การประเมินประสิทธิภาพการตรวจคัดกรองสารเสพติดเมทแอมเฟตามีน เชิงคุณภาพและกึ่งปริมาณด้วยหลักการ DRI immunoassay ด้วยเครื่องวิเคราะห์อัตโนมัติ ของโรงพยาบาลสุรินทร์

Main Article Content

ณัฐพัชร์ บุญมาก
อำไพ หวังวก

บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล: เรื่องของปัญหาการแพร่ระบาด การจำหน่าย การใช้ และผลกระทบจากยาเสพติด ยังคงเป็นปัญหาที่สำคัญทั้งในประเทศไทย และหลายประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะสารเมทแอมเฟตามีน ที่มีผลกกระทบวงกว้างส่งผลต่อเศรษฐกิจ สังคม และความมั่นคงของประเทศมาเป็นระยะเวลานาน การทดสอบเบื้องต้นเป็นส่วนหนึ่งในการตรวจหาสารเสพติดเพื่อการป้องปราม กำกับดูแล บำบัดรักษา และการลงโทษตามกฎหมาย การตรวจเบื้องต้นด้วยเทคนิคอิมมูโนแอสเสย์เป็นวิธีที่กำหนดให้ใช้ตรวจคัดกรองตามกฎหมาย เพื่อค้นหาผู้เสพติดก่อนจะนำเข้าสู่กระบวนการบำบัดรักษาต่อไป ปัจจุบันการตรวจคัดกรองสามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วยการตรวจวิเคราะห์ด้วยเครื่องวิเคราะห์อัตโนมัติด้วยเทคนิค immunoassay reagent based หลักการ Homogenous enzyme immunoassay (EIA) เรียกว่า Diagnostic Reagent Incorporate Enzyme Immunoassay Reagent (DRI reagent) ที่ให้ผลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณได้ควบคู่กัน
วัตถุประสงค์: การศึกษาครั้งนี้ต้องการประเมินประสิทธิภาพและประโยชน์ของวิธีการตรวจคัดกรองเมทแอมเฟตามีนโดยวิธี Immunochromatography (IC) และ DRI immunoassay (DRI) เปรียบเทียบกับวิธี Thin layer chromatography (TLC) ของงานห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ โรงพยาบาลสุรินทร์
วิธีการศึกษา: ใช้ตัวอย่างปัสสาวะที่รู้ผลการตรวจยืนยันจากการทดสอบด้วยเทคนิควิธี TLC ระหว่างวันที่ 15 เดือนธันวาคม พ.ศ. 2565 – วันที่ 31 เดือนมกราคม พ.ศ. 2566 รวม 178 ตัวอย่าง มาวิเคราะห์และประเมิน performance characteristic ของการทดสอบระหว่าง IC และ DRI โดยเครื่องวิเคราะห์อัตโนมัติ Indiko กับ TLC ควบคู่กับการใช้แบบสอบถามประเมินความต้องการและประโยชน์ที่จะได้รับของผู้ใช้ในการจัดบริการตรวจคัดกรองสารเสพติดเมทแอมเฟตามีนที่มีการรายงานผลได้ทั้งเชิงคุณภาพ และเชิงปริมาณ
ผลการศึกษา: ผลการศึกษาเปรียบเทียบ performance characteristic พบว่าเทคนิควิธี Immunochromatography เทียบกับวิธี TLC ให้ค่าความไว (sensitivity) ร้อยละ 98.1 ความจำเพาะ (specificity) ร้อยละ 100 ความถูกต้อง (accuracy) ร้อยละ 98.3 ผลบวกลวง (false positive) ร้อยละ 0 ผลลบลวง (false negative) ร้อยละ 1.9 ค่าทำนายเมื่อผลเป็นบวก (positive predictive value) ร้อยละ 100 ค่าทำนายเมื่อผลเป็นลบ (negative predictive value) ร้อยละ 87.5 และ DRI Immunoassay เทียบกับวิธี TLC ให้ค่าความไว (sensitivity) ร้อยละ 100, ความจำเพาะ (specificity) ร้อยละ 100 ความถูกต้อง (accuracy) ร้อยละ 100 ผลบวกลวง (false positive) ร้อยละ 0 ผลลบลวง (false negative) ร้อยละ 0 ค่าทำนายเมื่อผลเป็นบวก (positive predictive value) ร้อยละ 100 ค่าทำนายเมื่อผลเป็นลบ (negative predictive value) ร้อยละ 100 ตามลำดับ ในเรื่องการใช้ประโยชน์ของการบริการที่มีการรายงานค่าเชิงคุณภาพบวก (positive) หรือ ลบ (negative) และเชิงปริมาณ (ความเข้มข้น) พบว่าเป็นสิ่งที่ต้องการมากที่สุด
สรุป: การตรวจคัดกรองสารเสพติดเมทแอมเฟตามีน โดยใช้หลักการ DRI immunoassay ที่สามารถรายงานผลเชิงคุณภาพบวก (positive) หรือ ลบ (negative) และเชิงปริมาณ (ความเข้มข้น) สามารถให้ผลการทดสอบที่มีประสิทธิภาพสูงให้เกิดความเชื่อมั่นในการให้บริการได้ โดยเฉพาะการไม่พบผลบวกลวง (false positive) และสามารถใช้ในการป้องปรามหรือติดตามการบำบัดรักษาได้ถึงผลยังคงให้เป็นลบ (negative) แต่ปรากฏค่าความเข้มข้นในสิ่งตัวอย่าง อย่างไรก็ตามการศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์สำคัญในการนำเทคโนโลยีมาใช้เป็นเครื่องมือในการยกระดับการตรวจคัดกรองสารเสพติดเมทแอมเฟตามีนในปัสสาวะ สร้างความมั่นใจในการรับบริการของผู้ที่เกี่ยวข้องที่จะได้รับผลการตรวจที่ถูกต้อง แม่นยำ เชื่อถือได้ในขั้นของการตรวจคัดกรองเท่านั้น ในกรณีที่ยังไม่สิ้นสุดในการดำเนินการยังคงต้องได้รับการตรวจยืนยันต่อไป

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

จิราภรณ์ อ่ำพันธ์, ประจญ มันตะ. การประเมินประสิทธิภาพชุดทดสอบเมทแอมเฟตามีน (ยาบ้า) ในปัสสาวะ. วารสารกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ 2547;46(2):65-71.

UK Drug Testing. Drug & Nicotine Testing Kits Cutoff Levels & Detection Times. [Internet]. [cited 2020 JAN 1]. Available from:URL: https://www.ukdrugtesting.co.uk/pages/drug-test-detection-times-levels.

NIDA test drug. NIDA 5 Panel Drug Testing Details. [Internet]. [cited 2020 JAN 1]. Available from: URL: https://www.confirmbiosciences.com/knowledge/terminology/nida-5/

National Drug Screening, Inc. Amphetamine SAMHSA Cut-Off Levels: 1000 ng/ml. [Internet]. [cited 2020 JAN 1]. Available from:URL: https://www.nationaldrugscreening.com/blogs/standard-drug-testing-cut-off-levels-from-our-samhsa-certified-labs/

สำนักกฎหมาย สำนักงานป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กระทรวงยุติธรรม. รวมกฎหมายยาเสพติดพร้อมด้วยกฎหมายกระทรวง ระเบียบ ข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพมหานคร : สำนักงาน ป.ป.ส. กระทรวงยุติธรรม ; 2536 :26-7.

Abingdon Health. How dose a Lateral Flow Immunoassays Work?. [Inernet]. [cited 2020 JAN 1]. Available from:URL: https://www.abingdonhealth.com/services/what-is-lateral-flow-immunoassay/

Microgenics Corportion. Leaflet DRI amphetamine, part of Thermo Fisher Scientific. Fremont, CA : US Customer and Technical Support ; 2022.

กฤษฎา ศิริสภาภรณ์, นฤมล เสรีขจรจารุ, สุภาพร พุ่มพา, พลากร พุทธรักษ์, รสสุคนธ์ ธนธีระบรรจง. คุณภาพของการวิเคราะห์สารเสพติดกลุ่มแอมเฟตามีนในปัสสาวะ โดยหลักการเอนไซม์อิมมูโนแอสเสย์ ของโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติจังหวัดปทุมธานี. วิทยาศาสตร์และเทคโลยี 2560;25(6):1047-59.

Köhler KM, Hammer R, Riedy K, Auwärter V, Neukamm MA. Evaluation of CEDIA and DRI Drugs of Abuse Immunoassays for Urine Screening on a Thermo Indiko Plus Analyzer. J Clin Lab Anal 2017;31(1):e22021. doi: 10.1002/jcla.22021.

Smith ML, Nichols DC, Underwood P, Fuller Z, Moser MA, Flegel R, et al. Methamphetamine and amphetamine isomer concentrations in human urine following controlled Vicks VapoInhaler administration. J Anal Toxicol 2014;38(8):524-7. doi: 10.1093/jat/bku077.

วลัยลักษณ์ เมธาภัทร, เจริญดี ปิงสุทธิวงศ์. การประเมินประสิทธิภาพชุดทดสอบเมทแอมเฟตามีนเบื้องต้นชนิดรวดเร็วในตัวอย่างปัสสาวะที่จำหน่ายในประเทศไทย. วารสารกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ 2554;53(1):24-37.