การศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องและลักษณะของโรคมะเร็งตับในโรงพยาบาลสุรินทร์

บทคัดย่อ

บทนำ: โรคมะเร็งตับหรือ hepatocellular carcinoma ในประเทศไทยระยะหลังเริ่มพบมีจำนวนที่เพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญได้แก่ การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี,ซี และตับแข็งจากการดื่มสุราจากข้อมูลของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ พ.ศ.2553 จังหวัดสุรินทร์มี ผู้ป่วยโรคมะเร็งมากเป็นอันดับ 3 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือทางผู้วิจัยจึงคิดที่จะทำการ ศึกษาเกี่ยวกับโรคมะเร็งตับ เพื่อต้องการทราบปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ลักษณะของโรคมะเร็งตับ ขนาดและจำนวนก้อนของมะเร็งที่พบ รวมถึงวิธีการรักษาที่ผู้ป่วยในโรงพยาบาลสุรินทร์ได้รับ
กระบวนการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบเก็บข้อมูลย้อนหลัง (Retrospective) โดยทบทวนเวช ระเบียนผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยในของโรงพยาบาลสุรินทร์ ที่ได้รับการวินิจฉัยโรคมะเร็งตับ (Hepatocellular carcinoma, รหัส ICD10 C22.0) ในช่วงปีงบประมาณ พ.ศ.2554 จำนวนทังสิน 83 รายการวิเคราะห์ปัจจัยที่เกี่ยวข้องและลักษณะของโรคมะเร็งตับ โดยใช้ สถิติ descriptive, unpaired t-testu และ Mann-Whitney U test
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยโรคมะเร็งตับที่ศึกษามีจำนวนทั้งหมด 83 ราย เป็นเพศขาย 68 ราย (81.9%) และเพศ หญิง 15 ราย (18.1%) โดยมีอายุเฉลี่ย 59.3 (±11.0) ปีมี,ประวัติดื่มสุรา 38 ราย (59.4%) ประวัติการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี 21 ราย (52.5%) และประวิติการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี 4 ราย (10.5%)มีค่าเฉลี่ย albumin2.8 (±0.7) g/dL ค่ามัธยฐาน total bilirubin 1.5 mg/ dL ค่ามัธยฐานAST 117 U/L ค่ามัธยฐานALT 54U/L ค่ามัธยฐานAP 189U/L และค่ามัธยฐานcreatinine 1.0 mg/dLระดับ AFP มีค่ามัธยฐาน 257 IU/L ค่าเฉลี่ยขนาดก้อนที่ ใหญ่ที่สุดในผู้ป่วยแต่ละรายคือ 9.6(±4.4) เซนติเมตรก้อนมักจะอยู่ในกลีบตับขวา 45 ราย (75%)ประเภทรังสีที่ใช้วินิจฉัยโรคพบว่าใช้ CT scan 37 ราย (52.1%) รองลงมาเป็น us มี 29 ราย (40.8%) และ MRI มี 5 ราย (7%) ในแง่การรักษานั้นผู้ป่วยส่วนมากได้รับการ รักษาแบบประคับประคอง (supportive) 65 ราย (78.3%) และพบว่าลักษณะที่แสดงออก ของโรคมะเร็งตับระหว่างเพศชายและเพศหญิงไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ
บทสรุป: จากการศึกษาแบบเก็บข้อมูลย้อนหลังนี้ พบว่าปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของโรคมะเร็งตับในโรง พยาบาลสุรินทร์ได้แก่ การดื่มสุรา และการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีก้อนเนื้องอกเพียงก้อนเดียว และมักจะอยู่ที่กลีบตับขวา ผู้ป่วย 80% ได้รับการรักษาแบบประคับ ประคอง และพบว่าลักษณะทีแสดงออกของ,โรคมะเร็งตับระหว่างเพศชายและเพศหญิง ไม่มี ความแตกต่างกัน
คำสำคัญ: มะเร็งตับ ปัจจัยเสี่ยง เนื้องอกตับ
คำย่อ: HCC = hepatocellular carcinoma, AST = aspartate aminotransferase, ALT = alanine aminotransferase, AP = alkaline phosphatase, AFP = alpha-fetoprotein, CT scan = computed tomography scan, ชร = ultrasonography, MRI = magnetic resonance imaging