ผลกระทบของการบริโภคพืชกระท่อมต่อภาวะสุขภาพ: บทบาทพยาบาล

Main Article Content

สุนิสา หงวนตัด

บทคัดย่อ

พืชกระท่อม เป็นสมุนไพรท้องถิ่นที่ใช้มาอย่างช้านาน ด้วยคุณประโยชน์มากกว่าโทษ อาทิ บรรเทาอาการปวด คลายกล้ามเนื้อ และลดอาการท้องเสีย พืชกระท่อมจึงถูกปลดออกจากพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษในปี พ.ศ. 2564 ทำให้มีการบริโภคพืชกระท่อมเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด การบริโภคพืชกระท่อมในปริมาณที่เหมาะสมถือว่ามีความปลอดภัย หากมีการใช้ในปริมาณที่ไม่เหมาะสม หรือใช้ร่วมกับยาหรือสารเสพติดที่ออกฤทธิ์กดประสาทชนิดอื่น อาจทำให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพ ได้แก่ อาการทางจิต อาการเสพติด อาการถอนยา และอาจส่งผลร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทางคลินิก หากมีการละเลยเกี่ยวกับอาการไม่พึงประสงค์ที่สัมพันธ์กับการบริโภคพืชกระท่อม เช่น อาการทางระบบประสาท อาการทางจิต อาการผิดปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินหายใจ และอื่น ๆ อาจส่งผลกระทบต่อการวินิจฉัยและการดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีประวัติการใช้พืชกระท่อมได้เช่นกัน ฉะนั้นพยาบาลมีบทบาทในการนำกระบวนการพยาบาล มาประยุกต์ใช้ในการประเมินผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงในระหว่างที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล นำข้อมูลที่ได้มากำหนดข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล มีการตั้งเป้าหมายและร่วมวางแผนการดูแลผู้ป่วยกับทีมสุขภาพอย่างเหมาะสมตรงตามสภาวะของผู้ป่วยในปัจจุบัน จะทำให้สามารถดูแลผู้ป่วยได้อย่างตรงจุดและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
หงวนตัด ส. ผลกระทบของการบริโภคพืชกระท่อมต่อภาวะสุขภาพ: บทบาทพยาบาล. เวชบันทึกศิริราช [อินเทอร์เน็ต]. 1 กรกฎาคม 2025 [อ้างถึง 31 ธันวาคม 2025];18(3):144-5. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/simedbull/article/view/272956
ประเภทบทความ
บทความทั่วไป

เอกสารอ้างอิง

กองควบคุมวัตถุเสพติด. กระท่อม Kratom [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 28 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://narcotic.fda.moph.go.th/information-about-drugs/kratom.

ธัญรัตน์ศรีสกุล อ. พืชกระท่อมกับการดูแลสุขภาพของคนไทย. J Health Res Innov 2022;5(1):1-9. Available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/jhri/article/view/1-9

ดวงแก้ว ปัญญาภู, สุเมธี นามเกิด, นิตาภา อินชัย, กุลสิริ ยศเสถียร. กระท่อม: สมุนไพรหรือยาเสพติด. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. 2559;14(3):242-56.

การัณย์ภาส ลิ้มควรสุวรรณ. วิจัยเภสัชฯ จุฬาฯ ชี้ พืชกระท่อม ลดปวด-แก้อักเสบ ถอนยาเสพติดร้ายแรงได้ [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 28 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.chula.ac.th/highlight/143370/.

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. กรมวิทย์เปิดผลตรวจ “น้ำกระท่อม” หลังปลดล็อกพบสารเสี่ยงก่ออันตราย [อินเทอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 1 ธันวาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www3.dmsc.moph.go.th/post-view/2184.

รุ่งเรือง ว. พิษวิทยาของพืชกระท่อม. Thai J Hosp Pharm 2021;30(2):118-24. Available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/TJHP/article/view/248551

Chodchoy P, Sinchai T. The relationship between Mitragynine blood concentrations and death in Thailand. Interdiscip. Res. Rev. [internet]. 2020;15(4):18-21. Available from: https://ph02.tci-thaijo.org/index.php/jtir/article/view/241129

SitarunoS, Juraithip W, Tanatape W, et al. Adverse Events Related to Kratom Discontinuation and the Utilization of Prescribed Medications During Hospitalization: A 4-year Retrospective Study in Thanyarak Songkhla Hospital, Thailand. J Health Science Med Res.2024;42(2):e2023991. Available from: https://www.jhsmr.org/index.php/jhsmr/article/view/991/1053.

ประวัติวิถีสุข อ, สุพรรณ ว, สมบุศย์ ภ, วรสานนท์ ข, วิจิตเวชไพศาล พ. กัญชา กระท่อม และฟ้าทะลายโจร เรื่องที่ต้องทำความคุ้นเคยในงานระงับความรู้สึก. Siriraj Med Bull. 2022;15(4):266-74. Available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/simedbull/article/view/257313

สมชาย ศรีวิริยะจันทร์. อันตรกิริยาระหว่างยาและพืชกระท่อม ตอนที่ ๑. วารสารสำนักงาน ปปส. 2563;36(3):6-9.

วรินทร ร่มโพธิ์ชี, ประเสริฐ สุขเจริญ. ยาน่ารู้ “กระท่อม”. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า. 2565;39(4):527-9.

Eaimchaloaya S, Kalayasiri R, Prechawit S. Characteristics and physical outcomes of kratom users at a substance abuse treatment center. Chula Med J. 2019;63(3):179-85.

สันติ สิลัยรัตน์. ภาวะดื้อต่อยากลุ่ม Opioids ในระยะวิกฤติ Opioid Tolerance in Critical Illness [อินเทอร์เน็ต]. ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 1 ธันวาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.wongkarnpat.com/viewpat.php?id=2718.