบเทียบ (ทารกน้ำหนัก ;>2,500 กรัม) ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลที่บันทึกไว้ในทะเบียนคลอด และเวชระเบียนผู้ป่วย ปัจจัยเสี่ยงของมารดาที่ทำการศึกษา คือ ปัจจัยเสี่ยงด้านชีวเศรษฐกิจและสังคม ปัจจัยเสี่ยงด้านการแพทย์และสูติกรรม และปัจจัยเสี่ยงด้านโภชนาการ วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ univariate analysis และ multiple logistic regression analysis
ผลการศึกษา: อัตราการเกิดทารกแรกเกิดน้ำหนักเป็นร้อยละ 8.36 การวิเคราะห์แบบ univariate analysis แสดง ให้เห็นว่ามารดาที่มีวุฒิการศึกษาน้อยกว่าระดับมัธยม รายได้ครอบครัวน้อยกว่า5,000บาท/เดือน มารดาที่มีค่า BMI น้อยกว่า 20 กิโลกรัม/เมตร 2 มีน้ำหนักก่อนตั้งครรภ์น้อยกว่าหรือเท่ากับ 45 กิโลกรัม น้ำหนักเพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์น้อยกว่า 10 กิโลกรัม มีประวัติสูบบุหรี่ขณะ ตั้งครรภ์ ประวัติดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ขณะตั้งครรภ์ ผลเลือด Anti-HIV Positive การมี โรคประจำตัวก่อนตั้งครรภ์ ประวัติเคยคลอดบุตรน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม การตั้งครรภ์ลำดับ ที่ 1 ไม่ฝากครรภ์หรือฝากครรภ์ไม่ครบเกณฑ์คุณภาพ 4 ครั้งมีภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรม ขณะตั้งครรภ์ อายุครรภ์ขณะคลอดน้อยกว่า 37 สัปดาห์ และการตั้งครรภ์แฝด 2 ขึ้นไปเป็น ปัจจัยเสี่ยง หลังการวิเคราะห์แบบ multiple logistic regression analysis พบว่า ปัจจัยเสี่ยง ของมารดาที่สัมพันธ์กับการเกิดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือ อายุครรภ์ ขณะคลอด น้อยกว่า 37 สัปดาห์ (OR 38, 95%CI 23 -63) การตั้งครรภ์แฝด 2 ขึ้นไป (OR 10, 95%CI 3.2 -32) การสูบบุหรี่ (OR 6.3, 95%CI 1.3 -30) การติดเชื้อ HIVjOR6, 95% Cl1.8 - 20) การมีประวัติคลอดบุตรน้ำหนักน้อย (OR 4.5, 95%CI 2.6 - 7.8) น้ำหนักเพิ่มขึ้น ตลอดการตั้งครรภ์น้อยกว่า 10 กิโลกรัม (OR 3.1, 95%ต 2.3 - 4.3) น้ำหนักก่อนตั้งครรภ์น้อย กว่าหรือเท่ากับ 45 กิโลกรัม (OR 2.19, 95%CI 1.50-3.0) และการคลอด บุตรลำดับที่ 1 (OR 1.7, 95%CI 1.2-2.4)
สรุป: อายุครรภ์ขณะคลอด น้อยกว่า 37 สัปดาห์ การตั้งครรภ์แฝด 2 ขึ้นไป การสูบบุหรี่ การติดเชื้อ HIV การมีประวัติคลอดบุตรน้ำหนักน้อย น้ำหนักเพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์น้อยกว่า 10 กิโลกรัม น้ำหนักก่อนตั้งครรภ์น้อยกว่าหรือเท่ากับ 45 กิโลกรัม และ การตั้งครรภ์ลำดับที่ 1 เป็นปัจจัยเสี่ยง ที่สำคัญของมารดาต่อการเกิดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยควรมีการดูแลเพิ่มขึ้นในมารดาตั้งครรภ์ ที่มีความเสี่ยงเหล่านี้ รวมถึงการหาสาเหตุและป้องกันการคลอดก่อนกำหนดเพื่อจะได้หลีกเสี่ยง ภาวะไม่พึงประสงค์ ดังกล่าว